(TSVN) – Nỗ lực gỡ “thẻ vàng” trong khai thác hải sản, các địa phương ven biển của nước ta hiện đã ghi nhận nhiều kết quả đáng mừng. Ngoài việc nâng cao nhận thức cho ngư dân, việc quản lý tại các cảng cá cũng đi vào nền nếp.
Theo Chi cục Thủy sản tỉnh Thái Bình, hiện nay việc xác minh, củng cố hồ sơ, xử lý vi phạm tàu cá vượt ranh giới biển, ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình khá khó khăn, do không tìm được chứng cứ, buộc các chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết, duy trì kết nối thiết bị VMS 24/24 giờ. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng thủy sản tại Thái Bình nhất là cảng cá đã xuống cấp. Tỉnh hiện có 1 cảng cá loại I, có 2 cảng cá loại II; trong đó cảng cá Cửa Lân có quy mô bốc dỡ 15.000 tấn/năm, chỉ đáp ứng 20% so với nhu cầu thực tế; cảng cá Tân Sơn chưa đủ điều kiện công bố mở cảng, luồng lạch ra vào bị bồi lắng, khó khăn cho tàu cá ra vào cảng, đặc biệt là tàu có công suất, chiều dài lớn.
Công tác giám sát hoạt động của tàu cá trên biển cũng như tại các cảng cá ngày một hiệu quả hơn. Ảnh: Như Đồng
Theo ông Nguyễn Minh Khải, Giám đốc Ban quản lý Cảng cá Tam Quan (thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định), cách làm thủ công tại cảng cá như hiện nay tạo ra nhiều khó khăn trong vấn đề chứng thực. Bình quân mỗi ngày cảng cá tiếp nhận 50 – 70 tàu cập bến, tuy nhiên, qua kiểm tra cho thấy nhiều ngư dân ghi sai tọa độ, sản lượng, phân loại, ngày giờ…; nên nhân viên kiểm tra phải mất nhiều thời gian đối chiếu thông tin, rà soát mới có thể xác thực nguồn gốc sản phẩm. “Nếu muốn minh bạch và đầy đủ, tiết kiệm thời gian, đạt hiệu quả cao trong xác thực, chứng nhận thì không chỉ cảng cá áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý mà giải pháp tốt nhất là ngư dân cũng phải ghi nhật ký điện tử”, ông Khải nói.
Việc kiểm soát sản phẩm và xác thực nguồn gốc nhằm ngăn chặn sản phẩm vi phạm IUU ngay từ đầu nhằm tránh rủi ro có thể gây hậu quả nghiêm trọng một khi để sót lọt sản phẩm vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, tình trạng thiếu đồng bộ trong khâu quản lý tàu cá, kiểm soát sản phẩm thủy sản cũng làm nảy sinh tình trạng “cảng dễ, cảng khó”.
Ông Nguyễn Thành Chung, Giám đốc Ban quản lý Cảng cá Nam Định cho biết, từ đầu năm 2023 đến nay, Ban quản lý cảng đã kiểm tra gần 1.000 lượt tàu cập cảng, 1.001 lượt tàu rời cảng, thu 947 sổ nhật ký khai thác; Cảng cá Thành Vui kiểm tra 63 lượt tàu cập cảng, 63 lượt tàu rời cảng và thu 63 sổ nhật ký khai thác. Tổng số sản lượng thủy sản giám sát bốc dỡ qua 2 cảng cá đạt gần 1.144 tấn. Nam Định thực hiện tốt công tác quản lý tàu cá, đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản. Tỉnh đã phát huy hiệu quả hoạt động của các tổ liên ngành kiểm tra, kiểm soát hoạt động nghề cá tại các cảng cá.
Tại Thanh Hóa, cùng với quản lý tàu cá, việc kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ hoạt động của tàu thuyền tại các cảng cá cũng được Chi cục Thủy sản phối hợp với lực lượng chức năng triển khai thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ. Tại 3 cảng cá là Hòa Lộc (Hậu Lộc), Lạch Bạng (thị xã Nghi Sơn), Lạch Hới (TP Sầm Sơn), Ban Quản lý cảng cá Thanh Hóa và các văn phòng đại diện đã phối hợp kiểm tra, kiểm soát tàu cá, tổ chức phân công thường trực 24/24h để giám sát, tổng hợp thông tin, dữ liệu. Trước và sau mỗi chuyến biển, lực lượng chức năng đều tổ chức các buổi tuyên truyền, nhắc nhở chủ tàu cá, thuyền trưởng không xâm phạm vùng biển nước ngoài, duy trì tín hiệu kết nối giám sát hành trình trên biển, ngăn chặn, giảm thiểu hành vi vi phạm khai thác IUU.
Sự chuyển biến tích cực trong công tác phối, kết hợp của ban quản lý cảng cá, các văn phòng đại diện và lực lượng chức năng các tỉnh, thành phố ven biển đã góp phần nâng cao nhận thức để ngư dân thực hiện tốt các quy định về khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và tháo gỡ “thẻ vàng” của EC.
>> Ông Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Bình Định - phụ trách cảng cá Quy Nhơn, cho hay: “Nhiều chủ tàu than phiền cùng một thủ tục nhưng một số cảng khác dễ dàng hơn các cảng tại Bình Định; họ cho là chúng tôi quá máy móc, khắt khe, thậm chí là làm khó ngư dân. Thực tế chúng tôi không hề gây khó khăn, mà đang từng bước áp dụng quy trình quản lý mới, phù hợp các yêu cầu của thị trường”.
Anh Vũ