Quản lý chất thải ao nuôi

(Nguyễn Văn Dũng, xã Bình Ngọc, TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh)

Trả lời:

Chất thải trong NTTS có thể là nước thải, bùn thải… được hình thành chủ yếu do phân của tôm, cá, thức ăn thừa, xác tảo tàn, hóa chất (vôi, zeolite…) sử dụng trong quá trình nuôi. Khi chất thải trong ao nhiều đến một mức độ nhất định sẽ tạo ra những nguy cơ rất lớn về dịch bệnh cho thủy sản. Với một khối lượng lớn các chất thải tích tụ trong ao nuôi sẽ làm tăng nhu cầu ôxy và gây cạn kiệt ôxy ở đáy ao, khiến vật nuôi bị căng thẳng và dễ nhiễm bệnh. Đồng thời, khi chất thải phân hủy cũng làm tiêu hao một lượng lớn ôxy trong ao, từ đó làm lượng khí độc tăng lên, tôm, cá bị thiếu khí, gây sốc thậm chí là chết hàng loạt. Mặt khác, bùn thải cũng là nguyên nhân chính làm phát sinh một số loại khí độc cho sức khỏe vật nuôi như H₂S, NH₃… Các loại khí độc không những ảnh hưởng đến tính thèm ăn của vật nuôi, làm tăng hệ số chuyển đổi thức ăn và suy giảm chất lượng nước ao mà còn có thể gây chết đối với vật nuôi. Sự lắng tụ chất thải trong ao không chỉ làm hẹp không gian sống của tôm, cá nuôi mà đây chính là nơi chứa mầm bệnh (như nấm, vi khuẩn, virus) sinh sôi và phát triển. Chẳng hạn các bệnh do vi khuẩn gây ra trên tôm như bệnh đen mang, mòn râu, cụt đuôi… 

Hỏi: Xin tư vấn một số biện pháp để hạn chế tối đa chất thải ao nuôi?

(Trần Đình Hải, xã Hương Lộc, huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên – Huế)

Trả lời:

Ðể hạn chế sự tích tụ lượng chất thải trong ao, người nuôi cần lưu ý một số vấn đề sau:

Chuẩn bị ao kỹ: Ðể tránh hiện tượng chất thải hữu cơ từ vụ nuôi trước ảnh hưởng cho vụ nuôi sau, trước khi thả tôm phải tiến hành dọn sạch chất thải bằng các phương pháp cải tạo ướt hoặc cải tạo khô tùy theo từng điều kiện ao nuôi. 

Quản lý thức ăn: Người nuôi cần tính toán chính xác tỷ lệ sống của tôm, cá để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp. Chọn loại thức ăn chất lượng tốt, độ tan rã trong nước ít và sử dụng hợp lý, tránh thừa thức ăn. Cho ăn đúng kỹ thuật, đúng và đủ số lượng, chất lượng. Ngoài ra, người nuôi cần tuân thủ việc thực hành nghề nuôi đảm bảo an toàn và khoa học mới có thể giúp cho ao nuôi phát triển hiệu quả, mang lại năng suất và thành công cho vụ nuôi.

Sử dụng hình thức nuôi hợp lý: Việc chọn loại hình nuôi là một trong các bước quan trọng hơn cả khi bắt đầu vụ nuôi. Hiện nay, khi khoa học công nghệ phát triển, hình thức nuôi tuần hoàn theo hệ thống khép kín và chủ yếu sử dụng chế phẩm vi sinh trong vụ nuôi đang ngày càng được phổ biến. Ưu điểm của hình thức nuôi là không thay nước chỉ cấp thêm khi cần thiết, sử dụng vi sinh có lợi để khống chế vi khuẩn có hại phát triển trong ao nuôi, tỷ lệ sống cao, năng suất cao, ít dịch bệnh. Môi trường ao nuôi được đảm bảo. Tôm cá phát triển tốt.

Gom tụ chất thải và tránh khuấy động chất trong ao nuôi: Việc sử dụng máy quạt nước để gom tụ chất thải, áp dụng việc sử dụng các loại vôi, khoáng chất, tránh khuấy động vùng gom tụ chất thải sẽ là một giải pháp tương đối an toàn vừa tạo ra vùng sạch cho tôm hoạt động vừa tránh sự phát tán chất lơ lửng trở lại nước ao trong thời gian nuôi.

Ban KHKT