Quảng Bình: Khai thác biển thân thiện với môi trường

 Vươn ra các ngư trường lớn

Trong khi nguồn tài nguyên gần bờ đang có nguy cơ cạn kiệt, việc chuyển đổi cơ cấu nghề bằng cách vươn ra các ngư trường lớn là một hướng đi mới được không ít ngư dân quan tâm. Từ năm 2006 đến nay, Quảng Bình đã thực hiện nhiều mô hình chuyển đổi nghề khai thác vừa đạt hiệu quả kinh tế lại vừa thân thiện với môi trường theo hướng vươn khơi, vươn xa và sắp xếp cơ cấu nghề hợp lý cho các phương tiện có công suất dưới 20CV ở vùng cửa lạch và bãi ngang như các xã Hải Ninh (Quảng Ninh), Cảnh Dương (Quảng Trạch)…

Trong hai năm (2009-2010), Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư tỉnh Quảng Bình đã thực hiện mô hình khai thác cá dưa bằng lưới rê trên 7 tàu cá tại hai xã Bảo Ninh (Đồng Hới) và Quảng Xuân (Quảng Trạch) mang lại hiệu quả kinh tế cao. Yêu cầu đặt ra đối với hình thức khai thác này là tàu khai thác phải được thiết kế với công suất từ 45CV trở lên, hoạt động tốt ở độ sâu từ 50m nước trở ra, chịu được gió cấp 6, cấp 7; tàu phải được trang bị đầy đủ các thiết bị hỗ trợ thông tin liên lạc và cứu trợ, cứu nạn; việc ra khơi khai thác phải được thực hiện theo hình thức tổ, đội đoàn kết để hỗ trợ nhau trong quá trình tìm kiếm ngư trường và sản xuất trên biển. Ông Hoàng Vang, hộ tham gia mô hình lưới rê cá dưa ở xã Bảo Ninh cho biết: “Nghề lưới rê rất thuận tiện, vừa là nghề chính vừa có thể kiêm nghề, sản phẩm đánh bắt có giá trị xuất khẩu nên hiệu quả kinh tế cao. Sản phẩm khai thác ngoài cá dưa còn có các đối tượng khác có giá trị kinh tế cao như cá mú, cá thu, mực…". Trong khoảng thời gian từ 9 tháng, các hộ tham gia mô hình ở xã Bảo Ninh đã thực hiện được 20 chuyến đi biển, sản lượng đánh bắt đạt gần 14 tấn, doanh thu trên 510 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí còn lãi trên 340 triệu đồng, Các hộ ở Quảng Xuân thực hiện từ 5 tháng với 14 chuyến đi biến; sản lượng gần 13 tấn, doanh thu 608 triệu đồng, trừ chi phí lãi trên 440 triệu đồng. Từ 7 tàu làm mô hình, hiện nay toàn tỉnh đã nhân rộng được trên 50 tàu làm nghề khai thác lưới rê cá dưa. Không chỉ thu được hiệu quả kinh tế, hướng chuyển đổi nghề khai thác này cũng đã góp phần rất lớn trong việc bảo vệ an ninh, chủ quyền vùng biển của Tổ quốc.

Ngư dân Quảng Bình khai thác cá dưa bằng lưới rê cho hiệu quả cao

Và sắp xếp lại nghề cá ven bờ

Cùng với việc đầu tư cải hoán và đóng mới tàu có công suất lớn để vươn khơi, vươn xa, giảm mật độ tàu, thuyền đánh bắt tại cùng một ngư trường, sắp xếp lại nghề cá ven bờ phù hợp được xem là hướng đi hợp lý để phát triển bền vững nghề khai thác. Mô hình khai thác ghẹ bằng lồng bẫy cải tiến tại hộ anh Nguyễn Văn Cùng ở xã Hải Ninh (huyện Quảng Ninh). Trước đó, với phương tiện công suất 12CV, anh Cùng chủ yếu đánh bắt bằng các nghề trủ ruốc, giã ruốc, xe tiệp, giã cào tôm… hiệu quả kinh tế không cao, doanh thu bình quân mỗi đêm khoảng 200.000 đồng, trừ chi phí chỉ còn 60-80.000 đồng. Từ khi chuyển sang nghề khai thác bằng lồng bẫy, sản phẩm thu được chủ yếu là ghẹ 3 chấm, ghẹ thập ác, ốc hương… Bình quân mỗi chuyến biển anh thu nhập từ 1,8 – 2,4 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi trên 1,5 triệu đồng. Đến nay, xã Hải Ninh đã có 15 hộ chuyển sang khai thác ghẹ, ốc hương bằng lồng bẫy.

Xã biển Cảnh Dương (Quảng Trạch) hiện có 334 tàu, thuyền tham gia đánh bắt thuỷ hải sản trên biển với tổng công suất 23.630CV. Cơ cấu nghề khai thác chủ yếu tập trung vào các nghề vàng chụp, câu hố, câu mực, mành rút, khai thác ốc hương, lồng ghẹ và giã cào tôm, cá, ghẹ. Ông Đồng Thanh Đắng – Chủ tịch Hội Ngư dân xã Cảnh Dương cho biết: “Cả xã có trên 50 phương tiện tham gia đánh bắt gần bờ, trong đó có 17 tàu làm nghề khai thác ghẹ, ốc hương bằng lồng bẫy, tuy nhiên do lồng bẫy thiết kế theo hình đĩa, diện tích nhỏ nên hiệu quả khai thác không cao…”. Cũng theo ông Đắng, từ tháng 6/2010, Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư tỉnh đã thực hiện mô hình khai thác lồng bẫy bằng loại lồng mới, diện tích lớn hơn, lồng chứa mồi cố định được thả chìm dưới đáy biển, cua, ốc hương bắt mùi thức ăn di chuyển vào trong lồng nhưng không ra được. Với quy mô 880 lồng/4 tàu tại 4 hộ ở xã Cảnh Dương, từ tháng 6  đến tháng 11/2010, 4 tàu đi được 32 chuyến biển (tương đương 218 ngày biển), thu được sản lượng 483kg ốc hương, 1.245kg ghẹ, doanh thu trên 260 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi trên 160 triệu đồng. Bình quân mỗi chuyến biển 4 ngày thu được 10-12 triệu đồng/tàu. Được biết, hiện tại toàn tỉnh Quảng Bình đã có khoảng 100 tàu công suất dưới 20CV chuyển sang nghề khai thác bằng kiểu lồng bẫy mới này và mang lại hiệu quả kinh tế khá cao.

Thạch Bắc