Lão ngư Nguyễn Bíu (xã Bảo Ninh- TP. Đồng Hới) đứng ở bãi biển, giọng cứ oang oang như muốn át cả tiếng sóng: “Từ đầu tháng 5 đến nay, nước biển ấm dần nên cá cũng xuất hiện nhiều. Cả đội thuyền gần mười người làm hết công suất mà vẫn không kịp để vớt và ướp cá”. Đợt ra khơi vừa rồi, tàu của gia đình ông đánh bắt được trên 2 tấn cá thu, bán với giá trung bình 100 ngàn đồng/kg, thu được hơn 200 triệu đồng…
Biển êm
Thời điểm này, nhiều ngư dân ở các xã ven biển tỉnh Quảng Bình phấn khởi vì trúng mùa cá thu, cá nục, cá ngừ nhỏ và đặc biệt là cá hố. Nói như ngư dân Nguyễn Bíu thì năm nay có thể xem là được mùa biển trong mấy năm gần đây. Mặt khác, trong vụ cá nam (tính từ tháng 3- tháng 8 âm lịch) thời tiết cũng khá êm, ít khi bị thất thường nên ngư dân ra khơi được nhiều lần hơn. Ngoài khơi cũng ít xảy ra lốc tố…nên bà con không bị thiệt hại lớn như những năm trước.
Thôn Hạ Thôn (xã Bảo Ninh) có nhiều ngư dân sắm tàu lớn chuyên khai thác cá thu xuất khẩu. Ông Đào Hải, chủ tàu cá vừa có chuyến đi biển về hồ hởi: “Chuyến nay tàu tôi có 9 thuyền viên, đi trọn 15 ngày trên biển, được gần 3 tấn cá, nhập cho thương lái tại bến thu về được hơn 300 triệu đồng”. Không chỉ tàu ông Đào Hải trúng mùa, mà hầu như hơn 20 tàu cá trong thôn cũng về trong dịp vừa rồi với sản lượng sàn sàn nhau.
Được mùa biển
Theo nhiều ngư dân có tàu đánh bắt xa bờ thì cứ mỗi chuyến ra khơi kéo dài từ 7 đến 15 ngày, sản lượng khai thác trung bình của ngư dân đạt từ 3-6 tấn cá hố (cá xuất khẩu) và vài chục tấn cá các loại.
Đi ngược ra huyện Bố Trạch, về xã Đức Trạch (nơi có đội tàu đánh cá mạnh nhất vùng) thấy không khí tấp nập hẳn lên. Ông Hồ Đăng Chiến- Chủ tịch UBND xã cho hay: “Xã có đội tàu đánh bắt xa bờ được đánh giá vào nhất nhì tỉnh Quảng Bình với 533 chiếc, trong đó 267 tàu có công suất 90 CV trở lên. Tính đến cuối tháng 9, sản lượng đánh bắt đã đạt con số 6.500 tấn hải sản, tăng gần 1.000 tấn so với sản lượng cả năm 2011”.
Không chỉ được mùa ở những vùng có cửa sông, các xã bãi ngang ở huyện Lệ Thủy cũng trúng lớn. Xã Ngư Thủy Bắc, Ngư Thủy Trung, Ngư Thủy Nam đều có sản lượng đánh bắt tăng vọt. Xã Ngư Thủy Trung chỉ có đội thuyền bơ nan có công suất nhỏ gần 300 chiếc. Thuyền này, bà con chỉ đánh bắt gần bờ và dùng đánh cá đèn. Ông Ngô Văn Ngãi, Chủ tịch UBND xã Ngư Thủy Trung cho biết: “Hiện sản lượng đã đạt được trên 600 tấn. Nếu so sánh với sản lượng của cả năm trước đã vượt 200 tấn rồi. Trong khi đó, bà con còn 3 tháng khai thác biển nữa. Năm nay, sản lượng tăng thu nhập của bà con cũng tăng thêm nhiều”.
Ra khơi lãi lớn…
“Năm nay được mùa biển, nhưng giá cả cũng không thấp nên ngư dân lãi lớn”, ông Chiến, Chủ tịch UBND xã Đức Trạch khẳng định. Nhà ngư dân Nguyễn Văn Tuy (thôn Đông Đức, xã Đức Trạch), chuyến đi biển vừa rồi được luồng cá hố gần 3 tấn cùng với hơn chục tấn cá khác, tổng thu được khoảng 260 triệu đồng. “Thông thường sản phẩm đánh bắt được chia theo tỷ lệ, chủ tàu 6 phần, cùng với 7 lao động là 13 phần. Tổng thu 260 triệu chia cho 13 phần, mỗi phần được 20 triệu đồng”- ông Tuy cho biết. Nhiều tàu trúng lớn, thu nhập của anh em lao động có thể lên đến 30 triệu đồng/chuyến.
Dù xếp vào loại “thấp bé nhẹ cân” khi đánh bắt trên biển, nhưng đội tàu đánh cá đèn của ngư dân Ngư Thủy Trung cũng phát huy tác dụng. Ngư dân Ngô Văn Ninh (thôn Thượng Hải, xã Ngư Thủy Trung) đang chuẩn bị cho chuyến ra biển, bộc bạch: “Thường chúng tôi đi biển vào tầm cuối buổi chiều. Khi ra đến vùng rạn chừng chục sải nước thì neo thuyền và lên đèn. Sau đó thả lưới vây rút. Đến gần sáng thì thu lưới về. Sản phẩm chủ yếu là cá chim, cá nục, mực…Trung bình mỗi chuyến đi trọn đêm cũng được gần tạ cá, thu nhập cũng được 4-5 triệu đồng. Trừ chi phí thì chia đều cho anh em cũng được 500 ngàn đồng. Hôm nào trúng được cá thì thu nhập cũng có thể lên 1-1,5 triệu đồng”. Thuyền gia đình ông Nguyễn Văn Thân (xã Ngư Thủy Trung) trong tháng 9 luôn gặp may. 5 anh em đi trên thuyền cứ tối đi, sáng về, chuyến nào cũng được hơn 2 tấn cá, bán được trên chục triệu đồng, trừ chi phí dầu đèn chia đều mỗi người cũng được 2 triệu đồng/chuyến. “Tháng 9 mấy anh em đi cũng được hơn hai chục chuyến, thu nhập trung bình mỗi người cũng được khoảng 30 triệu đồng”- ông Thân vui vẻ kể.
Cá được mùa nên thương lái thu mua cũng tùy theo từng đợt mà áp giá. Cũng cá hố, nhưng chuyến trước đi về được thu mua với giá 100-120 ngàn đồng/kg; nhưng chuyến sau cũng có thể sụt xuống giá từ 60-90 ngàn đồng/kg. Tương tự, cá thu cũng dao động từ 70-150 ngàn đồng/kg; cá ngừ nhỏ từ 20-50 ngàn đồng/kg… Giá cả thủy sản lên xuống thất thường khiến ngư dân dù được mùa cũng lo lắng. Nhận định về việc giá cả thủy sản ngư dân đánh bắt về lên xuống thất thường với biên độ dao động lớn, ông Chiến, Chủ tịch UBND xã Đức Trạch cho hay: “Vì phần lớn các thương lái thu mua hải sản đều được đưa đi nhập lại cho thương lái Trung Quốc nên giá cả luôn tùy thuộc vào họ. Ta làm ra sản phẩm nhưng họ lại quyết định giá, khiến ngư dân lẽ ra được lãi 9-10 phần thì chỉ còn lại 4-5 phần thôi”. Cũng chia sẻ với người làm nghề biển việc này, một ngư dân xã Đức Trạch tâm sự: “Chúng ta cũng có những cơ sở thu mua, sơ chế và mua trực tiếp với các chủ tàu. Nhưng các cơ sở này cũng chỉ làm khâu trung gian và chủ yếu đưa hải sản nhập sang Trung Quỗc, vì vậy giá cả cũng không thể cân đối, điều chỉnh được. Nếu chúng ta có những nhà máy lớn, chế biến thủy sản xuất khẩu thì đó sẽ là chỗ dựa lớn, vững chắc cho ngư dân yên tâm ra khơi”.