Quảng Ninh: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong thủy sản  

Quảng Ninh đã xây dựng và vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý nuôi trồng thủy sản, kết nối với Đề án 06 về định danh tàu thuyền, bảo đảm đồng bộ, minh bạch. Hệ thống này cho phép quản lý thông tin từ vùng nuôi, đối tượng nuôi, cơ sở sản xuất đến sản phẩm cuối cùng, đồng thời giúp cơ quan quản lý giám sát chặt chẽ quá trình cấp phép, giao khu vực biển, truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Đến tháng 6/2025, toàn tỉnh đã cấp hơn 1.300 tài khoản hệ thống và 2.630 mã QR-code cho các sản phẩm nông, thủy sản tham gia truy xuất nguồn gốc. Hiện có tới 86% sản phẩm thủy sản đã qua chế biến được gắn mã truy xuất, tạo niềm tin cho người tiêu dùng, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường trong và ngoài nước.

Các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư mạnh cho khoa học công nghệ trong nuôi biển. Ảnh: ST

Không dừng ở quản lý, chuyển đổi số còn gắn liền với những mô hình nuôi công nghệ cao. Ở lĩnh vực nuôi biển, người dân chuyển đổi từ lồng bè gỗ truyền thống sang lồng nuôi chịu lực cao, bao gồm lồng bè vật liệu HDPE, vốn có ưu thế kháng nước và chống ăn mòn, bảo vệ thủy hải sản nuôi khỏi tia UV, có thể hoạt động ổn định trong điều kiện thời tiết xấu như mưa bão, sạt lở, thậm chí chịu được gió bão đến cấp 15.

Cùng với đó, ứng dụng công nghệ lưới hiện đại 3D, 4D hoặc lưới nhiều chiều, có thể tự thu miệng lại và chìm xuống nước sâu hoặc đáy biển trong điều kiện gió bão, qua đó giữ lại đàn cá nuôi và giảm áp lực va đập tổn thương cho đàn cá.

Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã đã áp dụng hệ thống cho ăn tự động, cảm biến theo dõi chất lượng nước, hay camera giám sát lồng nuôi. Những ứng dụng này giúp giảm chi phí nhân công, nâng cao tỷ lệ sống của con giống, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường.

Bên cạnh đó, các mô hình nuôi tại Quảng Ninh chuyển mạnh từ quảng canh cải tiến sang thâm canh, siêu thâm canh, có áp dụng công nghệ cao và thân thiện môi trường. Nhờ đó năng suất tôm bình quân đạt hơn 10 tấn/ha/vụ, nhiều mô hình đạt tới 25 – 30 tấn/ha/vụ, mang lại thu nhập ổn định cho các hộ nuôi và doanh nghiệp.

Địa phương đã triển khai mô hình nuôi tuần hoàn khép kín (RAS) – công nghệ hiện đại cho phép kiểm soát môi trường ao nuôi như nhiệt độ, độ pH, ôxy hòa tan, amoniac,… thông qua cảm biến kết nối Internet (IoT). Song song đó, các công nghệ như biofloc – sử dụng vi sinh xử lý chất thải trong ao nuôi, tự động cho ăn theo cảm biến, phần mềm AI cảnh báo môi trường, đang được người dân ứng dụng rộng rãi..

Trong chế biến, Theo thống kê hiện Quảng Ninh có 184 cơ sở sơ chế, chế biến thủy sản, trong đó 24 cơ sở xuất khẩu đã áp dụng quy trình công nghệ tiên tiến, bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu của các thị trường khó tính như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đông Âu,…

Quản lý tàu cá và truy xuất nguồn gốc

Đối với hoạt động khai thác thuỷ sản, thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có nhiều nỗ lực và chuyển biến tích cực trong việc số hóa 100% các văn bản đi và đến, triển khai các thủ tục hành chính công trên hệ thống dịch vụ công trực tuyến; hướng dẫn online trên hệ thống http://dichvucong.quangninh.gov.vn cho người dân thực hiện thủ tục cấp giấy xác nhận đăng ký nuôi trồng thủy sản lồng bè/đối tượng nuôi trồng thủy sản chủ lực, cấp giấy phép khai thác thuỷ sản, đăng ký tàu cá… Sở cũng chủ động định danh tàu thuyền lên hệ thống quản lý tàu cá quốc gia (VNFishbase) có tích hợp với hệ thống VNeID.

Tính đến nay, 100% tàu cá có chiều dài từ 6 m trở lên đã được đăng ký, cập nhật và 100% chủ tàu cá đã cập nhật dữ liệu thông tin lên hệ thống Vnfishbase.

Tỉnh Quảng Ninh tăng cường chống khai thác thủy sản IUU qua Hệ thống giám sát tàu cá VMS; tăng cường triển khai giám sát trên “Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử eCDT”. Tính đến cuối tháng 10 vừa qua, 100% tàu cá của tỉnh có chiều dài từ 15 m trở lên hoạt động vùng khơi đã lắp đặt thiết bị VMS; tổng sản lượng khai thác thủy sản 2.709 tấn đã được truy xuất nguồn gốc.

Được biết, để tiếp tục triển khai hiệu quả kế hoạch chuyển đổi số trong lĩnh vực thuỷ sản, hiện Sở Nông nghiệp và Môi trường đang đẩy mạnh lộ trình ứng dụng AI trong xử phạt vi phạm hành chính nuôi trồng và khai thác thủy sản.

Lê Loan