Kiên Giang: “2 tăng, 1 giảm” từ luân canh tôm sú – lúa

Xuất phát từ thực tế

Đông Hưng B (huyện An Minh) là xã có nhiều tiềm năng và lợi thế phát triển về NTTS mặn lợ mà điển hình là mô hình nuôi tôm – lúa (tổng diện tích tôm – lúa là 5.305 ha). Thời gian qua, xã đã tranh thủ được nhiều nguồn vốn của tỉnh và huyện đã tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nông nghiệp toàn diện, từ đầu tư kết cấu hạ tầng, chuyển giao khoa học kỹ thuật (KHKT) cho bà con nông hộ, ứng dụng giống mới có năng suất chất lượng, từng bước thực hiện cơ giới hóa trong bơm tát, thu hoạch, cùng với sự quyết tâm thực hiện nhiệm vụ của UBND xã, các ban ngành đoàn thể xã nên trong phát triển nông nghiệp đã đạt được một số kết quả nhất định, đem lại hiệu quả cho người dân.

Tuy nhiên, sản xuất chưa gắn kết và không chủ động được giá cả thị trường. Bên cạnh những nông hộ tiên tiến, sản xuất giỏi có thu nhập cao hàng năm thì vẫn còn không ít những nông hộ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, còn sản xuất theo kinh nghiệm, tập quán, truyền thống, thiếu sự chọn lọc, tự phát chưa mạnh dạn đầu tư vốn, ứng dụng tiến bộ KHKT, chi phí sản xuất còn cao. Vấn đề kiểm soát giống chất lượng cao và sử dụng phân bón theo hướng an toàn sinh học, giảm chi phí chưa được bà con nông dân tập trung quan tâm đúng mức.

Sản xuất tôm – lúa tại Kiên Giang. Ảnh: HCP

Trong sản xuất nông nghiệp hiện nay luôn chứa đựng nhiều rủi ro, từ phụ thuộc vào thời tiết, dịch bệnh, nhất là không chủ động về thị trường, do vậy  biện pháp trong sản xuất “không chỉ tăng năng suất, sản lượng mà còn phải giảm chi phí, góp phần tăng lợi nhuận cho người sản xuất” là rất cần thiết vì đây là yếu tố mà chúng ta có thể chủ động.

Giải pháp hiệu quả

Xuất phát từ những thực tế đó, năm 2022, Trung tâm Khuyến nông Kiên Giang phối hợp với Trạm Khuyến nông huyện An Minh, Phòng NN&PTNT An Minh, Chính quyền, Đoàn thể xã Đông Hưng B cùng bà con nông dân tổ chức thực hiện trình diễn trong đó đầu tư “Mô hình nuôi tôm sú 2 giai đoạn luân canh trồng lúa quản lý cộng đồng” tại xã Đông Hưng B, nhằm nâng cao năng suất, sản lượng, chất lượng, hiệu quả, tính ổn định trong thời gian tới.

Mô hình nuôi tôm sú 2 giai đoạn luân canh trồng lúa quản lý cộng đồng thuộc Chương trình “Nuôi thủy sản kết hợp năm 2022” góp phần tăng năng suất, giảm chi phí và tăng lợi nhuận đáng kể. Theo Trung tâm Khuyến nông Kiên Giang, cốt lõi của mô hình này là tăng năng suất và giảm chi phí từ việc liên kết nông dân lại với nhau, là một hình thức nhằm phát huy tinh thần tập thể áp dụng một cách đồng bộ nhiều biện pháp, áp dụng nhiều kỹ thuật mới, kế thừa và phát triển từ rất nhiều các mô hình trước đây từ việc áp dụng IPM, ba giảm ba tăng, sản xuất theo hướng giảm chi phí… Là điều kiện thuận lợi để phát triển các loại hình kinh tế tập thể, HTX, thuận lợi cho việc tổ chức sản xuất và thu mua, nông dân tự nguyện tham gia, được tập huấn kỹ thuật canh tác, có sự tham gia, phối hợp của cơ quan quản lý chuyên môn.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng Điệp, Trung tâm Khuyến Nông Kiên Giang, mô hình triển khai ưu tiên chọn những hộ dân là thành viên hợp tác xã hoặc tổ hợp tác theo tiêu chí và quy trình chọn hộ của Trung tâm đưa ra. Vụ tôm người nuôi được hỗ trợ 9.132.000 đồng (bao gồm 50% tiền tôm sú giống, bạt lót ao ương (50 m2), máy thổi khí, thức ăn giai đoạn ương giống tôm sú). Vụ lúa người trồng được hỗ trợ 1.820.000 đồng (bao gồm 50% lúa giống và phân bón hữu cơ), các chi phí còn lại nông dân tự đầu tư. Đồng thời, phải áp dụng quy trình kỹ thuật nuôi tôm sú – lúa của Trung tâm Khuyến nông Kiên Giang.

Để chuẩn bị tốt cho vụ sản xuất tôm nuôi năm 2022, cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông đã tiến hành tập huấn chuyển giao KHKT cho nông dân trong mô hình. Đồng thời đã cấp bạt lót ao ương và máy thổi khí hướng dẫn hộ dân thiết kế ao ương nuôi giai đoạn 1, cải tạo nước tốt chuẩn bị cho thả giống. Cuối tháng 6/2022 đã giao giống và cấp phát vật tư cho nông dân bao gồm: tôm sú giống, thức ăn giai đoạn ương.

Được biết, năm 2021, Trung tâm Khuyến nông Kiên Giang đã rất thành công với mô hình mô hình Cánh đồng lớn sản xuất lúa – tôm thuộc Dự án “Cánh đồng lớn sản xuất lúa – tôm tại tỉnh Kiên Giang năm 2021” triển khai thực hiện 90 ha cho 30 hộ tại ấp Kiên Sơn, xã Kiên Bình, huyện Kiên Lương. Người nuôi được hỗ trợ tương đương 4.847.000 đồng/ha. Qua bốn tháng triển khai các hộ nuôi đều đạt hiệu quả cao, năng suất bình quân 405,5 kg/ha/vụ, cỡ tôm trung bình 35,1 con/kg (dao động 29 – 41 con/kg), với tổng doanh thu bình quân trên 68.498.000 đồng/ha/vụ. Sau khi trừ chi phí lợi nhuận bình quân 41.979.000 đồng/ha/vụ.

Ngọc Diệp