Cuộc điều tra kéo dài 2 năm của tổ chức môi trường phi lợi nhuận Hòa bình xanh (Greenpeace) cho thấy 4 công ty thủy sản Trung Quốc lợi dụng quãng thời gian các nước Tây Phi đối phó đại dịch Ebola để đánh bắt cá trái phép.
Trong hai tháng 10 và 11 năm ngoái, tàu MY Esperanza của tổ chức Hòa bình xanh đã ghi nhận 16 hoạt động đánh bắt cá trái phép của 12 tàu thuyền Trung Quốc trong khu vực đặc quyền kinh tế của Guinea, giữa thời điểm các ổ dịch Ebola đang hoành hành và các nước Tây Phi không thể giám sát vùng biển của họ.
Quan chức Rashid Kang của tổ chức phi lợi nhuận kể trên cho biết: “Trong khi Trung Quốc hỗ trợ các quốc gia Tây Phi đối phó đại dịch Ebola, các công ty thủy sản của họ lại lợi dụng sự giám sát và thực thi pháp luật yếu kém của các quốc gia đang gặp dịch để gây thiệt hại cho ngư dân địa phương và môi trường biển”.
Theo Hòa bình xanh, số tàu đánh cá của Trung Quốc ở châu Phi tăng từ 13 chiếc năm 1985 lên tới 462 chiếc năm 2013, chiếm 1/5 trong số đội tàu đánh bắt cá xa bờ của nước này. 4 công ty tham gia đánh bắt cá trái phép của Trung Quốc ở Tây Phi bao gồm cả Tổng công ty Thủy sản Quốc gia (CNFC) do chính phủ quản lý.
Tổ chức Hòa bình xanh cáo buộc tàu cá Trung Quốc đánh bắt trái phép ở vùng biển Tây Phi – Ảnh: Tân Hoa Xã
Ngoài đánh bắt cá “chui”, tàu thuyền Trung Quốc còn khai tải trọng dưới mức quy định để không phải nộp lệ phí và dễ dàng hoạt động tại các vùng biển cấm tàu thuyền lớn.
Hồi năm ngoái, 2 tàu cá Trung Quốc bị tạm giữ tại Bờ biển Ngà vì đánh bắt cá trái phép. Nhà vận động của Hòa bình xanh đặc trách khu vực châu Phi Ahmed Diame cho rằng nếu Bắc Kinh muốn trở thành một người bạn đích thực của châu lục đen, họ phải tuân thủ Chính sách Thủy sản chung (CFP) của Liên minh châu Âu (EU).
Bộ Nông nghiệp Trung Quốc và CNFC sau đó từ chối đưa ra bình luận. Riêng Tổng Giám đốc Zhang Hua của Dalian Bo Yuan – một trong 4 công ty xuất hiện trong báo cáo điều tra của Hòa bình xanh – phủ nhận cáo buộc. “Điều đó là vô nghĩa, họ có chứng cứ nào không? Việc quản lý (của các nước Tây Phi) rất nghiêm ngặt và chúng tôi có thể bị trừng phạt nếu hoạt động phạm pháp” – ông Zhang biện hộ.
Hai công ty còn lại Dalian Lian Run và Công ty Phát triển Thủy sản Nước ngoài Sơn Đông không lên tiếng thanh minh. Tuy nhiên, Công ty Dalian Lian Run từng bị Bộ Nông nghiệp Trung Quốc phạt hồi tháng 7/2013 về tội đánh bắt cá bất hợp pháp ở Guinea.