Nâng cao giá trị nông sản từ các hợp tác xã

Báo cáo của Bộ NN&PTNT cho thấy, đến hết năm 2021, cả nước có 34.871 tổ hợp tác nông nghiệp và 18.327 HTX nông nghiệp, chiếm gần 70% tổng số HTX cả nước với khoảng 3,2 triệu thành viên. Không chỉ tăng nhanh về số lượng, mà chất lượng và hiệu hoạt động của các HTX nông nghiệp cũng đã được nâng lên. Tỷ lệ các HTX nông nghiệp được đánh giá xếp loại khá, tốt tăng hơn 60%, HTX yếu kém hiện còn khoảng 8,5%. Các HTX đã tích cực tham gia vào các chuỗi sản xuất, điều này giúp cho các sản phẩm nông nghiệp nâng cao chất lượng cũng như mẫu mã được thị trường chấp nhận. Bên cạnh đó, thông qua các HTX đã thu hút được các doanh nghiệp đầu tư, trở thành cầu nối giữa người nông dân và các đơn vị, doanh nghiệp. Nhiều HTX xây dựng được vùng nguyên liệu, tìm kiếm và phát triển thị trường…

Đơn cử, khởi điểm từ 8 thành viên, đến nay HTX Thủy sản Xuyên Việt (tỉnh Hải Dương) đã có 25 thành viên, 5 HTX thủy sản nằm trong HTX Xuyên Việt. Ông Lê Văn Việt, Giám đốc HTX cho biết, ban đầu HTX tập trung sản xuất con giống, nuôi cá thương phẩm, tạo ra mắt xích đủ lớn cho công tác chế biến; đến nay, mỗi năm HTX cho ra thị trường 5.000 tấn cá rô phi, chủ động con giống hoàn toàn. Sản phẩm của HTX phục vụ thị trường châu Âu, châu Mỹ, hướng tới sản phẩm xúc xích cá, chả cá, nước sốt, nước lẩu. Da cá đang được HTX hướng tới làm thức ăn cho thú cưng, xương làm thức ăn chăn nuôi; vảy liên kết với đối tác Nhật Bản để sản xuất collagen; tận dụng nguồn phân cá, nội tạng cá làm phân bón sinh học, chế phẩm sinh học…

Tại Diễn đàn, các chuyên gia cũng cho rằng, chuyển đổi số sẽ là đòn bẩy quan trọng giúp HTX phát triển trên nền tảng ứng dụng khoa học công nghệ sản xuất, giúp tối ưu hóa phân bổ nguồn lực, cắt giảm chi phí. Qua đó, giúp phát triển sản xuất, kinh doanh và tạo ra sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường, nâng cao năng suất của HTX. Bên cạnh các chính sách hỗ trợ của nhà nước, theo các chuyên gia, bản thân các HTX cần chủ động tiếp cận, tìm hiểu các giải pháp số giúp quản lý, vận hành được thuận lợi. HTX cần chú trọng định hướng vào công tác đào tạo con người, thu hút nguồn lực trẻ vào làm việc, tạo tiền cho việc tiếp cận và sử dụng giải pháp số hiệu quả hơn.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, quy mô sản xuất đủ lớn, HTX mới xây dựng được thương hiệu cho từng vùng nguyên liệu, trở thành đối trọng trong liên kết bình đẳng với các doanh nghiệp, giải được bài toán giảm chi phí đầu vào, nâng cao chất lượng đầu ra. Nông dân được giảm chi phí nhờ mua chung nguyên liệu, vật tư sản xuất… Đầu ra bảo đảm được chất lượng nông sản với quy trình sản xuất đồng bộ. Đó chính là sức cạnh tranh của nông sản. Bộ trưởng Hoan nhấn mạnh, thu nhập của nông dân không chỉ là nông sản mà họ sản xuất ra mà còn ở các hoạt động dịch vụ của HTX như:  phân loại, bảo quản, sơ chế, bao bì, đóng gói, thương mại điện tử. Chính giá trị kết tinh từ nhiều công đoạn của chuỗi ngành hàng cộng với địa danh, văn hóa, câu chuyện… sẽ hướng tới giá trị thành quả của nông dân, chứ không chỉ là giá cả của nông sản thô…

Được biết, Bộ NN&PTNT đang trình Chính phủ xây dựng Dự thảo Nghị quyết riêng cho HTX nông nghiệp, bởi khu vực này đang chiếm tới 70% về số lượng. HTX nông nghiệp là của người nông dân, giúp hình thành hệ sinh thái hỗ trợ sản xuất nông nghiệp.

Vân Anh