Kiểm soát giống thủy sản liên tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế

Theo thống kê của Cục Thú y, chín tháng đầu năm nay, Việt Nam nhập khẩu 52.656.874 con giống thủy sản trong đó tôm giống bố mẹ nhập khẩu 57.838 con, giảm 50,92% so với cùng kỳ năm 2023, tôm hùm đá giống nhập khẩu chỉ 4,522 triệu con, giảm tới 92% so với cùng kỳ năm 2023. 

Đáng chú ý, tôm giống nhập khẩu vào Việt Nam đều phải có giấy chứng nhận kiểm dịch xuất khẩu do cơ quan thẩm quyền của quốc gia xuất hàng cấp, đồng thời có xác nhận thủy sản không có mầm bệnh truyền nhiễm theo quy định của Tổ chức Thú y thế giới. Lô hàng thủy sản giống khi nhập khẩu sẽ được lấy mẫu kiểm tra các mầm bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và thực hiện việc cách ly kiểm dịch theo quy định

Để công tác kiểm dịch thủy sản giống nhập khẩu diễn ra thuận lợi, thời gian qua, Cục Thú y đã phối hợp chặt chẽ với Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường tháo gỡ các rào cản kỹ thuật, hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở cửa thị trường (trả lời cơ quan thẩm quyền New Caledonia về xúc tiến thương mại đối với giáp xác; cơ quan thẩm quyền Indonesia về hệ thống đảm bảo an toàn thực phẩm đối với sản phẩm thủy sản và dịch bệnh thủy sản).

 Đồng thời, phối hợp với Cục Thủy sản đánh giá rủi ro thủy sản sống (ốc bươu đen, hến) nhập khẩu để làm thực phẩm. Tổ chức nghiên cứu các tài liệu kỹ thuật, phối hợp với các đơn vị liên quan để xây dựng hướng dẫn giám sát dịch bệnh trên cá sấu, phục vụ việc xuất khẩu cá sấu sang Trung Quốc.

Với công tác kiểm dịch con giống thủy sản liên tỉnh, trong 9 tháng đầu năm nay, các địa phương đã kiểm dịch trên 69,11 tỷ con giống thủy sản vận chuyển ra khỏi địa bàn cấp tỉnh, chủ yếu là tôm thẻ chân trắng giống, đạt 57,73 tỷ con, chiếm 83,53% số lượng thủy sản giống được kiểm dịch vận chuyển.

Liên quan đến kiểm dịch thủy sản, hiện nay, theo quy định tại Luật Thú y và Thông tư hướng dẫn về kiểm dịch thủy sản thì chỉ động vật thủy sản giống khi vận chuyển ra khỏi địa bàn cấp tỉnh mới phải thực hiện kiểm dịch. Do đó, Cục Thú y nhận định, việc kiểm soát vận chuyển thủy sản giống còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là địa bàn giáp ranh giữa các tỉnh. Thực tế hiện nay, tại nhiều địa phương, lực lượng kiểm dịch viên thực hiện kiểm dịch tôm giống bị thiếu hụt, trong khi địa bàn công tác rộng, cơ sở giống nằm rải rác không tập trung… vì vậy, ít nhiều sẽ gây khó khăn trong thực thi nhiệm vụ.

 Hơn nữa, việc xây dựng cơ sở an toàn dịch bệnh đối với các cơ sở ương dưỡng giống thủy sản cũng gặp nhiều khó khăn do chưa đáp ứng điều kiện cơ sở vật chất, yêu cầu chuyên môn, ảnh hưởng đến công tác quản lý chất lượng giống và kiểm dịch giống. Ngoài ra, hiện nay vẫn chưa có biện pháp giám sát triệt để đối với các cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống nhỏ lẻ do thiếu lực lượng thú y thủy sản; ý thức chấp hành quy định pháp luật về kiểm dịch của người nuôi, cơ sở giống chưa cao, vẫn còn tình trạng trốn tránh kiểm dịch khi vận chuyển ra khỏi tỉnh; nhiều người nuôi chưa thật sự quan tâm đến chất lượng con giống, vẫn mua con giống không qua kiểm dịch thú y, không rõ nguồn gốc xuất xứ,…

Thậm chí, một số địa phương khi thực hiện kiểm dịch và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch động vật thủy sản giống vận chuyển ra khỏi tỉnh chưa thông báo kịp thời cho địa phương nơi đến theo quy định.

Được biết, thời gian tới, Cục Thú y sẽ tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm kiểm dịch giống thủy sản theo quy định của pháp luật. Cụ thể, tăng cường công tác kiểm dịch tôm giống xuất tỉnh tại các địa phương nhằm bảo đảm kiểm soát, kiểm dịch trước khi vận chuyển; các chủ cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản cần tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng tôm giống trước khi xuất bán cho người nuôi. 

Cùng với đó, các địa phương xem xét kiện toàn, bố trí, sắp xếp đủ số lượng kiểm dịch viên, bảo đảm nguồn lực để thực hiện công tác kiểm dịch giống; kiểm soát và quản lý giống thủy sản nhập tỉnh. Tăng cường phối hợp trao đổi thông tin giữa các tỉnh về vận chuyển thủy sản giống xuất và nhập trên địa bàn và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo đúng quy định của pháp luật hiện hành. Thực hiện kiểm dịch, kiểm soát chặt chẽ giống thủy sản nhập khẩu.

Minh Khuê