Những nghề cá “không tương đương” và “tương đương” với Mỹ

Danh sách 12 nghề cá “không tương đương”

1/Nghề cá mã 2932: Nghề đánh bắt cá mú bằng lưới rê, lưới kéo đáy.

2/Nghề cá mã 2988: Nghề đánh bắt cua ghẹ và giáp xác khác bằng lưới rê, lưới kéo, lưới bẫy/trạm.

3/Nghề cá mã 2990: Nghề đánh bắt mực nang, cá đáy, cá bơn, cá mú, cá đối, cá hồng, cá thờn bơn bằng lưới rê, câu vàng, lưới kéo.

4/Nghề cá mã 2991: Nghề đánh bắt cá nục heo bằng lưới rê, câu vàng (nghề cá nổi).

5/Nghề cá mã 2992: Nghề đánh bắt tôm hùm bằng lưới rê đáy.

6/Nghề cá mã 2994: Nghề đánh bắt cá thu bằng lưới rê, lưới vây.

7/Nghề cá mã 3051: Nghề đánh bắt cá thu bằng lưới rê, lưới vây.

8/Nghề cá mã 3052: Nghề đánh bắt cá đối bằng lưới rê đáy.

9/Nghề cá mã 3054: Nghề đánh bắt cá thu bằng lưới rê tầng giữa.

10/Nghề cá mã 3057: Nghề đánh bắt cá nổi, cá ngừ bằng lưới rê.

11/Nghề cá mã 13124: Nghề đánh bắt cá ngừ mắt to, ngừ vằn, ngừ vây vàng bằng lưới rê tầng giữa, lưới vây mặt nước.

12/Nghề cá mã 13125: Nghề đánh bắt cá cờ, cá kiếm bằng lưới rê tầng giữa, câu tay.

Yêu cầu khai thác biển hiện nay phải được báo cáo và giám sát đầy đủ, nhất là với cá ngừ và cá thu bằng lưới rê

Danh sách 11 nghề cá “tương đương”

1/Nghề cá mã 2979: Nghề đánh bắt mực các loại bằng lưới rút/rơi, lưới kéo tầng đáy.

2/Nghề cá mã 2984: Nghề đánh bắt cá cơm, cá trích/cá mòi bằng lưới vây.

3/Nghề cá mã 2985: Nghề đánh bắt cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to bằng câu tay, câu cần.

4/Nghề cá mã 2986: Nghề đánh bắt bạch tuộc bằng bẫy bạch tuộc.

5/Nghề cá mã 2987: Nghề đánh bắt cá cơm, cá trích/cá mòi bằng lưới vây.

6/Nghề cá mã 2989: Nghề đánh bắt lươn biển bằng lưới kéo tầng đáy.

7/Nghề cá mã 3053: Nghề đánh bắt cá ngừ vây vàng, ngừ mắt to, ngừ vằn, cá kiếm… bằng câu tay, câu cần, câu vàng.

8/Nghề cá mã 3055: Nghề đánh bắt tôm biển bằng lưới kéo đáy.

9/Nghề cá mã 3058: Nghề đánh bắt cá thu cá ngừ bằng lưới vây.

10/Nghề cá mã 3059: Nghề đánh bắt mực các loại bằng câu tay, lưới vây, lưới kéo.

11/Nghề cá mã 3061: Nghề đánh bắt cá cam/cá hồng cam bằng lưới kéo tầng đáy…

Tập trung gỡ khó để giảm thiệt hại

Được biết, NOAA xem xét 2.500 nghề cá của 135 nước, đánh giá nghề cá của 89 nước “tương đương” hoàn toàn, 34 nước chỉ “tương đương” một phần, 12 nước hoàn toàn “không tương đương”. Những nghề cá “tương đương” được xuất khẩu sản phẩm khai thác vào Mỹ, những nghề cá “không tương đương” bị cấm. Cho nên, 12 nước hoàn toàn “không tương đương” bị cấm hoàn toàn xuất khẩu vào Mỹ. Nhóm 34 nước được công nhận “tương đương” một phần là Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Indonesia…. Theo đó, hải sản Việt Nam khai thác từ 11 nghề cá “tương đương” được tiếp tục vào Mỹ, còn 12 nghề cá “không tương đương” sẽ bị cấm từ ngày 1/1/2026. Thiệt hại gây ra khá lớn bởi Mỹ là một thị trường chính của hải sản nước ta và còn ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu.

Lý do chính của “không tương đương” là sự hiện diện của các loài động vật có vú biển nguy cơ tuyệt chủng (như cá heo,…) trong các ngư trường sử dụng ngư cụ gây tác động nguy cơ cao, cùng với việc thiếu giám sát và báo cáo toàn diện về đánh bắt.

Việc xem xét của NOAA diễn ra lâu rồi và đã công bố sơ bộ đầu năm nay. Thời gian qua, Việt Nam nỗ lực bổ sung tài liệu, cập nhật các quy định, và vận động ngoại giao. Tuy nhiên, kết quả không như mong muốn. Hiện các cơ quan chức năng nước ta đang khẩn trương khắc phục hạn chế và tiếp tục cung cấp tài liệu để hy vọng phía Mỹ xem xét thêm.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) hôm 10/9/2025 có công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị công việc cụ thể. Về ngắn hạn: Thuê tư vấn Mỹ (luật sư, cựu cán bộ NOAA) hỗ trợ kỹ thuật và vận động; làm việc với NOAA đề nghị cơ chế chuyển tiếp; hoàn thiện chính sách quản lý nghề cá, đặc biệt về giám sát và báo cáo đánh bắt ngẫu nhiên thú biển. Về dài hạn: Hợp tác quốc tế, tranh thủ hỗ trợ kỹ thuật từ Mỹ và tổ chức quốc tế; Nâng cấp hệ thống quan trắc, thiết bị giảm thiểu đánh bắt ngẫu nhiên; Đào tạo, tuyên truyền cho ngư dân.

Sáu Nghệ