Mùa cá ra sông

Hàng năm, vào mùa cá ra, đông đảo người dân Đồng Tháp Mười và khu Tứ giác Long Xuyên thường tổ chức các hình thức thả lưới, giăng câu, cất vó, đặt dớn, quăng chài… để đánh bắt thủy sản. Các hộ gia đình có đủ khả năng, có nhiều phương tiện thì đánh bắt thủy sản để bán; còn hộ nào không đủ khả năng, ít phương tiện thì đánh bắt thủy sản để cải thiện bữa ăn hàng ngày hoặc đem phơi khô, ủ mắm… để dành ăn lâu dài. 

Gia đình ông Liệp gỡ cá ra khỏi lưới. Ảnh: TTT

Năm nay nước nổi về sớm và mực nước cao hơn mọi năm, gia đình ông Huỳnh Văn Liệp ở ấp Bưng Sấm, xã Tân Công Sính thả 500 m lưới loại 3 cm, mỗi ngày ông bắt được từ 15 – 20 kg cá rô đồng, cá chốt, cá rằm, cá sặt, cá chạch… Ngày nào trúng ông cũng được trên 30 kg cá các loại. Gia đình ông Liệp chọn cá lớn bán cho thương lái với giá vài chục đến cả trăm nghìn đồng/kg; còn cá nhỏ bán cho những hộ nuôi cá lóc, cá trê để làm mồi, với giá 5.000 đồng/kg, thu nhập mỗi ngày từ 150.000 – 200.000 đồng trở lên. Ngày nào giăng lưới được nhiều, bán không hết ông Liệp cùng người thân trong gia đình cắt đầu cá, làm sạch vây, ruột cá… để làm mắm.

Xuôi theo các tuyến kênh, rạch thuộc các huyện Hồng Ngự, Thanh Bình, Tam Nông, Tân Hồng, Tháp Mười, Cao Lãnh, thành phố Hồng Ngự… (Đồng Tháp) vào mùa cá ra sẽ bắt gặp nhiều dàn vó cất đặt giữa lòng kênh để hứng cá, tép. Anh Tư Bờ – chủ một dàn vó trên dòng kênh dọc dài ngoài Vườn Quốc Gia Tràm Chim (huyện Tam Nông) – cho biết: Gặp lúc cá ra rộ (mồng 10 hoặc 25/9 và tháng 10 âm lịch), mỗi lần cất lên được 5 – 6 kg cá các loại, nhiều nhất là cá linh và cá thiểu. Mỗi mùa cá ra, gia đình anh Tư Bờ có thể kiếm được thu nhập 5 – 6 triệu đồng. 

Tuy nhiên, để có thể đánh bắt, các hộ dân cũng tốn chi phí để mua lưới, cây, dây… Muốn có một dàn vó cất để bắt cá phải sắm ít nhất 20 kg lưới và gần 10 cây tre, gáo, bạch đàn… Mỗi dàn vó phải có bộ khung lưới gồm 4 cây tre dài kết chéo hình chữ thập gắn với nhau vừa cơ động, vừa chặt chẽ với dàn cất đòn bẩy để việc cất vó đạt hiệu quả như mong muốn…

Bên cạnh nghề cất vó, người dân Đồng Tháp còn sử dụng phương tiện đánh lưới giựt để khai thác nguồn lợi thủy sản. Loại hình này đánh bắt rất hiệu quả. Nhiều người dân ở xã Hòa Bình, huyện Tam Nông và xã Vĩnh Châu, huyện Tân Hưng, tỉnh Long An đã có nghề bắt cá bằng lưới giựt trên dòng kênh Phước Xuyên vui vẻ bày tỏ: Mỗi dàn lưới giựt tùy theo lòng kênh sâu, cạn, rộng, hẹp… mà mua sắm cho phù hợp. Khi thực hiện mỗi mẻ lưới giựt cần phải có từ 7 – 10 lao động. Trước tiên, cho hai chiếc tàu có lắp đặt máy D15 chạy cặp kè, khi tới điểm xuất phát lưới được bủa xuống kênh; lập tức 2 chiếc tàu tách ra 2 phía từ từ xa nhau và lưới mỗi lúc được bung rộng ra. Viền dưới của 2 đầu lưới được treo 2 thỏi chì nặng cỡ 30 kg trở lên để bám sát mặt đáy kênh… Hai chiếc tàu chạy khoảng 500 m là phát tín hiệu cho tàu sáp lại gần nhau như ban đầu. Trong phút chốc các lao động kéo lưới nối ráp lại; cử ra một người có kinh nghiệm kéo nhanh viền dưới của lưới lên không cho cá, tôm có đường thoát thân… Các loại thủy sản đều nằm gọn trong lưới. Trung bình mỗi đợt đánh lưới giựt bắt được khoảng 40 kg cá các loại… Mỗi mùa cá ra kiếm cũng được ít nhất 20 triệu đồng.

Ở ĐBSCL, con người luôn khắc phục thiên tai để sống chung với lũ. Nguồn lợi thuỷ sản thật dồi dào mà thiên nhiên đã ban tặng đã giúp con người trong sự cộng sinh và phát triển khi lũ lụt. Và những sản phẩm của người dân sống bằng nghề khai thác và đánh bắt thủy sản đã giúp họ có được cuộc sống ổn định trong mùa lũ, góp phần giải quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn. Dân nghèo Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long… với bản tính siêng năng, cần cù, chịu khó có được chiếc xuồng, tay lưới, giàn câu, cái chài… sẽ không bao giờ bị đói. 

      Trần Trọng Trung