Quảng Trị: Dốc lực kiểm soát tàu cá khai thác thủy sản

Trong văn bản gửi các sở, ban, ngành, địa phương về việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phòng chống khai thác IUU; UBND tỉnh Quảng Trị đã yêu cầu Sở NN&PTNT tỉnh kiểm tra, giám sát và yêu cầu 184 tàu cá đang hoạt động đã lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS) duy trì kết nối 24/7. Chỉ đạo các đơn vị liên quan sắp xếp hồ sơ khoa học, đầy đủ, dễ giải trình, gồm: Hồ sơ kiểm soát tàu ra, vào cảng, thu nộp nhật ký khai thác, hồ sơ quản lý tàu cá, danh sách tàu cá IUU và tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU, giám sát tàu cá trên hệ thống VMS, cấp giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản… Các cơ quan, đơn vị theo chức năng, hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng cập nhật đầy đủ dữ liệu lên các cơ sở dữ liệu quốc gia VNFishbase, eCDT, VMS, cơ sở dữ liệu xử phạt vi phạm hành chính và các Google Sheet của Cục Thủy sản.

Triển khai và hướng dẫn ngư dân thực hiện truy xuất thủy sản khai thác điện tử (eCDT)

Cùng đó, UBND tỉnh cũng đề nghị Bộ Chỉ huy Bộ Đội Biên phòng tỉnh chỉ đạo các đồn, trạm biên phòng triển khai và hướng dẫn ngư dân thực hiện truy xuất thủy sản khai thác điện tử (eCDT), đảm bảo phê duyệt tất cả tàu cá ra, vào cảng được thực hiện qua hệ thống eCDT. Đề xuất trang bị thiết bị di động sử dụng hệ điều hành tương thích cho đồn, trạm biên phòng để hỗ trợ ngư dân và doanh nghiệp truy cập, sử dụng hệ thống eCDT. Kiểm tra chặt chẽ 100% tàu cá xuất, nhập lạch; kiên quyết không để tàu cá xuất lạch đi khai thác thủy sản khi không có đầy đủ hồ sơ giấy tờ theo quy định, khi thiết bị giám sát hành trình không có tín hiệu trên Hệ thống giám sát tàu cá; theo dõi, giám sát chặt chẽ và yêu cầu các tàu cá đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình hoạt động liên tục 24/24h…

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Trị, hiện có 184 tàu cá đã lắp đặt hệ thống VMS được cung cấp bởi các đơn vị Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông quân đội, Tổng Công ty Dịch vụ viễn thông VNPT Vinaphone, Công ty TNHH MTV Thông tin điện tử Hàng hải Việt Nam và của một số công ty khác. 

Tuy nhiên, một số thiết bị vẫn bộc lộ hạn chế, như: Không liên lạc được, hoạt động thiếu ổn định, lỗi mạng vệ tinh, ôxy hóa… Cụ thể, ngày 15/4/2024, sự cố lỗi vệ tinh Thuraya T3 của VNPT VinaPhone gây mất kết nối tàu thuyền hoạt động trên biển ảnh hưởng đến công tác quản lý, theo dõi tàu cá hoạt động trên biển và tình hình sản xuất trên biển của ngư dân. Tình trạng này xảy ra đã khiến 122 tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình của nhà cung cấp VNPT Vinaphone gặp khó khăn, trong đó nhiều tàu cá vừa bỏ chi phí cả trăm triệu đồng chuẩn bị ra khơi hoặc đang ở ngoài khơi. Vì lí do an toàn và theo Luật Thủy sản 2017, các quy định về chống khai thác IUU, cơ quan chức năng không thể cho phép các tàu cá mất kết nối này rời cảng. Nhiều tàu cá đành quay trở lại nằm bờ, lỡ chuyến biển và thiệt hại rất nhiều chi phí khác.

Trước thực tế này, Sở NN&PTNT tỉnh đề nghị Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, UBND các huyện liên quan và các đơn vị trực thuộc Sở khẩn trương thông báo và hướng dẫn chủ tàu/thuyền trưởng tàu cá có lắp thiết bị VMS của VNPT Vinaphone thực hiện các giải pháp tạm thời theo quy định như sau: Đối với tàu cá đang hoạt động trên biển: tạm thời sử dụng các thiết bị hàng hải, thông tin liên lạc có thể thay thế (hệ thống liên lạc tầm xa HF, hệ thống nhắn tin đài bờ…) báo cáo vị trí về Chi cục Thủy sản Quảng Trị 6 giờ/lần trên các kênh tần số: 8081 kHz, 8027 kHz bằng máy thông tin liên lạc VX 1700 và phải đưa tàu cá về cảng để sửa chữa trong 10 ngày kể từ khi thiết bị VMS tàu cá bị hỏng. 

Đối với tàu cá đang neo đậu tại bến/cảng có kế hoạch đi hoạt động: chuẩn bị các thiết bị thông tin liên lạc thay thế bảo đảm kết nối về bờ để báo cáo vị trí về Chi cục Thủy sản Quảng Trị 6 giờ/lần trên các kênh tần số: 8081 kHz; 8027 kHz; đồng thời ký cam kết tuân thủ báo cáo vị trí 6 giờ/lần, phải đưa tàu cá về cảng để sửa chữa trong 10 ngày, kể từ khi thiết bị VMS tàu cá bị hỏng và không vi phạm các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp trước khi cho xuất bến. 

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến (lạch), đồng thời theo dõi, kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm đối với các chủ tàu/thuyền trưởng không chấp hành các giải pháp tạm thời theo quy định.

UBND các huyện ven biển chỉ đạo các phòng, ban và chính quyền địa phương hướng dẫn, khuyến khích chủ tàu cá trang bị mới thiết bị VMS của các nhà cung cấp khác theo quy định của pháp luật để bảo đảm trong quá trình sản xuất

Chi cục Thủy sản phối hợp với các địa phương thông báo cho các chủ tàu cá biết những nhà cung cấp thiết bị VMS đã được cơ quan có thẩm quyền công bố theo quy định của pháp luật để chủ tàu lựa chọn trang bị thay thế thiết bị VMS đã bị sự cố.

Ban quản lý cảng cá Quảng Trị và Cảng cá Bến cá chợ Cửa Việt trước khi chứng thực vào sổ danh bạ thuyền viên để tàu cá rời cảng đi khai thác thủy sản, yêu cầu chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết tuân thủ báo cáo vị trí 6 giờ/lần, phải đưa tàu cá về cảng để sửa chữa trong 10 ngày, kể từ khi thiết bị VMS tàu cá bị hỏng và không vi phạm các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp trước khi cho xuất bến.

Thanh tra Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với Chi cục Thủy sản và các đơn vị liên quan để kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm đối với các chủ tàu/thuyền trưởng không chấp hành các giải pháp tạm thời theo quy định.       

Theo Sở NN&PTNT Quảng Trị, để thống nhất trong toàn quốc, đề nghị Bộ NN&PTNT có hướng dẫn việc xây dựng và ban hành Quy trình nội bộ về thanh tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý tàu cá có dấu hiệu vi phạm pháp luật thông qua thiết bị giám sát hành trình. Cùng đó, đề nghị các đơn vị cung cấp dịch vụ thiết bị giám sát hành trình sớm khắc phục các sự cố mất kết nối vệ tinh để tạo điều kiện thuận lợi quá trình sản xuất của người dân và công tác quản lý, chống khai thác IUU. 

Vân Anh