Kiểm ngư: chỗ dựa vững chắc cho ngư dân bám biển

Tàu kiểm ngư được trang bị hiện đại Ảnh: Vũ Mưa

Những kết quả chính lực lượng Kiểm ngư đạt được trong năm 2017 là gì, thưa ông?

Từ khi đi vào hoạt động, lực lượng Kiểm ngư đã từng bước thể hiện vai trò, tầm quan trọng trong quá trình thực thi pháp luật thủy sản trên biển, bảo vệ ngư trường, ngư dân và chủ quyền biển đảo Tổ quốc. Có thể kể đến một số hoạt động nổi bật như: Công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật thủy sản và thực thi pháp luật thủy sản trên các vùng biển Việt Nam, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, thực hiện Chỉ thị 689/CT-TTg… Ngoài ra, phối hợp với các lực lượng liên quan tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý các vi phạm về bảo vệ nguồn lợi, đặc biệt đối với hoạt động khai thác mang tính hủy diệt, các đối tượng bị cấm, các hành vi gây hủy hoại môi trường sống của các loài thủy sản.

Trong quá trình thực thi nhiệm vụ, lực lượng Kiểm ngư còn kết hợp tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thủy sản cho ngư dân. In và cấp phát tờ rơi, áp phích, sổ tay tham khảo cho ngư dân với các nội dung thiết thực như Luật Thủy sản Việt Nam và các nước, ranh giới các vùng biển, vùng chồng lấn, tranh chấp giữa Việt Nam và các nước, các quy định, điều ước quốc tế khi hoạt động khai thác hải sản trên biển; các hiệp định, thỏa thuận hợp tác trong hoạt động khai thác hải sản mà Việt Nam đã ký kết; chính sách và biện pháp xử lý tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Năm 2017, Cục Kiểm ngư đã tham mưu lãnh đạo các cấp trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 732/CĐ-CP ngày 28/5/2017 về ngăn chặn, giảm thiểu và chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân Việt Nam khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, trong đó kêu gọi sự chung tay của toàn xã hội, đặc biệt là sự tham gia của tất cả các Bộ, ban, ngành và UBND các cấp.

Ông có thể chia sẻ về những hoạt động của lực lượng Kiểm ngư để bảo vệ, hỗ trợ ngư dân khi đánh bắt xa bờ?

Hằng năm, lượng tàu cá và ngư dân nước ta bị lực lượng chức năng nước ngoài bắt giữ, xử lý khá lớn, một số trường hợp tàu cá bị tiêu hủy, bắn chìm do vi phạm pháp luật nước sở tại.

Để bảo vệ, hỗ trợ ngư dân khai thác trên biển, lực lượng Kiểm ngư đã triển khai tuyên truyền, phổ biến pháp luật thủy sản của Việt Nam và các nước trong khu vực như: Malaysia, Campuchia, Thái Lan, Indonesia để ngư dân nắm bắt. Phối hợp với lực lượng Biên phòng, Chi cục Thủy sản các tỉnh, thành phố ven biển tăng cường kiểm tra, nhắc nhở tàu cá trước khi ra khơi, đảm bảo đầy đủ các trang thiết bị thông tin liên lạc, an toàn hàng hải… theo đúng quy định. Hướng dẫn ngư dân khai thác trên các vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam, hạn chế đi vào các vùng biển chồng lấn. Vận động ngư dân cung cấp thông tin về tàu cá và lực lượng chấp pháp các nước hoạt động trên ngư trường. Cùng đó, thường xuyên liên lạc với cơ quan chức năng trong quá trình khai thác. Chấp hành nghiêm pháp luật thủy sản trong nước và các nước trong khu vực.

Trong quá trình hoạt động, chắc chắn lực lượng Kiểm ngư đã gặp phải không ít khó khăn, ông có thể chia sẻ về điều này?

Đúng là như vậy. Thứ nhất, biên chế cán bộ làm việc trên tàu Kiểm ngư còn thiếu, khó khăn trong việc tuyển dụng. Thứ hai, lực lượng Kiểm ngư chưa có sự chỉ đạo thống nhất từ Trung ương đến địa phương dẫn đến công tác tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật còn gặp nhiều khó khăn, thiếu đồng bộ. Thứ ba, nguồn lực và cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, thực thi pháp luật thủy sản còn thiếu. Việc xây dựng các Trạm Kiểm ngư còn chậm, tàu kiểm ngư chưa có nơi neo đậu cố định nên ảnh hưởng lớn tới quá trình điều động thực hiện nhiệm vụ và công tác đào tạo bồi dưỡng thuyền viên.

Luật Thủy sản 2017 cho phép thành lập Kiểm ngư cấp tỉnh tại các địa phương có biển, điều này có ý nghĩa như thế nào, thưa ông?

Tại kỳ họp thứ IV, tháng 10/2017, Quốc hội đã thông qua thành lập Kiểm ngư địa phương tại các tỉnh, thành phố có biển, thực chất nhằm hoàn thiện hệ thống quản lý Nhà nước trong hoạt động thủy sản trên biển, giúp công tác quản lý chặt chẽ hơn, hạn chế và ngăn chặn kịp thời các hoạt động khai thác thủy sản trái phép. Về lâu dài nguồn lợi thủy sản sẽ được tái tạo, các loài sinh vật có điều kiện sinh trưởng và phát triển, khi đó năng suất khai thác của ngư dân sẽ tăng lên và sinh kế của ngư dân cũng được cải thiện.

Năm 2018, lực lượng Kiểm ngư sẽ triển khai những hoạt động trọng tâm nào, thưa ông?

Trước hết, chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai thực hiện tốt việc tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý vi phạm và thực thi pháp luật thủy sản trên các vùng biển Việt Nam. Trọng tâm là các vùng biển xa bờ, vùng giáp ranh hoặc chồng lấn với các nước nhằm bảo vệ ngư trường, hỗ trợ kịp thời cho ngư dân khi khai thác thủy sản trên các vùng biển này. Tăng cường sự hiện diện của tàu kiểm ngư tại vùng biển chồng lấn, vùng biển tàu thuyền nước ngoài thường xuyên vi phạm.

Bên cạnh đó, thực hiện tốt công tác phòng, chống thiên tai để thông tin tới tàu cá đang hoạt động trên biển và kêu gọi tàu cá tránh, trú bão kịp thời. Tham gia tìm kiếm cứu nạn trên biển khi có sự huy động của lãnh đạo các cấp. Kiểm soát và hạn chế tối đa việc tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài, chỉ đạo chính quyền địa phương các cấp cam kết không để tàu cá tái vi phạm. Phối hợp với đơn vị thuộc Bộ NN&PTNT, Tổng cục Thủy sản tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực, thúc đẩy thiết lập đường dây nóng xử lý các phát sinh nghề cá trên biển với Indonesia, Maylaysia, Thái Lan, Campuchia và các quốc đảo Thái Bình Dương. Duy trì công tác phối hợp với Bộ Tư lệnh Hải quân, Cảnh sát Biển, Bộ đội Biên phòng và Cảnh sát Giao thông tuần tra, kiểm tra để đảm bảo an toàn, an ninh trên các vùng biển Việt Nam.

Trân trọng cảm ơn ông!