Khi tôm, cá chuyển mình

Trở về giai đoạn những năm 2007 – 2010, chúng ta thấy cá tra lên ngôi là do số lượng cá minh thái tự nhiên ở Alaska (Mỹ) bị sụt giảm nghiêm trọng, khiến phải giảm hạn ngạch khai thác hàng triệu tấn/năm nên thị trường cá thịt trắng thiếu hụt nghiêm trọng. Các hệ thống phân phối chọn cá tra thay thế và người tiêu dùng có dịp làm quen sản phẩm này. Từ 2010 đến nay, sản lượng tự nhiên cá minh thái phục hồi, người tiêu dùng trở lại với cá minh thái vừa ngon hơn và rẻ, nên thị phần cá tra giảm sụt là điều đương nhiên. Cá rô phi giá gấp đôi cá tra vẫn được tiêu thụ phổ biến ở dạng fillet. Cá minh thái do dai ngon hơn cá tra nên được làm chả khá phổ biến (dạng surimi). Còn cá tuyết giá rất cao, nhưng rất ngon, hút hàng! Thịt cá tra bở, chiên lên dễ bị co rút. Cách sử dụng phổ biến là tẩm bột rồi chiên hoặc hấp rồi sốt gia vị. Bởi vậy, làm sao nâng tỷ lệ hàng tinh chế cá tra xuất khẩu là bài toán không dễ dàng.

Các doanh nghiệp chế biến thủy sản tập trung nâng tỷ lệ hàng tinh chế – Ảnh: Hoàng Vũ

Theo đại diện một doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu tôm tại Sóc Trăng, hướng cá tra thời gian tới là giảm diện tích và sản lượng nhằm tránh ứ đọng tạo áp lực bán rẻ và khuyến khích các doanh nghiệp tập trung vào mảng tinh chế và từng bước có lộ trình nâng cấp chất lượng.

Thế mạnh con tôm Việt Nam nằm ở trình độ chế biến chung của các nhà máy chế biến, ở ngưỡng cao của thế giới. Với tôm, tỷ lệ hàng tinh chế rất cao, sức cạnh tranh mạnh. Đó là lý do vì sao nhà máy chế biến chúng ta mua tôm 40 con/kg cao hơn hẳn bên Ấn Độ như nêu trên mà vẫn tiêu thụ tốt. Vì Ấn Độ chế biến hàng thô, còn ta mua chế biến hàng cao cấp hơn. Nếu việc nuôi tôm tốt (như Indonesia, Ấn Độ…) chắc chắn kim ngạch xuất khẩu tôm sẽ tăng đột biến. Bởi, nhu cầu các hệ thống phân phối cao cấp ở Mỹ, EU rất cao và tín nhiệm hàng từ Việt Nam. Nhưng bù lại họ yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm rất chặt chẽ. Nuôi tôm tốt (tôm sạch) thì không cần thị trường mới, bởi những thị trường cao cấp nhất Việt Nam đều đang thâm nhập. Cái cần là nguyên liệu sạch. Kế tiếp là giảm giá thành.