(TSVN) – Thời gian qua, tỉnh Quảng Nam đã rất nỗ lực trong hoạt động chống khai thác IUU, thực hiện các khuyến cáo của EC. Tuy nhiên, nghề cá tỉnh còn nhiều “khoảng trống” cần bù đắp để gỡ “thẻ vàng” cũng như phát triển bền vững hơn.
Ông Ngô Tấn, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam cho biết, tính đến tháng 9, số lượng tàu cá toàn tỉnh là 2.715 chiếc, trong đó tàu có chiều dài từ 15m trở lên hoạt động vùng khơi là 648 chiếc. Tổng sản lượng thủy sản khai thác đạt hơn 74.250 tấn/95.000 tấn (đạt 64,74% kế hoạch năm).
Thời gian qua, hoạt động chống khai thác IUU tại Quảng Nam đạt được một số kết quả tích cực. Cụ thể, hiện 100%tàu cá trên địa bàn đã thực hiện sơn màu cabin tàu để đánh dấu tàu cá theo đúng quy định. Tổng số tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 m trở lên đã được thẩm định và cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh ATTP là 638 tàu, chiếm tỷ lệ 98,4% trên tổng số 648 tàu. Số tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản là 1.096, trong đó vùng khơi 640/648 chiếc (98,7%), vùng lộng 361/729 chiếc (49,5%), vùng bờ 95/1.338 chiếc (7,1%).
Lực lượng chức năng tuyên truyền, chung tay cùng ngư dân chống khai thác IUU. Ảnh: Lưu Hương
Về cập nhật số liệu trên phần mềm Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase), hiện đã nhập 1.555 tàu/2.715 tàu (57,27%). Từ đầu năm đến nay đã cấp 8 giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác. 641 tàu cá từ 15 m trở lên đã lắp thiết bị giám sát hành trình, chiếm tỷ lệ 99%. Chỉ còn 7 tàu cá (1%) do một số các nguyên nhân khác, như tàu ở tỉnh khác, tàu có công suất dưới 90 CV và tàu có công suất nhưng không hoạt động…
Từ năm 2018 đến nay, tỉnh Quảng Nam có 1 tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Hai năm gần đây, địa phương không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt và bị xử lý. Từ năm 2022 đến nay, lực lượng chức năng đã tổ chức các cuộc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, xử phạt hành chính 244 vụ vi phạm quy định khai thác IUU, với tổng số tiền xử phạt hơn 3 tỷ đồng.
Mới đây, tại buổi kiểm tra, làm việc với tỉnh Quảng Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đánh giá cao công tác phòng chống khai thác IUU của Quảng Nam. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng, tỉnh cần giải quyết những tồn tại để đợt thanh tra lần thứ 4 của EC không gặp lúng túng, bị động. Đặc biệt là công tác quản lý tàu cá phải giám sát chặt chẽ, sâu sát chỉ đạo, hướng dẫn ngư dân ghi nhật ký khai thác đầy đủ, chính xác, không đối phó; kiểm tra, rà soát lại việc đăng kiểm tàu cá, mất kết nối chủ động. Đảm bảo việc xử phạt hành chính đúng hành vi, đúng mức phạt và đúng người phạt.
Ông Nguyễn Quang Hùng, Cục trưởng Cục Kiểm ngư cho rằng, nghề cá ven bờ Quảng Nam chiếm đến 76% là quá lớn. Tỉnh cần căn cứ vào đề án chuyển đổi nghề cho ngư dân được Bộ NN&PTNT xây dựng để chuyển đổi nghề thành công, giảm thiểu khai thác ven bờ, bảo vệ nguồn lợi hải sản. Quảng Nam có 2 cảng cá chỉ định có thể lên hải sản 16.000 tấn nhưng sản lượng ngư dân khai thác được hằng năm lên đến hơn 90.000 tấn là bất cập.
Hạ tầng nghề cá cần được đầu tư, nâng cấp, tỉnh tập trung cho các cảng cá loại 3, Trung ương sẽ hỗ trợ đầu tư các cảng cá loại 1, loại 2. Đăng kiểm tàu cá còn hạn trên phần mềm là 256/1.377 tàu cá là quá thấp. Có đến 1.338 tàu cá cóchiềudàitừ6mđến dưới 12 m nhưng mới chỉ có 178 tàu đã được đăng ký là quá bất cập. Ngành thủy sản, các địa phương ven biển cần khẩn trương thống kê, kiểm tra hiện trạng để thực hiện đăng ký tàu cá.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: “Nghề cá bền vững không thể chấp nhận những lỗ hổng quá lớn về đăng kiểm, đăng ký và giấy phép tàu cá. Quảng Nam cần phải bù đắp ngay các “khoảng trống” để kiện toàn lại nghề cá”.
Trước những khó khăn trên, trong thời gian tới, Quảng Nam sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp trọng tâm để chống khai thác IUU. Cụ thể, Sở NN&PTNT tỉnh sẽ kiểm tra, rà soát toàn bộ số lượng tàu cá, tổng hợp thực trạng tàu; theo dõi, giám sát toàn bộ hoạt động của đội tàu, xử lý theo quy định pháp luật đối với các trường hợp vi phạm; đồng thời hoàn thành 100% việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá theo quy định. Cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào Vnfishbase. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các trạm biên phòng tuyến biển; mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử phạt nghiêm 100% hành vi khai thác IUU…
Ngọc Diệp