Ngành tôm thế giới khởi sắc, Ecuador giữ vững vị thế dẫn đầu

Theo các tổ chức thương mại và nguồn tin quốc tế, xuất khẩu tôm của Ecuador – quốc gia giữ vị trí số một thế giới về sản lượng tôm tiếp tục tăng trưởng ổn định trong năm 2025, bất chấp thị trường toàn cầu nhiều thách thức.

Trong tháng 8/2025, Ecuador xuất khẩu 107.430 tấn tôm, trị giá 581 triệu USD, tăng 3% về lượng và 13% về trị giá so với tháng 8/2024. Tính chung 8 tháng đầu năm 2025, tổng lượng tôm xuất khẩu của nước này đạt 934.007 tấn, trị giá 4,9 tỷ USD, tăng 14% về lượng và 23% về trị giá so với cùng kỳ năm trước – một con số cho thấy sức bật bền vững của ngành tôm Ecuador.

Mặc dù lượng xuất khẩu sang Trung Quốc – thị trường lớn nhất của Ecuador trong tháng 8 giảm 15% so với cùng kỳ, đạt 48.412 tấn, song tính chung 8 tháng, xuất khẩu sang Trung Quốc vẫn tăng 5%, đạt 460.982 tấn.

Trái lại, Liên minh châu Âu (EU) nổi lên là động lực tăng trưởng chính với mức tăng ấn tượng. Chỉ trong tháng 8/2025, xuất khẩu tôm sang EU đạt 23.281 tấn, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2024; còn tính chung 8 tháng, mức tăng đạt 34%, tương đương 180.645 tấn. Thị trường Mỹ cũng cho thấy nhu cầu ổn định, với 21.004 tấn tôm nhập khẩu từ Ecuador trong tháng 8, tăng 22% so với cùng kỳ.

Ảnh minh họa. Nguồn: ST

Theo các chuyên gia, đà tăng của Ecuador được hỗ trợ bởi năng lực chế biến hiện đại, tiêu chuẩn an toàn sinh học cao, cùng với việc đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng thị trường. Tuy nhiên, việc xuất khẩu sang Trung Quốc chững lại đang cảnh báo nhu cầu phải mở rộng thêm các thị trường thay thế, nhất là ở Trung Đông và châu Phi.

Nếu Ecuador tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu về tôm thẻ chân trắng, thì Ấn Độ đang nổi lên như “ngôi sao mới” của tôm sú (Penaeus monodon) với những bước tiến vượt bậc trong năm 2025.

Sau giai đoạn chững lại năm 2024, ngành nuôi tôm sú Ấn Độ phục hồi mạnh, đặc biệt tại bang Gujarat, nơi đang được xem là “thủ phủ tôm sú” mới của thế giới. Các doanh nghiệp như Unima và Vaishnavi Aquatech đang tái định hình toàn bộ chuỗi giá trị – từ sản xuất giống, nuôi thương phẩm đến chế biến và xuất khẩu – theo hướng khép kín và công nghệ cao.

Unima vận hành mạng lưới 13 trại giống đối tác, sử dụng nguồn tôm bố mẹ nhập từ Madagascar, theo mô hình hợp tác mở, giúp phân phối rộng rãi hậu ấu trùng (PL) chất lượng cao. Trong khi đó, Vaishnavi Aquatech xây dựng mô hình khép kín với nguồn giống từ Moana Technologies (Hawaii), phát triển tại Trung tâm Nhân giống Broodstock (BMC) ở Gujarat – được đánh giá là cơ sở lớn nhất châu Á hiện nay.

Điểm đáng chú ý là, BMC của Vaishnavi nhập tôm hậu ấu trùng bố mẹ (PPL) thay vì tôm trưởng thành, giúp giảm đáng kể chi phí vận chuyển và rủi ro sinh học. Nhờ đó, Ấn Độ hiện đạt sản lượng 2,7–2,8 tỷ con PL tôm sú/năm, trong đó Unima và đối tác chiếm khoảng 70% thị phần.

Sau giai đoạn trầm lắng đầu năm, từ tháng 7/2025, xuất khẩu tôm sú của Ấn Độ đã phục hồi mạnh, chủ yếu nhờ nông dân thả giống muộn và thị trường Trung Quốc tăng mua trở lại. Sản phẩm tôm sú kích cỡ lớn (U15) từ Gujarat được thị trường Trung Quốc và châu Âu ưa chuộng, nhờ chất lượng thịt ngon, nuôi tự nhiên, không kháng sinh và môi trường nước ổn định.

Theo dự báo, quy mô sản xuất tôm sú tại Gujarat có thể tăng từ 25.000 tấn hiện nay lên 40.000 tấn/năm trong vài năm tới. Nếu được hỗ trợ bằng chính sách phát triển thị trường và các hiệp định thương mại mới, ngành tôm sú Ấn Độ hoàn toàn có thể đạt mốc 75.000 – 100.000 tấn xuất khẩu trong 3–5 năm tới.

Giới quan sát nhận định, trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ thủy sản toàn cầu tăng trở lại, năm 2025 đang là bước ngoặt quan trọng cho ngành tôm thế giới. Các quốc gia có năng lực sản xuất xanh, ứng dụng công nghệ cao và chủ động thị trường sẽ tiếp tục dẫn dắt xu hướng – mở ra kỳ vọng cho một chu kỳ tăng trưởng mới, bền vững hơn của ngành thủy sản toàn cầu.

Thùy Khánh