Lao đao sản xuất cá tra giống

Công ty AQUAFISH Việt Nam – Chi nhánh Cần Thơ ương nuôi cá tra giống (từ bột lên cá giống) vào năm 2008, với 7 ha tại huyện Thới Lai và Cờ Đỏ (Cần Thơ). Đồng thời, được đầu tư đạt tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP nên năm 2009, xuất bán ra thị trường 60 tấn cá tra giống. “Thế nhưng sau đó, tuột dốc không phanh”, đại diện của Công ty là ông Hoàng Đức Cát nói. Theo ông Cát, năm 2012, 2013 sản lượng cá giống bán ra chỉ còn hơn 10 tấn, sang năm 2014 tiếp tục giảm và 2015 thì  “treo ao” 100%. Nguyên nhân chính, cá nguyên liệu xuất khẩu nhiều khi xuống dưới giá thành (19.000 – 20.000 đồng/kg) nên cá giống không có đầu ra.

Đầu năm 2016, tín hiệu thị trường cá tra thuận lợi, giá cá tra nguyên liệu và giống nhích dần, Công ty AQUAFISH Việt Nam – Chi nhánh Cần Thơ trở lại với nghề sản xuất cá giống. Đến giữa tháng 3/2016, giá cá nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu lên 21.500 đồng/kg hoặc cao hơn khiến thị trường cá giống “nóng” theo, ở thời điểm này cá giống tăng từ 20.000 đồng/kg lên 34.000 đồng/kg. Tuy nhiên, Công ty chưa có cá giống bán ra mà như ông Cát nói là “chỉ nhen nhóm hy vọng thắng lợi”.

Ông Cát và nhân viên kiểm tra cá giống đang bị bỏ đói trong ao – Ảnh: TC

Thế rồi, giá cá tra nguyên liệu lên không được bao lâu lại quay đầu giảm xuống, hiện giảm sâu còn 18.000 – 18.500 đồng/kg, giảm 3.500 – 4.000 đồng/kg so với thời điểm cuối tháng 6 và giảm hơn 2.000 đồng/ kg so cùng kỳ. Thậm chí với cá quá lứa bán tại hầm cho thương lái chỉ 16.000 – 16.500 đồng/kg. Với giá này người nuôi lỗ 3.000 – 4.000 đồng/kg. Cũng vì thế, giá cá giống giảm theo, nay chỉ còn 16.000 – 17.000 đồng/kg (loại 30 con/kg) mà rất khó tiêu thụ. Ông Cát than thở: “Lượng cá giống của Công ty còn tồn đọng trên 20 tấn, buộc phải cho ăn cầm chừng. Bế tắc hướng giải quyết và nếu tình trạng này kéo dài sẽ vô cùng khó khăn cho chúng tôi”.

Cũng sản xuất cá giống có thâm niên với 5 ha nhưng ông Phạm Minh Tài ở ấp 2, xã Thới Hưng (Cờ Đỏ, Cần Thơ) cho biết: “Tôi đã phải “treo ao” vài tháng nay”. Những năm trước, với diện tích 5 ha hàng năm ông xuất bán ra thị trường 20 – 30 tấn. Gần đây, kinh doanh cá tra giống quá bấp bênh, ông phải chuyển 30% diện tích ao sang sản xuất các loại cá giống khác như trê, chép. Đến đầu năm nay thì không còn cầm cự được nên ông “treo ao” toàn bộ và dự tính đến tháng 10 tới mới ương nuôi trở lại. Nhìn ao nuôi bỏ hoang trong cỏ dại, giọng ông Tài buồn bã: “Tôi không còn thiết tha với nghề sản xuất cá tra giống”.

Theo Chi cục Thủy sản TP Cần Thơ, năm 2012, thành phố có 2.114 ha ương giống cá tra, nay chi còn khoảng 300 ha, giảm hơn 85%. Nguyên nhân chính là do giá xuất khẩu giảm khiến giá cá nguyên liệu giảm xuống dưới giá thành, làm người nuôi lao đao còn các cơ sở sản xuất giống khốn đốn trong thua lỗ.