Kinh nghiệm chẩn đoán bệnh tại ao

(Trần Đức Dũng, xã Thịnh Lộc, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh)

Trả lời:

Hàng ngày, vào buổi sáng và chiều, người nuôi nên đi vòng quanh ao (hoặc một bờ dài nhất của ao) để nhận biết các dấu hiệu bất thường nếu có, cụ thể:

Tôm trong ao chết chứng tỏ tình trạng ao nuôi đang xấu, sức khỏe tôm yếu.

Tôm bơi trên mặt nước vào ban ngày có thể do hàm lượng ôxy hòa tan thấp hoặc nhiệt độ cao hay bệnh.

Màu nước thay đổi đột ngột hoặc đậm màu, có mùi hôi. Thời điểm dễ nhận biết mùi nước ao là vào sáng sớm hoặc chiều tối. Có hai mùi thường gặp ở ao nuôi là mùi tanh và mùi tảo. Mùi tanh là mùi đặc trưng của nhớt khi tôm lột xác đồng loạt hoặc mùi thức ăn khi cho ăn quá nhiều. Tảo chỉ tạo ra mùi khi chúng nở hoa, tảo lục thường là mùi bùn, tảo lam là mùi thuốc kháng sinh. Ngoài ra, chất hữu cơ phân hủy trong tình trạng yếm khí cũng sinh ra mùi hôi thối.

Cá bống bơi hỗn loạn hoặc tập trung gần bờ vào chiều tối hoặc sáng sớm cho thấy hàm lượng ôxy hòa tan thấp (và luôn kèm theo khí độc cao), thường thấy ở những ao nuôi đã lâu. Đối với những ao này nên thu hoạch càng sớm càng tốt, để lâu theo phản ứng bình thường tôm sẽ lột xác nhưng không cứng vỏ và chết.

Cua, còng bò lên bờ, xì bọt, phản ứng chậm chạp trước tác động, khi thấy dấu hiệu này là nước ao nuôi rất bẩn, khí độc cao, ôxy hòa tan thấp.

Bọt nổi trên mặt ao do sóng khi có gió lớn là do hàm lượng hữu cơ cao trong nước.

Người nuôi cần căn cứ vào những dấu hiệu trên để đưa ra quyết định xử lý phù hợp, ổn định môi trường nước để tôm sinh trưởng và phát triển.

Hỏi: Nguyên tắc khi chẩn đoán và điều trị bệnh tại ao nuôi?

(Lê Hoàng Nhân, xã Vĩnh Hưng, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên – Huế)

Trả lời:

Khi chẩn đoán bệnh ở ao tôm, người nuôi cần căn cứ trên 5 nguyên tắc sau:

Đúng bệnh: Bệnh gì? Mắc bao nhiêu bệnh cùng lúc? Tác nhân gây bệnh là gì? Ưu tiên bệnh nào trị trước hay kết hợp? Tỷ lệ nhiễm bệnh là bao nhiêu phần trăm? Tình trạng tổng thể của đàn tôm trong ao là thế nào?

Đúng thuốc: Thuốc gì trị cho bệnh này? Liệu trình như thế nào?

Đúng liều: Cần tham khảo nồng độ cần thiết để tiêu diệt mầm bệnh của các hóa chất sử dụng từ đó đưa ra liều lượng chính xác. Các liều dùng này thường được cung cấp từ các nghiên cứu khoa học. Liều dùng trên các sản phẩm thương mại thường thấp hơn liều hiệu quả trong thực tế. Người nuôi cần tham khảo thêm các tư vấn từ đại lý và chuyên viên kỹ thuật.

Đúng lúc: Là lựa chọn thời điểm sử dụng thuốc hiệu quả nhất, tức là thời điểm thuốc phát huy tác dụng cao nhất và mầm bệnh bị tiêu diệt nhiều nhất, đồng thời phải chú ý đến thời điểm tôm khỏe nhất, môi trường ao nuôi ổn định nhất.

Đúng cách: Ví dụ: khi muốn đưa men – vi sinh vào đường ruột thì phải trộn vào thức ăn cho tôm ăn. Muốn cải thiện nền đáy ao bằng men vi sinh thì phải sử dụng men vi sinh dạng hạt và dạng bột, nếu muốn cải thiện chất lượng nước thì chọn men vi sinh dạng nước hoặc dạng bột mịn.