Lãng phí cảng cá 30 tỷ đồng

Tàu thuyền chê cảng

Trước nhu cầu phát triển của ngành thủy sản, năm 2006, tỉnh Khánh Hòa đã rót 30 tỷ đồng giao huyện Ninh Hòa (nay là thị xã Ninh Hòa) làm chủ đầu tư, khảo sát xây dựng cảng cá Ninh Hải. Mục đích là biến nơi đây trở thành cảng thương mại và nơi trú tránh cho tàu bè mùa mưa bão. Theo thiết kế, cảng được xây dựng trên diện tích 8ha, trong đó 4ha mặt nước và 4ha trên cạn với 15 trụ neo đậu, đáp ứng đủ chỗ khoảng 300 tàu thuyền công suất dưới 90CV của Ninh Hòa và một số vùng lân cận. Thế nhưng, dự án này mãi đến đầu năm 2012 mới triển khai xây dựng.

Cảng cá Ninh Hải đìu hiu tàu thuyền.

Dù muộn nhưng ngày dự án triển khai, ngư dân thị xã Ninh Hòa rất vui vì đây là khu hậu cần nghề cá đầu tiên của huyện, dân hết cảnh thuyền một nơi người một nẻo; không còn phải đậu tàu thuyền ở bãi ngang xa bờ và vận chuyển ngư cụ bằng thúng chai. Thế nhưng, niềm vui đó kéo dài không lâu, vì cảng cá chỉ mới đi vào hoạt động được khoảng 8 tháng đã lạc hậu so với xu thế phát triển, tàu cá cập cảng chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Theo ông Lê Thành Bắc, phụ trách Ban Quản lý cảng Ninh Hải, trong 2 tháng 7 và 8/2013, lượng tàu thuyền ra vào cảng chỉ khoảng 10 lượt/tháng. Các tháng gần đây, số tàu thuyền ra vào có khá hơn nhưng cũng không được bao nhiêu vì mùa đánh bắt cá đang vào cuối vụ. Theo ông Bắc, trước đây, dự án khảo sát và xây dựng chủ yếu phục vụ cho tàu dưới 90CV, tuy nhiên, hiện nay người dân đã nâng cấp tàu lên 130 – 150CV, tàu 90CV còn rất ít. Vì thế, các loại tàu có công suất lớn không thể cập cảng vì luồng lạch quá cạn, chưa đầy 2m nước, chỉ còn cách chờ thủy triều lên mới dám cho thuyền vào cảng.

Lãng phí chồng lãng phí

Một công trình chiến lược của ngành thủy sản nhưng lãng phí ngay sau khi hoàn thành. Theo ông Tống Trân, Phó Chủ tịch UBND thị xã Ninh Hòa, việc luồng lạch bị cạn có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân khách quan là do có công trình cầu đang thi công bắc qua luồng lạch vào cảng Ninh Hải. Trong quá trình thi công trụ cầu, một lượng đất đá đã đổ xuống làm luồng lạch bị cạn, phía nhà thầu thi công cầu cam kết sẽ nạo vét lượng đất đá đã đổ xuống.

Còn theo giải thích của Ban Quản lý dự án các công trình xây dựng thị xã Ninh Hòa, khi có chủ trương xây cảng, các đơn vị chức năng đã tiến hành khảo sát, nhưng mãi đến 6 năm sau (năm 2012) dự án mới triển khai. Lúc khảo sát, phần lớn là tàu nhỏ, trong khi hiện nay hầu hết là tàu có công suất lớn nên cảng xem như đã lạc hậu. Trong trường hợp này, vấn đề đặt ra là thời gian khảo sát đến khi xây dựng cách nhau quá lâu, nhưng phía chủ dự án, các đơn vị tư vấn thiết kế lại chưa tính toán kỹ đến xu thế phát triển của tàu thuyền, vậy nên việc cảng lỗi thời dẫn đến lãng phí là dễ hiểu.

Theo Trung tâm Khai thác và quản lý các công trình thủy sản tỉnh Khánh Hòa, khó khăn nhất của cảng Ninh Hải là luồng lạch quá cạn và để tàu thuyền hoạt động ra vào cảng dễ dàng cần luồng lạch có độ sâu khoảng 4m, nhưng vấn đề là kinh phí. Theo tính toán của Ban Quản lý dự án các công trình xây dựng thị xã Ninh Hòa, để khắc phục, chi phí nạo vét, mở rộng luồng lạch tại cảng các Ninh Hải sẽ tốn từ 50 – 100 tỷ đồng. Như vậy, một cảng cá được đầu tư 30 tỷ đồng, nay muốn hoạt động phải đổ thêm vào đó gấp 3 lần vốn đầu tư ban đầu để cải tạo, quả là lãng phí chồng lãng phí.