Nga “soán ngôi” Mỹ trên thị trường surimi

Trong những tháng gần đây, lượng surimi Nga xuất khẩu sang Trung Quốc và Hàn Quốc tăng vọt nhờ lợi thế giá bán rẻ hơn đối thủ Mỹ. Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) về thị trường cá thịt trắng, tăng trưởng nói chung của kinh tế tiêu dùng tại các nước châu Á đã dẫn đến sự chuyển đổi nhu cầu của khách hàng từ surimi Mỹ sang Nga. 

Theo báo cáo của FAO, nhu cầu và giá surimi năm 2022 duy trì ở mức rất cao. Tuy nhiên, năm nay, giá và nhu cầu surimi cá minh thái chững lại. FAO thông tin, doanh số surimi tại thị trường châu Á và châu Âu trong Q1/2023 đã giảm gần 10% nên lợi nhuận của nhà sản xuất bị thu hẹp hơn. 

Sản lượng surimi của Nga chưa đuổi kịp Mỹ nhưng tốc độ tăng trưởng sản xuất vượt trội hơn. Ảnh: Yulia Furman

Nguyên nhân cầu sụt giảm là do người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu và loại bỏ dần những thực phẩm không thiết yếu, trong đó có surimi. Bởi vậy, một số người tiêu dùng đã chuyển sang sản phẩm giá rẻ hơn của Nga. FAO lý giải, giá surimi giảm đúng lúc Nga có khả năng cung cấp hàng giá rẻ hơn của Mỹ. Đồng thời, người mua ở châu Á không quan tâm đến nguồn gốc, miễn là giá thấp và chất lượng tạm ổn. 

Theo dữ liệu của hãng tư vấn Grand View Research, thị trường surimi toàn cầu trị giá 3,78 tỷ USD với 70% surimi cá nhiệt đới hoặc nước ấm. Tuy nhiên, surimi cá thịt trắng, đặc biệt là cá minh thái đánh bắt ở vùng nước lạnh vẫn là sản phẩm có giá trị cao nhất. Chủ tịch Hiệp hội sản xuất thủy sản Nga, ông German Zverev cho biết, Nga và Mỹ đang dẫn đầu thế giới về sản xuất cá minh thái và là đối thủ cạnh tranh trong phân khúc này. Hai quốc gia này chiếm 95% sản lượng khai thác cá minh thái trên thế giới. 

Năm 2022, Nga sản xuất 1,9 triệu tấn cá minh thái, Mỹ sản xuất 1,3 triệu tấn. Cũng trong năm này, sản lượng fillet minh thái của Nga lần đầu vượt Mỹ kể từ năm 2000. Dữ liệu từ Cơ quan thủy sản Nga cho thấy, sản lượng cá minh thái trong nước tăng 16,8% lên tới 139.000 tấn kéo theo sản lượng surimi tăng. Nửa đầu năm 2023, Nga sản xuất 52.000 tấn thịt cá xay đông lạnh, tăng 24% so cùng kỳ, cùng lúc đáp ứng thị trường nội địa và xuất khẩu sang Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản. 

German Zverev cho biết, ngư dân Nga bắt đầu tăng cường sản xuất surimi vào năm 2021. Đến nay, sản lượng surimi của Nga chưa đuổi kịp Mỹ nhưng tốc độ tăng trưởng sản xuất vượt trội hơn. FAO dự báo, sản lượng surmi cá minh thái của Mỹ năm 2023 tăng 16% so năm trước, đạt 187.000 tấn. Trong khi đó, Nga có thể đạt 50.000 – 60.000 tấn, cao gần gấp đôi năm 2022. 

Ông Zverev thông tin thêm, giá surimi xuất khẩu của Nga rẻ hơn Mỹ. Chẳng hạn, giá trung bình cá xay và surimi minh thái của Nga xuất khẩu sang Trung Quốc trong nửa đầu năm 2023 chỉ 2,1 USD/kg trong khi giá của Mỹ khoảng 4,1 USD/kg. Nhờ đó, lượng xuất khẩu surimi của Nga sang Trung Quốc nửa đầu năm 2023 tăng 10 lần năm ngoái, đạt 8.900 tấn; xuất khẩu sang Hàn Quốc tăng gần 4 lần và đạt 2.100 tấn. 

Alexei Buglak, Chủ tịch Hiệp hội sản xuất cá minh thái Nga cho biết, thị trường xuất khẩu vẫn đang khó khăn khi giá tất cả các sản phẩm cá minh thái của Nga đều giảm do sản lượng đánh bắt tăng. Ngoài ra, cũng do bị phương Tây trừng phạt, Nga buộc phải “bán rẻ” cá minh thái sang châu Á. Tuy nhiên, giảm giá cá surimi xuống mức thấp hơn Mỹ trong hoàn cảnh này là một giải pháp cần thiết, Alexei Buglak nhận định. Mặt khác, đồng ruble của Nga đang suy yếu cũng giúp sản phẩm Nga cạnh tranh hơn trên thị trường xuất khẩu.

Tuấn Minh

(Theo Seafoodsources)