Kiên Giang: Cần quyết liệt hơn nữa trong chống khai thác IUU

Sai phạm còn nhiều

Trong văn bản mới đây gửi Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang về việc thực hiện nghiêm túc, có kết quả nhiệm vụ chống khai thác IUU, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của EC, Bộ NN&PTNT nhấn mạnh việc Kiên Giang tiếp tục là tỉnh trọng điểm của cả nước có tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài như sử dụng biển số giả, ngắt/gửi thiết bị VMS… 

Cùng đó, số liệu tàu cá của tỉnh chưa thống nhất trong các báo cáo của tỉnh và cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase), cấp giấy phép khai thác thủy sản đạt khoảng 65%, tàu cá còn hạn đăng kiểm đạt khoảng 70%, vẫn còn 949 tàu cá không đăng ký. Tình trạng mua bán tàu cá tại địa phương không tuân thủ theo quy định của pháp luật diễn biến phức tạp, chưa được kiểm soát, xử lý theo quy định.

Việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá (VMS) đạt gần 100%; tuy nhiên số lượng tàu cá mất kết nối VMS tương đối lớn; công tác phối hợp giữa trạm kiểm soát biên phòng và cơ quan quản lý thủy sản tại cảng cá Tắc Cậu chưa chặt chẽ, nhất là trong theo dõi, kiểm soát, xử lý tàu cá tham gia hoạt động khai thác thủy sản. Nhiều trường hợp tàu cá không đủ điều kiện nhưng vẫn được trạm/đồn biên phòng xác nhận cho xuất bến tham gia hoạt động khai thác thủy sản (lực lượng kiểm ngư đã phát hiện, xử lý 37 trường hợp vi phạm).

 Tàu cá không cập cảng theo quy định để bốc dỡ thủy sản khai thác tại địa phương diễn ra phổ biến; sản lượng thủy sản khai thác của toàn tỉnh được theo dõi, giám sát rất thấp (mới giám sát được khoảng 8%); chưa giám sát cụ thể theo tên loài để phục vụ truy xuất nguồn gốc; chất lượng nhật ký khai thác chưa đảm bảo độ tin cậy, ghi thiếu, sai thông tin nhưng kết quả xử phạt chưa đạt yêu cầu; nếu thực hiện xác nhận, chứng nhận đối với sản phẩm thủy sản khai thác của các trường hợp này là vi phạm IUU; nhật ký thu mua, chuyển tải của tàu hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản chưa ghi đầy đủ các mẻ lưới của tàu khai thác.

Bên cạnh đó, phát hiện trường hợp cấp chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác (CC) trên giấy xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác (SC) của cảng cá tại tỉnh khác đối với loài cá ngừ khi có sản lượng cao bất thường (15 tấn/tàu); tuy nhiên chưa thực hiện kiểm tra, đối chiếu tính hợp pháp của các thông tin trong SC để thực hiện cấp CC, dẫn đến rủi ro cao có sản phẩm thủy sản khai thác vi phạm khai thác IUU trong các lô hàng được chứng nhận xuất khẩu vào thị trường châu Âu.

Mặc dù tỉnh đã tăng cường xử phạt các hành vi khai thác IUU, nhưng so với tổng số vụ việc vi phạm thì kết quả xác minh, xử phạt còn rất hạn chế.

Bộ NN&PTNT đề nghị tỉnh Kiên Giang kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tàu cá địa phương. Ảnh: TTXVN 

Giải pháp chống khai thác IUU thời gian tới

Theo Bộ NN&PTNT, tỉnh Kiên Giang là địa phương trọng điểm mà EC sẽ thanh tra thực tế lần thứ 4 tới. Chính vì thế, với quyết tâm đến tháng 10/2023 gỡ cảnh báo “thẻ vàng” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; Bộ NN&PTNT đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo chính quyền các cấp, sở, ban, ngành và lực lượng chức năng liên quan thực hiện nghiêm túc các ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/02/2023, Công điện số 265/CĐ-TTg ngày 17/4/2023 và ý kiến chỉ đạo của Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về IUU…

Rà soát tất cả các điểm tàu cá bốc dỡ thủy sản khai thác không theo quy định tại địa phương; kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Đảm bảo 100% tàu cá cập cảng chỉ định, giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác tại địa phương; Thực hiện giám sát sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng đảm bảo ghi đầy đủ, cụ thể tên loài; tuân thủ nghiêm quy định về xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân hợp thức hóa hồ sơ đối với các lô hàng xuất khẩu.

Theo dõi, kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tàu cá địa phương và tàu cá của tỉnh khác hoạt động tại địa phương, tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các đồn/trạm biên phòng, xử phạt nghiêm, không cho xuất bến các tàu cá không đủ điều kiện. Đặc biệt, kiểm soát, xử lý tình trạng mua bán tàu cá tại địa phương phải đảm bảo tuân thủ theo quy định của pháp luật.

Cùng đó, tập trung cao điểm thực thi pháp luật, xử phạt triệt để các hành vi khai thác IUU xảy ra tại địa bàn tỉnh theo quy định tại Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 của Chính phủ.

Thực hiện nghiêm túc, đảm bảo hoàn thành công tác quản lý tàu cá theo quy định, số liệu phải khớp, thống nhất giữa báo cáo của địa phương và trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia, thống nhất giữa các cơ quan, đơn vị chức năng.

Đồng thời, điều động, biệt phái, bố trí đủ nguồn lực thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU cho cơ quan quản lý thủy sản địa phương, các cảng cá và lực lượng chức năng có liên quan. Đặc biệt, tập trung thực hiện các biện pháp mạnh để ngăn chặn, không để xảy ra tình trạng tàu cá địa phương tiếp tục vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Ngoài ra, tập trung điều tra, truy tố các đối tượng môi giới, móc nối đưa tàu cá đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; giao trách nhiệm cụ thể cho các cơ quan, lực lượng chức năng theo dõi, giám sát chặt chẽ các đối tượng có nguy cơ cao vi phạm, gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp nếu tiếp tục để tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài…

Phan Thảo