Sri Lanka: Đẩy mạnh nghiên cứu về các loài sứa

Nghiên cứu bắt đầu vào năm 2017, được đặt tên là “Waya-jel-Survey”. Kết quả tốt nhất của nghiên cứu này là phát hiện ra một loài sứa mới. Các nhà nghiên cứu đặt tên loài sứa mới là Carybdea wayamba để vinh danh trường Đại học Wayamba – nơi tiến hành nghiên cứu này. Đây là loài sứa đầu tiên được mô tả và các nhà nghiên cứu cũng nói rằng, C. wayamba là thành viên đầu tiên của chi Carybdea được mô tả từ các mẫu vật thu thập từ Bắc Ấn Độ Dương.

Loài sứa Carybdea wayamba được đặt theo tên của Đại học Wayamba

Anh Krishan Karunarathne, một nghiên cứu sinh đã khởi xướng nghiên cứu “Waya-jel-Survey” cùng với ông Dileepa de Croos, người hướng dẫn của Krishan Karunarathne tại trường Đại học Wayamba thông qua sự tài trợ của Quỹ Khoa học Quốc gia Sri Lanka (NSF) cho biết: “Nghiên cứu về các loài sứa là một thách thức, vì chỉ có một số khảo sát cơ bản hoặc hướng dẫn nhận dạng phù hợp”. Anh Karunarathne đã đi ra biển trên các tàu đánh bắt thủy sản hay kéo một tấm lưới hình nón trên mặt nước để thu thập các mẫu vật.

Giữa năm 2000, sứa xuất hiện rất nhiều, các cơ quan thủy sản của Sri Lanka thúc đẩy xuất khẩu sứa đã qua chế biến, món ăn được ưa chuộng ở một số nước Đông Á. Tuy nhiên, có nhiều sự phản đối vì có rất ít thông tin liên quan đến loài này. Ông De Croos cho rằng, điều này phần nào phản ánh sự thiếu kiến thức về sứa cũng như nhu cầu nghiên cứu về loài này. 

Sứa thuộc 3 nhóm chính: Medusae, comb jellies và pelagic tunicates. “Waya-jel-Survey” đã giới thiệu 10 loài sứa mới tại vùng biển Sri Lanka, do đó nâng danh mục sứa cần phải kiểm tra của Sri Lanka lên khoảng 150 loài. Có 9 loài sứa nguy hiểm đã được xác định ở vùng biển này, trong đó có các loài nguy hiểm nhất đối với hoạt động đánh bắt và du lịch là Chrysaora caliparea và Physalia Physalis.

Ông Malik Fernando, một thợ lặn, nhà bảo tồn biển và bác sĩ y khoa cho biết: “Với kinh nghiệm của tôi, loài sứa duy nhất ở Sri Lanka có thể cần phải được chăm sóc y tế sau khi tiếp xúc là Physalia Physalis do loài này có thể gây ra phản ứng dị ứng ở những người nhạy cảm”.

Ngoài khách du lịch tham gia các hoạt động giải trí có nguy cơ bị sứa đốt thì phần lớn ngư dân cũng phải chịu đau đớn khi vô tình chạm phải sứa vướng vào lưới đánh cá. Theo một nghiên cứu được thực hiện ở phía Bắc Thủ đô Jaffna, tổng cộng có 62 ngư dân đã phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi bị sứa đốt trong vòng 1 năm. Bà Vathulan Sujanitha, một bác sĩ tư vấn tại Bệnh viện Giáo dục Jaffna cho biết, những con sứa được xác định trong lưới đánh cá là Catostylus mosaicus, Cynea capillata và sứa trăng. 

Ông Devaka Weerakoon, điều phối viên phụ trách hệ động vật của Sách đỏ Quốc gia cho biết, nghiên cứu về sứa là cực kỳ quan trọng, vì hiện có rất ít tài liệu liên quan đến loài này. Mức độ bị đe dọa của hầu hết các loài sứa không thể được đánh giá do thiếu dữ liệu, vì thế các nghiên cứu như thế này sẽ giúp tổng hợp danh mục, đây có thể là bước đầu tiên trong đánh giá bảo tồn. 

Sứa có thể góp phần đáng kể vào việc nâng cao nền kinh tế Sri Lanka nếu nguồn tài nguyên này được sử dụng bền vững bằng cách thực hiện các chiến lược quản lý đúng. Sri Lanka có tiềm năng lớn để xuất khẩu 2 loài sứa ăn được có giá trị là Crambione mastigophora và Rhopilema hispidum, ông De Croos cho biết.

Hải Băng

Theo Mongabay