(TSVN) – Do nguồn cung bột cá, dầu cá toàn cầu hạn hẹp, các chất tăng cường tiêu hóa và kích thích trao đổi chất như muối mật trở thành công cụ hiệu quả để bù đắp lượng cholesterol suy giảm trong thức ăn.
Cholesterol, một chất dinh dưỡng thiết yếu đối với tôm, là một hợp chất quan trọng của màng tế bào và là tiền chất để tổng hợp các hormone ecdysteroid kích thích tôm lột xác. Lượng bột cá và dầu cá trong thức ăn tôm bị cắt giảm gây thiếu hụt các axit thiết yếu như n-3 HUFA, phospholipids và cholesterol. Theo nhiều nghiên cứu khoa học, nhu cầu cholesterol của TTCT dao động 0,5 – 5 g/kg (Chen, 1993; Duerr & Walsh, 1996; Gong et al., 2000). Trong các công thức thức ăn thực tế, lượng cholesterol của tôm thường bắt đầu từ mức 0,07 – 0,1%. Dưới 0,07% có nghĩa tôm bị thiếu cholesterol. Một số trại nuôi tôm bổ sung cholesterol tinh khiết nhưng đắt tiền. Do đó, ngành dinh dưỡng chăn nuôi vẫn đang nỗ lực tìm kiếm lựa chọn thay thế hiệu quả hơn về chi phí.
Giá bột cá và dầu cá vẫn tăng cao cũng là động lực thúc đẩy nhiều chuyên gia dinh dưỡng nghiên cứu chiến lược đáp ứng nhu cầu cholesterol trong thức ăn của tôm. Một trong những giải pháp đáng cân nhắc là LIPOGEST® của hãng Adisseo, chất kích thích tiêu hóa và trao đổi chất dựa trên muối mật. Muối mật cấu thành chất thay thế steroid, do đó, có thể duy trì sự tổng hợp hormone kích thích lột xác trong tình huống thiếu hụt cholesterol (Lin et al., 2017).
Thử nghiệm cho ăn trên TTCT đã chứng minh LIPOGEST có khả năng thay thế bột cá và cholesterol tinh khiết. Cụ thể, thức ăn đối chứng dương (CHOL8) được xây dựng theo công thức cholesterol tối ưu 0,08%; thức ăn đối chứng âm (CHOL6) với mức cholesterol 0,06% bằng cách giảm dầu cá và loại bỏ cholesterol tinh khiết. Bổ sung 0,125% LIPOGEST muối mật vào khẩu phần CHOL6 và so sánh với CHOL8 trong thử nghiệm cho ăn kéo dài 8 tuần.
Giảm cholesterol ảnh hưởng đáng kể đến tăng trưởng và biến đổi thức ăn ở TTCT. Tuy nhiên, tăng trưởng của nhóm tôm được cho ăn bổ sung LIPOGEST đã cải thiện hơn hẳn nhóm đối chứng âm và phục hồi về mức tăng trưởng tương đương với nhóm tôm ăn khẩu phần chứa cholesterol cao hơn. FCR ở nhóm tôm ăn bổ sung LIPOGEST tương tự nhóm tôm ăn khẩu phần cholesterol cao hơn. Những kết quả tích cực này đều nhờ tiêu hóa và điều hòa chuyển hóa cholesterol tối ưu. Trong một thử nghiệm gần đây, bổ sung 0,025 – 0,1% axit mật vào thức ăn chứa 14% bột cá đã làm giảm FCR và tăng trọng lượng tôm (Wang et al., 2023). Các kết quả trên cho thấy muối mật giảm thiểu tác động bất lợi của tình trạng thiếu cholesterol do hàm lượng bột cá trong thức ăn thấp.
Khi giá bột cá và dầu cá quá đắt đỏ, LIPOGEST thực sự là giải pháp đáng cân nhắc để nâng cao hiệu quả của thức ăn chứa lượng lipid thấp hơn và thiếu hụt cholesterol.
Vũ Đức
(Theo Aquafeed)