Mở cơ hội cho tàu cá “02 không”

Khó khăn trong quản lý

Theo số liệu của Cục Kiểm ngư, tính đến cuối năm 2023 cả nước vẫn còn nhiều tàu cá “03 không” (không đăng kiểm, không đăng ký, không giấy phép hoạt động). Trong 5 khuyến nghị còn tại từ EC, những tàu cá này là một trở ngại lớn và nếu không sớm có giải pháp tháo gỡ thì đây sẽ là rào cản trong nỗ lực gỡ “thẻ vàng” của ngành thủy sản Việt Nam.

Tàu cá “02 không” được trao cơ hội vươn khơi bám biển. Ảnh: Shutterstock

Tại tỉnh Quảng Nam, tàu cá “2 không” (không đăng ký, không có giấy phép khai thác thủy sản) có đến hàng trăm chiếc. Những phương tiện này đã và đang phải đối diện với mức xử phạt rất nặng khi ra khơi đánh bắt hải sản.

Đại diện Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Nam cho biết, theo Nghị định số 26/2019/NĐ-CP của Chính phủ, kể từ ngày 25/4/2019, các tổ chức, cá nhân có nhu cầu đóng mới hoặc cải hoán tàu cá phải có văn bản chấp thuận của Sở NN&PTNT. Thế nhưng, nhiều ngư dân trên địa bàn tỉnh thực hiện “tiền trảm, hậu tấu”, đóng xong tàu cá mới đi làm thủ tục, vì vậy không được cấp phép khai thác hải sản.

Ngoài ra, nhằm chống khai thác IUU cũng như bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, tỉnh Quảng Nam quyết định không cấp thêm giấy phép khai thác hải sản cho các tàu cá “2 không”. Tuy nhiên, còn có tình trạng ngư dân “lách luật”, mua lại các tàu giã cào ở tỉnh khác, bất chấp việc không được cấp giấy phép.

Đại diện Phòng NN&PTNT huyện Núi Thành (tỉnh Quảng Nam) cho biết, toàn huyện có 743 phương tiện đánh bắt hải sản có chiều dài 6 – 12 m thì có tới 450 tàu cá thuộc diện “2 không”. Lực lượng chức năng địa phương đã siết chặt quản lý và xử phạt hành chính những tàu cá này, nhưng vẫn chưa thực sự triệt để.

Theo ông Võ Văn Long, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Nam, tàu cá “2 không” là nỗi ám ảnh của ngành thủy sản trong thực hiện định hướng chuyển từ nghề cá nhân dân sang nghề cá có trách nhiệm và phát triển ngành thủy sản bền vững của tỉnh.

Cơ hội mới cho ngư dân

Ngày 06/5/2024, Bộ NN&PTNT ban hành Thông tư số 06/2024/TT-BNNPTNT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 23/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018. Thông tư số 06 với các quy định mới đã mở hướng để ngư dân có tàu cá “02 không” nếu làm đầy đủ giấy tờ theo quy định có thể đăng ký mới và được cấp giấy phép khai thác hải sản hợp pháp.

Theo quy định tại Thông tư mới này, trong hồ sơ đăng ký tàu cá, tờ khai đăng ký phải có xác nhận của UBND cấp xã nơi chủ tàu đăng ký hộ khẩu thường trú; bản sao chụp Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật của tàu cá; bản chính Thông báo nộp lệ phí trước bạ của tàu; ảnh màu (9 x12 cm) chụp toàn tàu theo hướng 2 bên mạn tàu.

Theo đánh giá của ngành chức năng, thủ tục này khá đơn giản so với trước đây, giúp tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc hiện tại của đối với các tàu cá phát sinh tại các địa phương. Thời hạn tiếp nhận hồ sơ đăng ký tàu cá theo quy định tại Thông tư là đến hết ngày 31/12/2024.

Ông Võ Văn Long, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Nam cho biết, tỉnh dự kiến sẽ giải quyết xong tàu cá “2 không” vào tháng 9 tới, trước khi EC sang Việt Nam kiểm tra các khuyến cáo chống khai thác IUU lần thứ 5.

Bảo Hân