Làng biển sắp lên hàng tỷ phú

Mơ ước của người tiên phong

Vùng biển Hải Ninh vốn nghèo, cái nghèo đặc trưng của biển bãi ngang có từ thời lập làng. Dân biển ra khơi bằng bơ nan hay thuyền nhỏ nên thu nhập cũng bấp bênh như con sóng vỗ bờ. Anh Ngô Văn Dương cũng như bạn bè cùng trang lứa ở thôn Cừa Thôn (xã Hải Ninh) ra biển mưu sinh trên những con thuyền nhỏ. Ý thức được đi biển truyền thống này may lắm cũng chỉ đủ ăn nên Dương quyết định lên bờ. Dành dụm, vay vốn làm đủ nghề dịch vụ cho làng biển. Vài năm như vậy, Dương lại chuyển hướng “làm ăn lớn” bằng cách mua chiếc ô tô tải nhỏ vận chuyển tôm, cá, dầu đèn từ vùng này đi vùng khác. Khi nuôi tôm trên cát trở nên đại trà với những chuyện bi hài của nghề “đánh bạc với trời” đã rầm rộ thì Dương vẫn ôm vô lăng chạy trên những con đường ven đồi cát. Sau một thời gian suy nghĩ, với ý chí quyết tâm làm giàu cộng với sự nhạy bén của mình, Dương nảy sinh ý nghĩ đầu tư nuôi tôm. Lúc đầu, nghĩ mãi không ra nguồn vốn từ đâu, trong khi đầu tư nuôi tôm cần vốn rất lớn. Sợ vợ không đồng ý, Dương nói với vợ là bán xe để mua xe trọng tải lớn hơn, và cầm mấy trăm triệu đồng tiền bán xe để đầu tư nuôi tôm.

Thu nhập từ tôm nuôi làm thay đổi xã biển Hải Ninh – Ảnh: Thạch Bắc

Ban đầu, chưa có chút kiến thức, kinh nghiệm nào, Dương thuê người về làm kỹ thuật cho mình. Nhưng năm đầu cũng chỉ loay quay với tôm bệnh, tôm chết nên vốn cứ nguy cơ teo tóp dần. “Tự mình làm thì mới thành công được” – Dương nghĩ vậy và bắt đầu từ năm 2011 dồn hết tâm huyết vào con tôm, với những “chiêu” nuôi chẳng giống ai và cũng chẳng có giáo án nào về lý thuyết. Lý luận của Dương thật đơn giản, nhà bẩn thì con cái hay đau ốm, cũng như nước hồ bẩn thì tôm không thể khỏe. Ao tôm của Dương được thay nước mỗi ngày. Hồ tôm được cải tạo có đáy hình lòng chảo nên khi thay nước các tạp chất, thức ăn thừa được đẩy ra hết.

Nhìn đám trẻ, đứa nào hiếu động suốt ngày thì ăn khỏe, càng ăn khỏe càng chóng lớn, đứa nào ít chạy nhảy thì ăn cứ như mèo ốm và còi cọc, Dương áp dụng luôn. Thay cho việc cho tôm nghỉ sau khi ăn như lý thuyết, Dương bật máy sục khí luôn để tôm vận động nhiều hơn. Kết quả bất ngờ, tôm ăn ngày càng khỏe, thức ăn dư ít dần, tôm lớn vượt lên. Chỉ hai chuyện như đùa ấy đã mang lại kết quả là mấy hồ tôm của Dương ít bệnh và cho năng suất cao hẳn. Không dừng ở chuyện tôm ít bệnh, ăn khỏe, chóng  lớn, Dương tìm tòi và tăng dần mật độ con giống trên diện tích nuôi. “Đến bây giờ, mật độ nuôi  đạt bao nhiêu” – Tôi hỏi. Dương cười: “Về lý thuyết thì chẳng ai tin, mật độ trung bình người dân Hải Ninh thả 300 – 350 con/m³ nước (tức từ 700.000 đến 1 triệu con giống/ao có diện tích  trên 3.000 m³). Mật độ ở những nơi khác chỉ ở mức 60 – 100 con giống thôi”. “Thật khó tin” – Tôi nhấn nhá. “Thì bác cứ tính, sản lượng mỗi hồ nuôi cứ tăng dần, từ 11 lên 13 rồi 15 tấn, thậm chí có ao trên 17 tấn là biết”- Dương bảo.

Cách lấy nước cho hồ tôm của Dương cũng khác người. Thay cho cách lấy nước bơm từ biển vào, Dương đưa ống nước ra xa cách bờ 30 – 40 m, khoan xuống đáy biển 3 – 4 m rồi bơm vào. “Dù nước biển có thay đổi kiểu gì thì nước ở đáy sâu vẫn không bị ô nhiễm hay mang mầm bệnh. Đó là giải pháp an toàn cho nước nuôi tôm. Ngoài ra còn kiểm tra hằng ngày để biết độ pH, kiềm trong nước hồ, để xử lý cho phù hợp” – Dương cho biết thêm

Những chuyện ngoài “giáo trình”

Ông Mai Đình Lừa – Bí thư Đảng ủy xã Hải Ninh – cũng tham gia nuôi tôm thẻ trên cát, cho hay: “Cả xã hiện có trên 150 hộ nuôi tôm. Hai năm gần đây, người nuôi ít khi thất bát. Trung bình cứ 3 tháng thu hoạch thì lãi 1 – 1,5 tỷ đồng/hồ, có hồ lãi 2 tỷ. Nói chung, về kỹ thuật nuôi, mọi người nhất quán theo anh Dương và có nhiều cách để tránh thất bát”.

Bây giờ mỗi người dân Hải Ninh đều rành rẽ “chiêu thức” nuôi tôm. “Tất cả đều nuôi theo kiểu “xăm lo” – Ông Lừa cho hay. “Xăm lo” nghĩa là “cuốn chiếu”. Chẳng hạn, vài hộ gia đình cùng chung sức, chung vốn đầu tư nuôi 3 hồ. Không ai thả con giống cùng một lúc mà áp dụng thả giống hồ thứ nhất, chăm sóc kỹ lưỡng theo đúng bài bản. Sau một tháng sẽ thả tiếp hồ thứ hai và sau tháng nữa mới thả hồ thứ ba. Khi hồ thứ ba được tháng thì hồ thứ nhất thu hoạch” – ông Lừa lý giải.

Ông Phạm Văn Liệu – Phó Chủ tịch UBND xã Hải Ninh – cũng khá am tường về nuôi tôm ở địa phương mình. “Cách xử lý hồ tôm nếu phát hiện bị bệnh là khá triệt để. Khi tôm bị nhiễm bệnh, sau vài lần điều trị nếu không hết thì cơ bản là xả luôn hồ chứ không chữa chạy gì hết. Xử lý hồ đâu vào đó rồi mới thả giống tiếp” – Ông Liệu nói. Cũng theo ông Liệu, những gia đình nuôi tôm ở đây đều có cách “pha chế” thức ăn cho tôm khá đặc biệt. Tùy theo từng ao tôm, chất lượng tôm mà nấu các loại thảo dược (nhân trần, cam thảo, chuối…) lấy nước trộn với thức ăn để tăng thêm sức đề kháng cho tôm, phòng chống bệnh gan, bệnh đường ruột. Nhiều gia đình còn trộn thêm mật ong, khoai lang khô nghiền bột hay vitamin, cốm canxi trẻ em.

Hải Ninh bây giờ rặt đi thuê đất nơi khác làm hồ tôm. Hết đến vùng các xã ven biển huyện Lệ Thủy lại ra vùng biển huyện Bố Trạch, Quảng Trạch. Tại các vùng đó, người nuôi tôm đang như ngồi trên lửa vì sợ thất bát.  Thấy người dân Hải Ninh cứ lặng lẽ làm, họ cũng nghi hoặc. “Được vụ cũng lỗ vốn rồi chạy mất dép thôi”, dân làng Trung Trạch (Bố Trạch) đoán vậy. Nhưng rồi, hàng chục hồ nuôi tôm ở Trung Trạch do người dân Hải Ninh nuôi cứ lặng lẽ thu lãi tiền tỷ mỗi hồ đã làm cho mọi người thay đổi cách suy nghĩ để đến học hỏi. “Đã có cả ngàn người từ các tỉnh miền Trung tìm đến học hỏi kinh nghiệm. Tuy nhiên, mỗi ao nuôi chưa thể có được giáo án nào phù hợp; người nuôi phải bám hồ, bám tôm hằng ngày để biết diễn biến, biết xử lý linh hoạt từng vấn đề cụ thể, chứ khó có mẫu áp dụng chung” – Dương chia sẻ.

Trước tết Giáp Ngọ, cả trăm hộ gia đình nuôi tôm ở Hải Ninh có vụ thu hoạch khá bộn. Tôm đạt năng suất cao, giá mua cao nên hồ nào cũng lãi trên tỷ đồng. “Mong muốn nhất của người nuôi là có được quy hoạch vùng nuôi tôm ngay tại làng mình để yên tâm đầu tư, yên tâm làm ăn lớn và làm giàu chính trên quê hương mình” – Ông Bí thư Đảng ủy xã nói như nhắn nhủ.