Mực nhảy: Đặc sản văn hóa vùng biển Vũng Áng

Từ hàng chục năm nay, đặc sản mực nhảy Vũng Áng ở xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh đã tạo được thương hiệu và trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách gần xa khi có dịp ghé về quê hương Hà Tĩnh.

Mực nhảy Vũng Áng có quanh năm nhưng cao điểm vào tháng 4 – 8 dương lịch. Trong giai đoạn này, mực khá đều, đảm bảo độ dày, độ ngọt, độ giòn. Biển Vũng Áng có độ mặn khá cao (khoảng 3,5 ppt) nên hương vị của mực rất đặc trưng, đậm đà hơn những vùng khác.

Những con mực tươi sống được người dân lành nghề đi câu trong đêm, thả nuôi vào khoang thuyền có trữ sẵn nước biển rồi đem về bán cho các chủ nhà hàng nổi kinh doanh hải sản ở bên bờ biển. Khi vào lồng nuôi, mực gần như trở lại trạng thái thả tự nhiên như khi đang ở mênh mông biển khơi. Biệt danh “mực nhảy Vũng Áng” bắt nguồn từ những chú mực sau khi được đánh bắt lên bờ thể hiện một “vũ khúc” kèm theo âm thanh tách tách, mắt chớp liên tục. Theo chia sẻ của các ngư dân, mực nhảy ngon thường có thân mình trong suốt, da nhấp nháy sau khi được vớt lên khỏi nước biển và dễ dàng thấy các tia phản quang trên thân mực.

Mực nhảy Vũng Áng dù giá cao vẫn hấp dẫn du khách muôn phương. Ảnh: Cẩm Kỳ

Theo những chủ nhà hàng tại vùng biển xã Kỳ Lợi, mực nhảy ngon nhất khi vừa vớt lên từ lồng nuôi, rửa sạch để nguyên con đem làm sashimi (gỏi mực), luộc, hấp bia, hoặc kho gừng. Vị ngọt và béo, độ giòn của con mực còn tươi nguyên khiến mực nhảy Vũng Áng không thể lẫn với mực vùng khác. Mặc dù giá mực nhảy Vũng Áng hiện nay khá cao, dao động từ 650.000 – 800.000 đồng/kg nhưng món ăn đặc sản này lại thu hút khách, có những ngày cuối tuần không đủ mực để bán.

Một trong những yếu tố thu hút du khách muốn thưởng thức mực nhảy chính là giá trị dinh dưỡng của chúng. Trong 100 g mực nháy sẽ có chứa đến 92 kcal năng lượng, 16,3 g protein, 32 mg canxi. Bên cạnh đó còn có nhiều dưỡng chất quan trọng khác như kẽm, sắt, các loại Vitamin A, C, E, omega-3 và 6. Mực nháy có chứa hàm lượng dinh dưỡng cao như vậy chắc chắn là một món ngon không thể thiếu đối với mọi người. Những người có thể trạng kém, các vận động viên, người tập thể hình và người mới ốm dậy nên bổ sung dinh dưỡng từ hải sản.

Có hai cách chế biến mực nhảy Vũng Áng ngon nhất đó là gỏi mực và mực luộc.  Với cách chế biến giữ được vị ngọt, giòn, tươi, gỏi mực là món ăn “chinh phục” khẩu vị của hầu hết thực khách khi đến khu ẩm thực bè nổi ở Vũng Áng. Cùng với gỏi, mực luộc là một trong những món chính mà thực khách lựa chọn. Với kinh nghiệm luộc mực dày dặn của các đầu bếp địa phương, mực nhảy Vũng Áng khi luộc lên vẫn giữ được sắc hồng, vị ngọt, giòn, thơm. Người Hà Tĩnh có thói quen ăn mực luộc cùng lá lốt, chấm xì dầu pha mù tạt.

Theo thống kê, Khu ẩm thực mực nhảy Vũng Áng hiện có gần 20 bè nổi kinh doanh mực nháy. Lượng khách tập trung về đây ăn uống rất đông, nhất là vào đầu mùa, vào các dịp nghỉ lễ và đặc biệt là vào dịp hè. Mực nhảy Vũng Áng đã giúp nhiều ngư dân địa phương có việc làm và thu nhập để nuôi sống gia đình. Duy trì và phát triển kinh doanh mực nhảy cũng là cách để ngư dân phát triển văn hóa ẩm thực đặc trưng của quê hương.

Hoài Phương