Siết chặt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước

Theo Nghị định, mức phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước là 250 triệu đồng đối với cá nhân và 500 triệu đồng đối với tổ chức. Việc nâng trần xử phạt thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc ngăn chặn tình trạng ô nhiễm, suy thoái và cạn kiệt nguồn nước đang có xu hướng gia tăng ở nhiều địa phương.

Các hành vi gây ô nhiễm nguồn nước do sử dụng hóa chất, phân bón và thuốc thú y thủy sản không đúng quy định sẽ bị phạt tiền lên tới 15 triệu đồng. Ảnh: Chiến Thắng

Một điểm đáng chú ý của Nghị định là quy định cụ thể mức xử phạt đối với các hành vi gây ô nhiễm nguồn nước do sử dụng hóa chất, phân bón và thuốc thú y thủy sản không đúng quy định. Theo đó, hành vi sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y thủy sản, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản và các loại hóa chất khác không đúng quy định của pháp luật gây ô nhiễm nguồn nước sẽ bị phạt tiền từ 10 – 15 triệu đồng. Đây là nhóm hành vi phổ biến trong sản xuất nông – ngư nghiệp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nguồn nước mặt và nước ngầm, tác động trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái thủy sinh.

Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định phạt từ 30 – 50 triệu đồng đối với tổ chức, cá nhân không có phương án, trang thiết bị hoặc nhân lực bảo đảm phòng ngừa, hạn chế ô nhiễm nước biển khi hoạt động trên biển, hoặc không thực hiện biện pháp khắc phục khi hoạt động gây suy thoái, nhiễm mặn nguồn nước. Trường hợp không khắc phục khi hoạt động gây cạn kiệt nguồn nước, mức phạt có thể lên tới 60 triệu đồng.

Đối với các hành vi vi phạm về ứng phó, khắc phục sự cố ô nhiễm nguồn nước, mức xử phạt dao động từ 30 – 60 triệu đồng, tùy theo tính chất và hậu quả của vi phạm. Riêng các vi phạm liên quan đến bảo vệ hành lang nguồn nước có thể bị xử phạt tới 180 triệu đồng, nhằm bảo đảm không gian sinh thái an toàn cho hệ thống sông, hồ, kênh rạch, nơi gắn liền với đời sống và sinh kế của hàng triệu người dân vùng thủy sản.

Ngoài ra, Nghị định 290/2025/NĐ-CP cũng siết chặt quản lý hoạt động khoan khai thác nước dưới đất. Theo đó, cá nhân hành nghề khoan nước dưới đất không có giấy phép có thể bị phạt đến 60 triệu đồng, tùy theo quy mô công trình. Tổ chức vi phạm bị xử phạt gấp đôi mức này.

Đặc biệt, các hành vi vi phạm quy trình vận hành liên hồ chứa, xả nước hoặc cắt giảm lũ không đúng quy định, gây ảnh hưởng đến vùng hạ du sẽ bị xử phạt từ 30 – 250 triệu đồng. Đây là biện pháp nhằm nâng cao trách nhiệm của các chủ hồ, đơn vị vận hành công trình thủy lợi, thủy điện trong việc đảm bảo nguồn nước ổn định, an toàn cho sản xuất và sinh hoạt.

Việc ban hành Nghị định 290/2025/NĐ-CP được đánh giá là bước tiến quan trọng trong hoàn thiện thể chế quản lý tài nguyên nước, hướng tới phát triển kinh tế xanh, thủy sản bền vững. Các chế tài mới không chỉ tăng tính răn đe mà còn thúc đẩy người dân, doanh nghiệp tuân thủ nghiêm quy định về bảo vệ nguồn nước, đồng thời nâng cao ý thức về trách nhiệm môi trường trong sản xuất.

Đồng thời, Nghị định được kỳ vọng sẽ góp phần kiểm soát hiệu quả các nguồn gây ô nhiễm nước, bảo đảm an toàn môi trường sinh thái, và tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của ngành thủy sản Việt Nam trong thời gian tới.

Hồng Hà