Ngoại giao chủ động, đa phương hóa nỗ lực gỡ “thẻ vàng” IUU

Trong bối cảnh Việt Nam tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), hoạt động đối ngoại, đặc biệt là ngoại giao nhà nước được xác định là một trụ cột quan trọng. Thời gian qua, Bộ Ngoại giao đã tích cực lồng ghép nội dung chống khai thác IUU trong các cuộc tiếp xúc, làm việc cấp cao với các đối tác then chốt, qua đó tạo thêm động lực chính trị và sự đồng thuận quốc tế đối với những nỗ lực cải cách của Việt Nam.

Chiều 23/12, trong cuộc điện đàm với Bộ trưởng Bộ châu Âu và Ngoại giao Pháp Jean-Noël Barrot, Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung đã trao đổi sâu rộng về các biện pháp thúc đẩy hợp tác song phương, đồng thời đề nghị Pháp – với tư cách là một quốc gia thành viên có tiếng nói quan trọng trong Liên minh châu Âu (EU) – ủng hộ và góp phần thúc đẩy Ủy ban châu Âu (EC) sớm gỡ bỏ “thẻ vàng” IUU đối với thủy sản Việt Nam.

Tại cuộc điện đàm, Bộ trưởng Lê Hoài Trung khẳng định, Việt Nam luôn coi trọng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Pháp – quốc gia EU đầu tiên thiết lập khuôn khổ hợp tác này với Việt Nam. Hai bên nhất trí cho rằng các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao thời gian qua đã tạo nền tảng chính trị vững chắc, mở ra dư địa hợp tác mới, trong đó có lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư gắn với phát triển bền vững.

Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung. Ảnh: Mofa

Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Lê Hoài Trung nhấn mạnh mong muốn Pháp sớm hoàn tất phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA), đồng thời có tiếng nói tích cực tại các diễn đàn của EU, qua đó ghi nhận đầy đủ và khách quan những nỗ lực của Việt Nam trong chống khai thác IUU. Việc gỡ “thẻ vàng” không chỉ có ý nghĩa đối với xuất khẩu thủy sản, mà còn góp phần củng cố lòng tin, thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và EU trên cơ sở các tiêu chuẩn phát triển bền vững.

Về phía Pháp, Bộ trưởng Jean-Noël Barrot đánh giá cao vai trò và vị thế ngày càng tăng của Việt Nam trong khu vực, đồng thời ghi nhận các bước tiến trong quan hệ song phương thời gian qua. Bộ trưởng Barrot khẳng định, Pháp mong muốn tiếp tục tăng cường hợp tác với Việt Nam trên nhiều lĩnh vực chiến lược, cũng như phối hợp thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, giải quyết các thách thức toàn cầu, trong đó có quản trị đại dương và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Không chỉ tập trung vào kênh châu Âu, Bộ Ngoại giao còn đẩy mạnh hợp tác khu vực, nhất là với các quốc gia láng giềng và ASEAN – nơi có nhiều hoạt động khai thác thủy sản xuyên biên giới. Nhân dịp tham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tại Kuala Lumpur (Malaysia), Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang đã có các cuộc làm việc với lãnh đạo Bộ Ngoại giao và Hội đồng An ninh quốc gia Malaysia, trao đổi nhiều nội dung quan trọng liên quan đến hợp tác biển và chống khai thác IUU.

Tại các cuộc gặp, hai bên thống nhất tăng cường phối hợp trong trao đổi, cung cấp thông tin về tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển của nhau, coi đây là giải pháp thiết thực nhằm ngăn ngừa và xử lý kịp thời các hành vi khai thác trái phép. Việt Nam và Malaysia cũng nhất trí tiếp tục duy trì cơ chế trao đổi thường xuyên giữa các cơ quan chức năng, qua đó nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật trên biển.

Chia sẻ với các đối tác Malaysia, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Việt Nam trong chống khai thác IUU và phát triển nghề cá bền vững. Thứ trưởng cho biết, Việt Nam đã và đang hoàn thiện hệ thống pháp luật phù hợp với các chuẩn mực quốc tế; tăng cường kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển thông qua giám sát hành trình; đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác; đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, kể cả các vụ việc nghiêm trọng đã bị khởi tố theo quy định pháp luật.

Thông qua ngoại giao song phương và đa phương, Việt Nam từng bước tạo dựng sự đồng thuận và ủng hộ quốc tế, góp phần làm rõ những nỗ lực cải cách thực chất trong quản lý nghề cá, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và sinh kế lâu dài của ngư dân.

Minh Khuê