Ích nước, lợi dân từ mô hình tổ cộng đồng khai thác thủy sản trên biển ở Bình Định

Theo nhiều ngư dân “lão làng” ở các xã đảo ven biển huyện Hoài Nhơn (Bình Định) cho biết, trước đây cách đánh bắt truyền thống của các tàu cá đánh bắt xa bờ tại địa phương là mạnh ai nấy tìm ngư trường. Gặp luồng cá lớn là lặng lẽ làm, không chia sẻ thông tin, không gọi tàu bạn. Với cách làm này, nếu tàu nào “vào cầu” là “trúng to” bởi chẳng có tàu khác tranh giành luồng cá, nhưng cũng có không ít trường hợp khi gặp rủi ro, tai nạn trên biển đành chịu cảnh đơn độc.

Biển trời mênh mông, sức chống chọi của con người có hạn, vì thế không ít rủi ro đã xảy ra. Từ khi thành lập những “Tổ cộng đồng khai thác thủy sản trên biển”, ngư dân đã biết chung tay giúp nhau trên biển trong những trường hợp lao động bị bệnh, tàu bị hư hỏng máy móc giữa biển.

Điển hình như tại xã Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn), tuy mới được thành lập trong khoảng 2 năm trở lại đây nhưng các tổ đoàn kết ở địa phương đã phát huy hiệu quả rất tích cực. Đến nay, ngư dân xã Tam Quan Bắc đã thành lập được 67 tổ đoàn kết với 262 tàu cá, 1.310 ngư dân. Nhờ sự liên kết bám biển, ngư dân đã tạo được sức mạnh trong khai thác thủy sản, cùng hỗ trợ nhau kịp thời lúc hoạn nạn, sóng gió có nhau. Trong năm 2012, sản lượng đánh bắt thủy sản của ngư dân xã Tam Quan Bắc đạt 10.370 tấn, tăng 15,2% so với kế hoạch đề ra và chiếm gần 1/3 sản lượng đánh bắt thủy sản của toàn huyện. Tổng giá trị khai thác thủy sản năm 2012 của địa phương đạt gần 707 tỷ đồng. Trong đó, sản lượng cá ngừ đại dương đạt 5.076 tấn, tăng 2.026 tấn so với năm 2011.

Tại xã Hoài Hương (huyện Hoài Nhơn), từ tổ đoàn kết khai thác thủy sản đầu tiên được thành lập từ giữa tháng 6/2011, đến nay, ngư dân trong xã đã thành lập được 46 tổ đoàn kết với 250 tàu tham gia, chuyên khai thác, đánh bắt cá ngừ đại dương và hành nghề vây rút chì.

Ông Mai Khương Dược, Phó Chủ tịch UBND xã Hoài Hương (huyện Hoài Nhơn), cho biết: “Trước đây, khi ngư dân chưa ý thức được việc liên kết tạo các tổ đoàn kết đánh bắt trên biển thì mạnh ai nấy làm, tìm được luồng cá lớn thì đánh bắt một mình, đến khi gặp tai nạn, hiểm nguy thì không có người cứu. Cách khai thác, đánh bắt đơn lẻ khiến những con tàu ra khơi trở nên rất mong manh và rất dễ gặp tai nạn. Giờ đây, nhờ sự đoàn kết của tất cả ngư dân mỗi khi vươn khơi nên những rủi ro được hạn chế đến mức tối đa”.

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Bình Định, từ một vài tổ, đội liên kết ban đầu, đến nay, các địa phương ven biển đã thành lập được 242 tổ, đội đoàn kết với tổng số tàu cá tham gia 814 tàu; mỗi tàu cá có từ 7 – 13 ngư dân. Trong đó, huyện Hoài Nhơn có số tổ, đội đoàn kết được thành lập đông nhất với 184 tổ, đội với 575 tàu; chủ yếu là các tàu khai thác, đánh bắt cá ngừ đại dương, câu mực… Nhờ vậy, các tàu cá đã liên kết, hình thành các tổ, nhóm cộng đồng còn giúp ngư dân địa phương bám biển dài ngày, hỗ trợ nhau khi gặp tai nạn, sự cố trên biển, góp phần bảo vệ ngư trường khai thác được tốt hơn.