Mỏi mòn chờ kết luận cá chết

Mòn mỏi chờ đợi

Cán bộ ở UBND tỉnh An Giang nói: “Đây là cuộc họp nội bộ nên các anh thông cảm. Tỉnh sẽ giao Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thông báo kết luận nguyên nhân cho báo chí”. Đầu giờ chiều cùng ngày, chúng tôi đến Sở TN&MT An Giang liên hệ làm việc. Tại đây, Phó Chánh Văn phòng, ông La Chí Khôn cho biết, chưa thể công bố nguyên nhân lúc này vì ngày mai (2/3) Sở TN&MT cùng Cảnh sát Kinh tế của tỉnh sẽ sang tỉnh Đồng Tháp làm việc với Sở TN&MT bên đó để thống nhất nguyên nhân xảy ra cá chết rồi về báo cáo UBND tỉnh và chờ ý kiến chỉ đạo. “Vậy đến khi nào mới có kết luận chính thức về nguyên nhân để thông tin cho người dân biết”? ông Khôn đáp: “Chuyện này còn phải chờ kết quả buổi làm việc với bên Đồng Tháp và chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh thì mới xác định được”.

Trong lúc chờ kết luận từ cơ quan chức năng của tỉnh thì nông dân đang khốn khổ vì lâm cảnh nợ nần; họ lo lắng không dám đầu tư nuôi trở lại. Ông Trần Xuân Hòa, ấp Long Hòa 2, xã Long Hòa (Phú Tân) gắn bó nghề nuôi cá bè gần 30 năm. Ông cho biết, nuôi 5 bè cá he với gần 21 tấn cá chuẩn bị bán, trị giá gần 1 tỷ đồng mất sạch. “Hơn tháng nay, gia đình ăn ngủ không yên. Sau khi cá chết, nhà nước có hỗ trợ 1 triệu đồng đến giờ không nghe động tĩnh gì. Tôi mong sớm có kết luận từ cơ quan chức năng tìm ra nguyên nhân để dân yên tâm sản xuất lại, chứ như thế này kéo dài dân khổ lắm”.

Dãy bè tan hoang, người nuôi “bỏ xứ” đi làm thuê – Ảnh: THH

Người dân ở đây cho rằng, cá chết hàng loạt là nghi do nước thải từ nhà máy sản xuất gạo đồ của Công ty CP Toàn Cầu, đóng trên địa bàn xã gây ra. Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Ngọc Thanh, Giám đốc Công ty CP Toàn Cầu khẳng định: “Nhà máy không xả nước thải ra sông. Chúng tôi làm theo quy trình khép kín là nước thải sau khi nấu lúa sẽ đưa ra bồn xử lý rồi cho vào sử dụng nấu trở lại nên hoàn toàn không có chuyện xả ra bên ngoài”.

Tiêu điều

Chiều 29/2 trời nắng gay gắt, vợ chồng bà Lê Thị Mỹ Ái ở ấp Long Hòa 2, xã Long Hòa hì hục đem vật dụng quần áo, chén bát từ dưới bè lên mé sông mà lòng đầy tiếc nuối. Vừa xong, vợ chồng bà ngồi bệt dưới đất với nét mặt thẫn thờ khi nhìn chiếc bè gắn bó với mình hơn chục năm. “Mấy trăm triệu mất hết rồi. Chủ nợ đòi không biết lấy đâu đành phải bán để trả. Giờ tôi không biết phải sống sao, làm gì… để nuôi con”, bà Ái nói như khóc. Gia đình bà Ái nuôi 4 bè cá he, mè vinh sắp thu hoạch nhưng mất trắng, lỗ gần 300 triệu đồng. Còn chồng bà Ái là ông Hồ Thanh Toàn lắc đầu ngao ngán: “Từ đời cha đến giờ mấy chục năm chưa bao giờ có tình trạng cá chết như thế này. Vợ chồng tôi tích góp mấy năm trời được trên trăm triệu. Đồng thời, vay thêm bên ngoài hơn 200 triệu nữa đổ vào cá hết, mỗi tháng đóng lãi trên 6 triệu đồng. Tuy nhiên, chưa lấy đồng vốn nào lại lâm cảnh trắng tay, nợ nần”.

Người dân thất thần bên bè cá bị chết

Những ngày này, cặp sông Cái Vừng thấy cảnh làng cá bè ở hai bên sông trở nên tiêu điều, xa xa mới thấy bóng người. Bà Đỗ Thị Thu ở ấp Long Hòa 2 cùng người thân đang loay hoay sửa lại bè bỏ phế từ hôm Tết đến giờ để rao bán. Thấy người lạ tới, bà Thu liền hỏi: “Chú hỏi mua bè hả, tôi bán rẻ cho để trả nợ cho người ta?”. Sau chào hỏi và biết là nhà báo. Bà cho biết, cả tháng nay không dám bước xuống vì nhớ cảnh cá chết “tức tưởi” mà nghẹn lòng. Bà than thở: “Thời điểm cận Tết, cá he lúc đó thương lái kêu giá 40.000 đồng/kg tôi chưa chịu bán để chờ giá. Nào ngờ, đêm đó cá chết sạch, không lấy được đồng xu nào. Bây giờ, cá hút hàng lên đến hơn 55.000 đồng/kg mà không có để bán, trong khi chủ nợ đòi liên tục”. Theo bà Thu, cá chết lỗ trên 200 triệu từ tiền vay nóng bên ngoài nên hai con bà phải “bỏ xứ” lên Bình Dương làm thuê để gửi tiền về trả nợ.

Bà Thu chỉ tay về dãy bè trong xóm trơ trụi với bộ khung cũ kỹ. Bà nói: “Cá chết làm nhiều người thua lỗ, nợ nần chồng chất. Người nào có khả năng thì vay mượn thêm để dời bè sang nơi khác”. Giọng bà buồn bã không thể tả, bà kể, không chỉ hai người con trong gia đình bà phải “bỏ xứ” đi Bình Dương làm thuê mà trong xã còn có nhiều hoàn cảnh tương tự. Điển hình là vợ chồng ông Nghĩa thua lỗ hơn trăm triệu phải dắt nhau lên Bình Dương làm thuê cách nay gần tháng. Trường hợp khác đỡ hơn là ông Đỗ Thành Thi có 5 bè với hơn 32 tấn cá, trị giá trên 1,4 tỷ đồng cũng mất trắng. Ông Thi vay hỏi người thân hơn trăm triệu thuê đất bên huyện Hồng Ngự, cách nhà gần 20 km để dời về đó nuôi lại mới cách nay vài ngày.

Cạnh bè của bà Thu, ông Đỗ Thành Nhân cũng loay hoay thoa mỡ bò vào cối xay thức ăn cho đỡ rỉ sét. Ông Nhân có 4 bè nuôi cá he, mè vinh cũng mất trắng, lỗ trên 300 triệu đồng. Hiện, ông đã bán 2 bè được hơn trăm triệu để trả nợ. “Bán hết thì tiếc vì cả đời gắn bó với nghề này rồi. Tôi phải năn nỉ chủ nợ cho khất một thời gian và để dành 2 bè lại đợi khi nào nhà nước có chính sách cho vay vốn thì mới có tiền đầu tư lại chứ còn không thì… thua”, ông Nhân than thở.