(TSVN) – Astaxanthin (AX) tự nhiên ngày càng được sử dụng rộng rãi hơn trong NTTS như chất bổ sung dinh dưỡng, tạo sắc tố, tăng trưởng, miễn dịch và cải thiện chất lượng thịt. Tuy nhiên, không phải người nuôi nào cũng có thể xác định liều lượng bổ sung tối ưu.
Nấm men đỏ Phaffia rhodozyma (P.rhodozyma) là một trong số những AX tự nhiên tiềm năng nhất. Loại nấm men này thuộc họ Cryptococcaceae, không chỉ giàu AX tự nhiên, nấm men đỏ còn chứa một lượng rất lớn protein và chất béo. Nhiều nghiên cứu trước đây đã chứng minh những lợi ích của P.rhodozyma như chất tạo màu tự nhiên có nhiều tác dụng tích cực lên tình trạng kháng ôxy hóa và hiệu suất của nhiều đối tượng NTTS. Tuy nhiên, đến nay có rất ít tài liệu nghiên cứu về liều bổ sung nấm men đỏ tối ưu để đạt kết quả cao nhất.
Một nghiên cứu mới đây của nhóm chuyên gia quốc tế từ Iran, Australia, và Italy về men đỏ P.rhodozyma ở liều bổ sung khác nhau với hàm lượng AX 1,6 mg/g sản phẩm, nhằm đánh giá hiệu quả của phụ gia này đối với tăng trưởng và chất lượng dinh dưỡng, hoạt tính kháng ôxy hóa, thành phần hóa học và sắc tố của thịt cá hồi vân trọng lượng 208 – 212 g trong 8 tuần ở điều kiện 110C.
Nấm men đỏ trong thử nghiệm là dạng bột, do Công ty Bioproton Pty Ltd, Australia sản xuất. So sánh hiệu quả đạt được với khẩu phần cơ bản bổ sung AX tổng hợp ở liều khuyến nghị. Các khẩu phần trong thử nghiệm như sau:
– Đối chứng (thức ăn cơ bản, không bổ sung AX)
– P1 (men đỏ 15,5 g/kg thức ăn = 24,80 mg AX/kg thức ăn)
– P2 (men đỏ 37,3 g/kg thức ăn = 59,68 mg AX/kg thức ăn)
– P3 (men đỏ 47 g/kg thức ăn = 75,2 mg AX/kg thức ăn)
– AX tổng hợp (50 mg AX/kg thức ăn).
Dù AX là chất chính để tạo sắc tố, bổ sung nấm men đỏ vào khẩu phần cũng mang lại nhiều lợi ích giống như các nghiên cứu trước đây đã chứng minh. Thử nghiệm lần này xác định những hiệu quả tích cực lên các thông số tăng trưởng khi bổ sung AX vào khẩu phần của cá hồi vân.
Khi tăng nồng độ P.rhodozyma trong thức ăn, tăng trọng của cá hồi và tốc độ tăng trưởng riêng đồng thời được cải thiện. Nghiệm thức P3 cho thấy tăng trưởng rõ rệt hơn nhóm AX tổng hợp. FCR giảm khi tăng lượng P.rhodozyma trong các khẩu phần và FCR thấp nhất ở nhóm 47gram P.rhodozyma /kg thức ăn.
Hệ miễn dịch và khả năng kháng ôxy hóa mạnh mẽ là chìa khóa quyết định sức khỏe và hiệu suất nuôi trồng, giúp ngăn chặn tình trạng cá ốm yếu do mầm bệnh và độc tố. Các enzyme chống ôxy hóa nội sinh (sản sinh bên trong gan) giúp cá chống lại các tác động có hại từ stress ôxy hóa và do đó cũng quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và chất lượng cá.
Lượng enzyme kháng ôxy hóa này có thể được bổ sung thông qua thành phần thức ăn chăn nuôi. Trong thử nghiệm, hoạt tính của enzyme kháng ôxy hóa trong gan và huyết thanh (SOD; GPx; GR; CA) ở nhóm cá hồi ăn bổ sung P.rhodozyma tăng cao hơn nhóm thức ăn cơ bản. Do đó, nhóm cá ăn nấm men đỏ cũng có khả năng kháng ôxy hóa tổng thể cao hơn.
Nhóm nghiên cứu đánh giá hàm lượng prtotein trong nhóm P3 nhưng không phát hiện sự khác nhau về lượng lipid, độ ẩm, tro và pH. Khả năng giữ nước và mất chất béo trong thịt của nhóm AX thấp hơn nhóm thức ăn cơ bản và nhóm P3 mất nước nhiều nhất.
Nên hạn chế tối đa tình trạng mất nước và lipid bởi đây là yếu tố quan trọng, liên quan đến chất lượng của thịt cá. Khi nhìn vào sắc tố, màu đỏ tăng lên khi lượng P.rhodozyma tăng. Nhóm P3 đạt giá trị sắc tố cao nhất và chỉ số tích lũy năng lượng (HSI), chỉ số nội tạng (VSI) thấp nhất.
Nghiên cứu này cho thấy, P.rhodozyma ở liều 15,5 – 47 g/kg mang lại kết quả cải thiện tăng trưởng cho cá hồi. Cá hồi được ăn P.rhodozyma liều cao cũng đạt tăng trưởng tốt hơn nhóm cá ăn bổ sung AX tổng hợp 500 mg/kg thức ăn.
Hoạt tính kháng ôxy hóa trong mẫu huyết thanh và gan cá hồi ở nhóm P.rhodozyma thay đổi tùy liều bổ sung nhưng liều cao hơn sẽ phát huy thêm hoạt tính kháng ôxy hóa. Liều cao P.rhodozyma cũng giúp tăng lượng protein trong thịt cá hơn hẳn nhóm AX tổng hợp và nhóm thức ăn cơ bản; trong khi khả năng giữ nước và mất chất béo của các nhóm bổ sung P.rhodozyma cũng thấp hơn.
Sắc tố tốt nhất được quan sát thấy nhóm con cá bổ sung nhiều P.rhodozyma. Nhìn chung, P.rhodozyma liều 47 g/kg thức ăn trong khẩu phần của cá hồi mang lại kết quả tốt nhất về hiệu suất, hoạt tính kháng ôxy hóa và sắc tố.
Vũ Đức
Theo International AquaFeed