Probiotic nấm men kiểm soát hội chứng phân trắng

Triển vọng

Men sống mang lại nhiều lợi ích cho tôm nuôi nhờ vào các hoạt tính kết hợp giữa prebiotic, probiotic và postbiotic. Thành tế bào nấm men chứa α-mannans và 1,3/1,6 β-glucans – những chất có lợi cho sức khỏe và khả năng miễn dịch đường ruột của tôm (Ran et al., 2015). Theo Machuca et al. (2022), 1,3/1,6 β-glucans cũng tác động có lợi cho quá trình chuyển hóa lipid, thành phần chính của gan tụy tôm.

Hình 1: Tôm ở nhóm có sử dụng Actisaf® trong nước (bên trái) và tôm ở nhóm sử dụng Actisaf® trong thức ăn (bên phải)

Các sản phẩm phụ trao đổi chất của nấm men sống như axit hữu cơ và vitamin cũng ảnh hưởng đến cộng đồng vi sinh vật trong gan tụy và quyết định khả dụng của các enzyme tiêu hóa cũng như khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả. Theo các nghiên cứu trước đây, α-mannans và 1,3/1,6 β-glucans cũng được ghi nhận tác dụng giảm viêm ruột và stress ôxy hóa, đồng thời cải thiện tính toàn vẹn đường ruột của các loài thủy sản.

Do đó, probiotic nấm men có vai trò quan trọng trong việc ổn định môi trường đường ruột và ngăn ngừa nhiễm khuẩn lây lan. Đây là mấu chốt để quản lý các dịch bệnh như hội chứng phân trắng (WFS), và mở ra triển vọng tìm kiếm giải pháp mới để giảm thiểu WFS.

Quản lý sức khỏe gan tụy

Năm 2023, Phileo by Lesaffre và ShrimpVet đã thực hiện thử nghiệm đánh giá tiềm năng giảm thiểu tác động WFS của probiotic nấm men Actisaf SC47 do hãng Phileo sản xuất. Nhóm nghiên cứu đã tái tạo WFS trong điều kiện phòng thí nghiệm bằng cách kết hợp vi khuẩn Vibrio và Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) để tạo ra WFS. EHP phá vỡ chức năng tiêu hóa và hấp thụ bình thường của gan tụy, từ đó mở cánh cửa cho các bệnh nhiễm trùng thứ cấp và tăng cường tác động của vi khuẩn cơ hội như Vibrio spp., góp phần vào sự phát triển của WFS.

Hình 2: Tỷ lệ ống gan tụy bị biến dạng (A) và (B) điểm số sức khỏe trên tôm có sử dụng Actisaf® so với lô đối chứng vào cuối thí nghiệm

Nghiên cứu này được thực hiện trên 4 nhóm tôm, mỗi nhóm lặp lại thử nghiệm 5 lần. Tôm được nuôi trong bể 350 L với mật độ 60 con/bể, trọng lượng trung bình 1,5 g. Thử nghiệm kéo dài 57 ngày nhằm đánh giá chính xác hiệu quả của Actisaf SC47 trong việc giảm thiểu WFS khi sử dụng kết hợp với thức ăn hoặc thả trực tiếp xuống nước.

Bổ sung Actisaf® vào nước và thức ăn đã phát huy tác dụng ngăn chặn sự xuất hiện các triệu chứng WFS một cách hiệu quả hơn hẳn các đối chứng dương (Hình 1). Phân tích dưới kính hiển vi cho thấy việc sử dụng men sống giúp duy trì tính toàn vẹn cấu trúc đường ruột và dự trữ dinh dưỡng của gan tụy ở tôm bị nhiễm bệnh. Để ghi lại những cải thiện này, nhóm nghiên cứu đã đánh giá điểm số sức khỏe gan tụy của các nhóm tôm.

Bổ sung Actisaf® vào cả nước và thức ăn làm giảm đáng kể tỷ lệ ống gan tụy bị biến dạng so với nhóm đối chứng dương (Hình 2). Ngoài ra, cả hai nhóm được bổ sung Actisaf® đều cho thấy sự cải thiện về hàm lượng giọt lipid và tế bào biểu mô ống gan tụy (ATM) cũng thấp hơn. Nhờ đó, sức khỏe của tôm ở cả hai nhóm bổ sung Actisaf® đều được cải thiện hơn hẳn nhóm đối chứng dương.

Có thể thấy, Actisaf® giúp gan tụy khỏe mạnh thông qua duy trì hấp thu chất dinh dưỡng, tích trữ năng lượng và miễn dịch hiệu quả hơn nhóm đối chứng dương, mặc dù tải lượng Vibrio và EHP trong gan tụy tương tự nhau. Những phát hiện này rất có ý nghĩa, cho thấy Actisaf® có thể tăng cường khả năng kháng WFS ngay cả khi có nhiều mầm bệnh hiện hữu, từ đó ngăn chặn những thiệt hại do dịch bệnh này gây ra.

Tăng hiệu suất

Gan tụy khỏe mạnh cũng góp phần gia tăng hiệu suất nuôi tôm. Sử dụng Actisaf® trong nước và thức ăn đều dẫn đến tỷ lệ sống cao hơn đáng kể so với nhóm đối chứng, với mức tăng lần lượt 43% và 22%. Ngoài ra, những con tôm sống sót trong nhóm được bổ sung Actisaf® đều có trọng lượng thân cuối tăng 12% so với nhóm đối chứng dương.

Tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) ở các nhóm được bổ sung Actisaf® thấp hơn đáng kể so với nhóm đối chứng dương, và ngang bằng nhóm đối chứng âm phản ánh tình trạng gan tụy được cải thiện và dự trữ lipid được tăng cường.

Bổ sung Actisaf® có khả năng vượt trội trong việc bảo vệ gan tụy tôm suốt các đợt bùng phát WFS, từ đó cải thiện đáng kể hiệu suất ở tôm bị nhiễm bệnh. Phileo by Lesaffre đang làm thủ tục xin cấp bằng độc quyền sáng chế cho sản phẩm probiotic nấm men đặc trị WFS này.

Dũng Nguyên
(Theo Aquafeed)