Khánh Hòa khẩn trương khôi phục nuôi trồng thủy sản sau mưa lũ

Ngày 20/12, tại phường Nha Trang, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Khánh Hòa tổ chức buổi thảo luận, hướng dẫn khôi phục sản xuất thủy sản sau mưa lũ. Dịp này, đại diện Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cùng các doanh nghiệp đã trao hơn 30 suất quà cho ngư dân tham dự, gồm tài liệu kỹ thuật và vật tư phục vụ nuôi tôm.

Theo đánh giá của ngành nông nghiệp địa phương, đợt mưa lớn kéo dài vừa qua đã làm biến động mạnh các yếu tố môi trường tại nhiều vùng nuôi thủy sản ven biển và đầm phá của Khánh Hòa. Nước ngọt từ thượng nguồn đổ về nhanh khiến độ mặn giảm sâu, bùn đất và chất hữu cơ tích tụ làm suy giảm chất lượng nước, gia tăng nguy cơ phát sinh dịch bệnh trên tôm, cá nuôi.

Ngay sau khi mưa lũ rút, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Khánh Hòa đã cử cán bộ kỹ thuật xuống cơ sở, rà soát hiện trạng các vùng nuôi bị ảnh hưởng, đồng thời hướng dẫn người dân xử lý ao đầm, gia cố bờ bao, cải tạo hệ thống cấp – thoát nước. Việc ổn định môi trường nuôi được xác định là bước đi then chốt, quyết định khả năng phục hồi của vụ nuôi tiếp theo.

Đại diện Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tặng quà cho bà con. Ảnh: Công Tâm

Ở tầm vĩ mô hơn, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã chủ động xây dựng các mô hình khôi phục sản xuất gắn với thích ứng biến đổi khí hậu, qua đó chuyển tải kịp thời các quy trình kỹ thuật phù hợp với điều kiện thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng. Ông Lê Ngọc Quân, Phó Trưởng phòng Khuyến ngư và Nông nghiệp nông thôn (Trung tâm Khuyến nông Quốc gia) cho biết, đơn vị không chỉ hỗ trợ về mặt chuyên môn mà còn đóng vai trò kết nối nguồn lực xã hội. Thông qua các chương trình tập huấn, truyền thông kỹ thuật và sự đồng hành của doanh nghiệp, nhiều vật tư thiết yếu đã được trao tận tay người nuôi, góp phần giảm bớt khó khăn trước mắt.

Tại buổi thảo luận, các chuyên gia nhấn mạnh, nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên thủy sản nuôi thường tăng cao sau mưa lũ, khi môi trường nước biến động mạnh. Thạc sĩ Lê Thành Cường, Viện Nuôi trồng thủy sản – Trường Đại học Nha Trang, khuyến cáo, người nuôi cần thường xuyên theo dõi các chỉ tiêu pH, độ mặn, ôxy hòa tan để kịp thời điều chỉnh.

Bên cạnh đó, việc xử lý nguồn nước bằng các loại hóa chất, chế phẩm được phép sử dụng nhằm tiêu diệt mầm bệnh là hết sức cần thiết trong giai đoạn đầu phục hồi. Để tăng sức đề kháng cho vật nuôi, chuyên gia cũng khuyến nghị bổ sung vitamin và khoáng chất vào khẩu phần ăn, giúp thủy sản thích nghi tốt hơn với điều kiện môi trường chưa ổn định hoàn toàn.

Song song với các giải pháp truyền thống, nhiều doanh nghiệp đã giới thiệu những hướng tiếp cận mới dựa trên nền tảng sinh học. Đại diện Công ty TNHH Thủy sản Tâm Việt chia sẻ, việc ứng dụng quy trình nuôi tôm sinh học với các chủng vi khuẩn có lợi đang cho thấy hiệu quả rõ rệt. Các vi sinh vật này giúp ổn định hệ sinh thái ao nuôi, ức chế vi khuẩn gây bệnh, đồng thời phân hủy mùn bã hữu cơ tích tụ sau mưa lũ. Cách làm này không chỉ giảm phụ thuộc vào hóa chất mà còn đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe về an toàn sinh học và bảo vệ môi trường.

Một trong những nội dung thu hút sự quan tâm tại diễn đàn là giải pháp phát triển nuôi hải sâm cát do Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III đề xuất. Theo TS Nguyễn Đình Quang Duy, hải sâm cát không chỉ có giá trị kinh tế cao, với giá bán hải sâm khô dao động từ 200 – 400 USD/kg, mà còn đóng vai trò như “máy lọc sinh học” cho nền đáy ao nuôi. Kết quả từ các mô hình khuyến nông triển khai tại Khánh Hòa và Phú Yên (trước đây) cho thấy, sau khoảng 7 tháng nuôi, hải sâm đạt kích cỡ thương phẩm trên 300 gram, năng suất 2,6 – 2,8 tấn/ha, mang lại tỷ suất lợi nhuận từ 46 – 80%.

Không dừng lại ở nuôi đơn, các nhà khoa học còn giới thiệu mô hình nuôi ghép hải sâm cát với các loài có giá trị kinh tế cao như ốc hương và cá chim vây vàng. Trong mô hình này, hải sâm tận dụng chất thải hữu cơ từ thức ăn thừa của các loài nuôi chính để sinh trưởng, qua đó giúp giảm hàm lượng nitơ tổng số và hạn chế ô nhiễm trầm tích. Thực tế nghiên cứu cho thấy, tốc độ tăng trưởng của hải sâm trong mô hình nuôi ghép cao hơn khoảng 37% so với nuôi đơn, đồng thời cá chim vây vàng cũng tăng trọng thêm hơn 11%. Tại Quảng Ngãi, mô hình nuôi ghép trên diện tích 1.500 m² với ốc hương và hải sâm cát cho tỷ lệ sống của các đối tượng nuôi đạt từ 70 – 85% sau 7 tháng.

Trong thời gian tới, các đơn vị liên quan sẽ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện đàn hải sâm bố mẹ chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu sản xuất giống đạt chuẩn, đồng thời phát triển các sản phẩm giá trị gia tăng như hải sâm ăn liền, thực phẩm chức năng và mỹ phẩm. Mục tiêu lâu dài là xây dựng thương hiệu hải sâm quốc gia, nâng cao giá trị cho người nuôi.

Minh Khuê