Những người đàn bà trên cảng cá

Chuyện đời sau gánh cá

Ngày nào cũng vậy, mặt trời còn chưa nhô lên khỏi lòng đại dương mênh mông là trên cảng cá Lộc An (huyện Đất Đỏ, Bà Rịa – Vũng Tàu) lại nhộn nhịp hàng chục phụ nữ chân đi ủng cao su, tay quấn găng và mặt đeo khẩu trang kín mít. Họ là những công nhân phân loại cá ở đây khi sản phẩm bắt đầu được đưa từ dưới thuyền, ghe lên bờ. Theo chị Nguyễn Thị Huyền, 34 tuổi ở xã Phước Hội (huyện Đất Đỏ), làm công nhân ở đây đã hơn chục năm. Công việc cũng không có gì nặng nhọc nhưng lại cần sự chăm chỉ, cần cù bởi giữa hàng trăm loại cá bốc mùi tanh nồng, thậm chí là đã hôi thối thì các chị phải chọn phân ra từng loại.

Giải thích về công việc này, chị Huyền chia sẻ, các ghe ở đây chủ yếu đánh bắt gần bờ với thời gian một hải trình khoảng từ 5 đến 10 ngày nên các loại cá thu được chủ yếu là cá tạp, ghẹ, mực hay ruốc. Hơn nữa, ngư dân dùng dụng cụ lưới kéo nên tất cả cá tôm đều được bỏ vào khoang đá chứ trên biển ít người, không có thời gian để phân loại cụ thể. Vì thế, khi ghe cập cảng là chúng tôi nhận làm công việc ấy, trước khi đưa sản phẩm đi tiêu thụ.

Nói về cuộc sống hiện tại, chị tâm sự: mỗi ngày làm ở cảng cá này tôi được trả công 130 nghìn đồng, đủ trang trải cho cuộc sống gia đình. Chồng tôi không may bị tai nạn trong một chuyến biển cách đây hai năm nên giờ, ngoài chuyện cơm nước ở nhà thì không giúp được gì nữa. Tất cả gánh nặng mưu sinh hầu như đều do một mình tôi đảm nhiệm. Cũng may, từ giêng đến giờ tàu ghe đi nhiều, hải sản cũng lắm nên nhiều lúc được làm tăng ca đến gần tối, thu nhập có khi được khoảng 200 nghìn”.

Cá, niềm hạnh phúc của phụ nữ miền biển

Tiếng cười cùng những lo toan

Hầu hết những người đàn bà ở làng chài ven biển mà chúng tôi gặp, đều không bao giờ nghĩ tới chuyện sẽ nhận được những món quà nho nhỏ của chồng hay người thân trong cuộc sống đầy lo toan này. Với họ, niềm hạnh phúc duy nhất có lẽ là tiếng cười của những đứa con, là sự bình an của người chồng sau một đêm dài lênh đênh trên biển và phần nào, là những khoang thuyền nặng cá, tôm. Nó đơn sơ và bình dị, như bao đời nay vẫn vậy. Thế nên, khi nhìn những bóng dáng nhỏ bé, lầm lũi với những gánh cá còn nhỏ nước long tong dập dềnh bước trên thoai thoải cát vàng, tôi đã không nén nổi tiếng thở dài, bởi có lẽ, không người đàn bà nào chịu nhiều hi sinh, mất mát mà lại chẳng nhận về mình bất cứ thứ gì như họ, những người đàn bà miền biển.

Mặc dù theo quan niệm lâu năm của những ngư dân, chỉ có đàn ông mới được lên thuyền đi biển còn người phụ nữ thì ở nhà, chỉ làm những việc ở cảng. Thế nhưng ngày nay, rất nhiều người đàn bà đã bước lên thuyền, thay chồng, con làm cái công việc nặng nhọc của đàn ông ấy. Và, thân phận chân yếu tay mềm đã chịu không ít gian truân giữa sóng nước đại dương. Một trong những người như thế là chị Từ, 43 tuổi ở xã Phước Tỉnh (Long Điền), với kinh nghiệm gần chục năm đi biển. Tâm sự với chúng tôi, chị Từ cười bảo: Cách đây 6 năm, chồng tôi bị tai nạn trên biển trong một chuyến lặn gỡ đụt lưới. Tuy không mất mạng nhưng anh ấy phải cưa mất một chân nên giờ không làm việc nặng nhọc được. Ở nhà, chẳng biết làm gì nên tôi đành phải tiếp tục công việc của ảnh cùng cậu con trai cầm chèo con thuyền của gia đình, đi biển. Không nói thì ai cũng có thể hình dung ra sự nguy hiểm và vất vả của hai mẹ con những đêm giăng lưới nhưng lâu dần nó quen. Với lại, ở nhà thì biết lấy gì mà ăn, mà nuôi hai đứa con nhỏ. Thế nên, bao năm qua, tôi phải đảm nhiệm công việc của một người vợ và… người chồng”.

Giữa tiếng sóng, bên những gánh cá bạc màu lấp lánh, những người đàn bà ấy vẫn cần mẫn với công việc của mình. Họ, có lẽ chính là hình ảnh đẹp nhất về người phụ nữ và đức tính hi sinh của mình, nét đẹp đó chính là nét đẹp tâm hồn, ẩn sau những lam lũ đời thường cơm áo.