Khai thác mặt nước hồ chứa giúp nông dân Gia Lai làm giàu từ cá điêu hồng

Tối ưu mặt nước hồ chứa

Ngày 5/12, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Gia Lai phối hợp với UBND xã Vĩnh Thạnh tổ chức Hội thảo nhân rộng mô hình “Nuôi thương phẩm cá điêu hồng trong lồng bè trên hồ chứa thủy lợi hoặc đập dâng gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm”. Hội thảo thu hút gần 60 đại biểu là đại diện Chi cục Thủy sản, Trạm Chăn nuôi và Thú y Khu vực 4, chính quyền xã, khuyến nông viên và các hộ dân đến tham dự, trao đổi kinh nghiệm.

Theo báo cáo tại Hội thảo, mô hình nuôi cá điêu hồng trong lồng bè được triển khai từ năm 2024 tại ba điểm: hồ Hội Sơn, hồ Định Bình và hồ Núi Một. Sang năm nay, mô hình tiếp tục phát triển tại hồ Mỹ Thuận (xã Ngô Mây). Đây là những khu vực có diện tích mặt nước rộng, ổn định, phù hợp cho nuôi trồng thủy sản theo hướng thâm canh.

 Nuôi cá điêu hồng trên lòng hồ Định Bình. Ảnh: ST

Qua hai năm thực hiện, mô hình cho thấy nhiều kết quả nổi bật. Tỷ lệ sống của cá đạt trên 80%, trọng lượng thu hoạch từ 500–700 g/con, năng suất ở mức 49,2 – 56 kg/m³ lồng bè. Tính theo quy mô 100 m³, lợi nhuận dao động 32 – 53 triệu đồng, tùy điều kiện chăm sóc và thời điểm xuất bán.

Không chỉ tạo ra nguồn thu ổn định, mô hình cũng mở ra sinh kế cho nhiều lao động nông thôn, góp phần cải thiện đời sống người dân tại các vùng còn gặp nhiều khó khăn. Các hộ tham gia đều được tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ vật tư, đặc biệt được hướng dẫn cách quản lý môi trường nước, sử dụng men vi sinh, duy trì sự thông thoáng và an toàn của lồng bè.

Thay đổi phương thức nuôi, tăng hiệu quả

Tại xã Ngô Mây, mô hình nuôi 100 m³ cá điêu hồng trên hồ Mỹ Thuận do Trung tâm Khuyến nông phối hợp triển khai trong năm 2025 đã mang lại kết quả rõ rệt. Gia đình ông Lê Văn Bốn – hộ trực tiếp tham gia cho biết, trước đây người dân chỉ nuôi theo thói quen nên năng suất bấp bênh, cá thường hao hụt do môi trường không được kiểm soát.

Khi được hỗ trợ 50% chi phí giống, thức ăn, vôi, men vi sinh và được chuyển giao kỹ thuật bài bản, hiệu quả nuôi tăng lên đáng kể. “Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật, từ khâu chuẩn bị lồng bè, chọn giống khỏe, cho ăn vừa đủ đến xử lý nước, cá lớn nhanh, đồng đều, không phát sinh dịch bệnh. Đặc biệt, việc có doanh nghiệp bao tiêu giúp chúng tôi rất yên tâm”, ông Bốn chia sẻ.

Sau 6 tháng nuôi, tỷ lệ sống đạt 82%, trọng lượng bình quân 600 g/con, năng suất 49,2 kg/m³, cho sản lượng gần 5 tấn cá. Với giá bán 54.000 đồng/kg, tổng thu vào khoảng 265 triệu đồng, lợi nhuận ước đạt 53 triệu đồng/100 m³ – mức thu nhập ổn định hơn nhiều so với các mô hình sản xuất khác trên địa bàn.

Ông Nguyễn Văn Lê – Chủ tịch UBND xã Ngô Mây nhận định, mô hình phù hợp với điều kiện thực tế địa phương, tận dụng đáng kể mặt nước hồ chứa. Hiệu quả kinh tế rõ rệt đang khuyến khích các hộ khác mạnh dạn đầu tư và mở rộng quy mô.

Một trong những nội dung được người dân quan tâm tại hội thảo là vấn đề phòng trị bệnh cho cá nuôi lồng bè nước ngọt. Cán bộ chuyên môn của Chi cục Thủy sản đã cung cấp nhiều thông tin về các bệnh thường gặp, biện pháp vệ sinh lồng, xử lý nguồn nước, quản lý thức ăn, cách giảm ô nhiễm hữu cơ và hạn chế ký sinh trùng. Những kỹ thuật này được đánh giá là phù hợp trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động đến môi trường nước, khiến các hộ nuôi truyền thống dễ bị rủi ro nếu thiếu kiến thức.

Ông Phạm Hữu Phước – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh chia sẻ, Gia Lai hiện mới khai thác một phần nhỏ diện tích hồ chứa phục vụ nuôi trồng thủy sản. “Tiềm năng của mặt nước hồ chứa còn rất lớn. Khi áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, nuôi có kiểm soát và hình thành chuỗi liên kết tiêu thụ, giá trị sản xuất sẽ tăng lên đáng kể, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp”, ông Phước nhấn mạnh.

Hướng tới phát triển thủy sản bền vững

Kết quả từ các mô hình thí điểm là cơ sở quan trọng để Gia Lai tiếp tục nhân rộng nuôi cá điêu hồng trong lồng bè tại những địa phương có lợi thế mặt nước. Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ giống, phối hợp duy trì các doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm nhằm giảm rủi ro về thị trường.

Đối với các hộ dân tham gia mô hình, việc có đầu ra ổn định không chỉ giúp họ yên tâm mở rộng sản xuất mà còn tăng tính bền vững của ngành thủy sản địa phương. Nhiều nông dân bày tỏ, sẽ duy trì và phát triển thêm diện tích nuôi vì mô hình không đòi hỏi quá nhiều lao động, có thể kết hợp với các hoạt động sản xuất khác.

Từ góc độ quản lý, chính quyền các xã đánh giá, mô hình này phù hợp với định hướng phát triển kinh tế nông thôn, giúp đa dạng hóa đối tượng nuôi, tạo thêm việc làm và tăng nguồn thu cho người dân. Khi được tổ chức tốt, nuôi lồng bè trên hồ chứa có thể trở thành ngành sản xuất quy mô, góp phần ổn định nguồn cung thực phẩm và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên nước.

Với hàng trăm hồ chứa lớn nhỏ, Gia Lai được đánh giá có điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh nghề nuôi thủy sản nước ngọt. Việc nhân rộng mô hình nuôi cá điêu hồng lồng bè đang mở ra cơ hội chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, an toàn và gắn với thị trường.

Trong khi nhiều địa phương đang tìm kiếm những ngành nghề mới để tạo sinh kế, mô hình này chứng minh rằng, chỉ cần áp dụng đúng kỹ thuật, có liên kết tiêu thụ và hỗ trợ ban đầu, người dân hoàn toàn có thể khai thác được lợi thế sẵn có, từ đó tạo ra nguồn thu ổn định và bền vững.

Thùy Khánh