Tái cơ cấu ngành thủy sản Phú Yên: Hướng đến phát triển bền vững

Lĩnh vực thủy sản còn khó khăn

Sau một thời gian gặp khó khăn, đến nay lĩnh vực thủy sản Phú Yên có xu hướng phục hồi, giá trị sản xuất ước đạt 3.213 tỉ đồng (tăng 0,4% so năm 2013). Sản lượng khai thác thủy sản đạt 49.000 tấn, giảm 1,8%; sản lượng nuôi trồng hơn 10.620 tấn, tăng 2,7%; riêng sản xuất giống thủy sản các loại đạt 1,56 tỉ con, tăng gấp 2,78 lần so với năm 2013. Theo Sở NN&PTNT, nhìn chung sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản của Phú Yên trong năm 2014 tuy có tăng trưởng 2,6% so với năm 2013, nhưng chưa bền vững, còn phụ thuộc nhiều vào thời tiết và dịch bệnh. Chuyển dịch cơ cấu nội bộ ngành Nông nghiệp còn chậm, công nghệ khai thác và bảo quản sản phẩm thủy sản đánh bắt còn lạc hậu, phí tổn chuyến biển còn cao nên hiệu quả đạt thấp, còn nhiều tàu thuyền nằm bờ. Việc ứng dụng các tiến bộ khoa học, công nghệ, kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất còn ít, chưa tạo ra bước đột phá về năng suất và chất lượng. Công tác thông tin, dự báo ngư trường, nguồn lợi phục vụ cho đánh bắt thủy sản xa bờ, dự báo thị trường tiêu thụ các sản phẩm nông, thủy sản còn hạn chế. Công tác quản lý nhà nước về thực hiện quy hoạch trong sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản có mặt chưa tốt, công tác triển khai lập quy hoạch thường kéo dài thời gian so với quy định. Nuôi trồng thủy sản một vài vùng còn tự phát chưa được quy hoạch chi tiết, nhất là nuôi thủy sản lồng bè ở khu vực Vũng Rô…

Ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: “Về lĩnh vực thủy sản, Phú Yên đang triển khai lập quy hoạch khai thác thủy sản và dịch vụ hậu cần nghề cá vùng ven biển đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, đồng thời đang lập quy hoạch chi tiết khu đất đầu tư xây dựng cảng cá ngừ chuyên dụng, chợ đấu giá cá ngừ tỉnh Phú Yên. Sở NN&PTNT đang xin chủ trương lập quy hoạch nuôi trồng thủy sản nước lợ, mặn vùng ven biển và lập quy hoạch phát triển giống thủy sản có chất lượng cao tỉnh Phú Yên đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030”.

Ngư dân TX Sông Cầu kéo lồng lên mặt nước để kiểm tra tôm hùm nuôi – Ảnh: A.Ngọc

Ông Lưu Bá Hạnh, Phó chủ tịch UBND huyện Đông Hòa, cho biết: “Hiện nay, trên địa bàn huyện, mô hình nuôi tôm cao triều đang mang lại hiệu quả kinh tế cao, giá trị có thể gấp 10 lần sản xuất lúa so cùng diện tích. Tuy nhiên, vùng nuôi tôm ở hạ lưu sông Bàn Thạch với diện tích rất lớn đang gặp khó khăn vì dịch bệnh rất khó kiểm soát, do đó thu nhập của người nuôi không cao, có khi còn bị lỗ. Sản xuất cá ngừ theo chuỗi giá trị là chủ trương lớn sẽ mang lại hiệu quả cao, nhưng việc triển khai đang gặp một số vướng mắc. Đề nghị tỉnh đầu tư hệ thống thủy lợi ở vùng nuôi tôm hạ lưu sông Bàn Thạch và hướng dẫn, tháo gỡ những khó khăn mà ngư dân đang gặp phải trong khai thác hải sản…”. Còn theo ông Lương Công Tuấn, Phó chủ tịch UBND TX Sông Cầu, thì đối với lĩnh vực thủy sản, thị xã đã xác định 5 đối tượng nuôi gồm tôm hùm, tôm thẻ chân trắng, ốc hương, cá mú, cá chẽm. Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng phủ bạt đã mang lại hiệu quả rất cao, địa phương đang khuyến khích và nhân rộng mô hình này. Đối với tôm hùm, thị xã đã quy hoạch xong 5 vùng nuôi gắn với tổ quản lý cộng đồng, nhằm từng bước hạn chế ô nhiễm môi trường và kiểm soát được dịch bệnh. Tỉnh và các ngành chức năng nên nghiên cứu sản xuất thức ăn công nghiệp cho tôm hùm, nhằm hạn chế tình trạng cạn kiệt nguồn lợi thủy sản ven bờ và hạn chế ô nhiễm môi trường tại các vùng nuôi.

Hướng đến phát triển bền vững

Theo Sở NN&PTNT, mục tiêu năm 2015, sản lượng đánh bắt khoảng 49.700 tấn (tăng 1,4%), trong đó sản lượng cá ngừ đại dương 5.500 tấn; sản lượng nuôi trồng khoảng 10.850 tấn (tăng 3,4%). Giải pháp chủ yếu trong năm 2015 là tiếp tục cụ thể hóa đề án tái cơ cấu theo từng tiểu ngành, từng sản phẩm chủ lực và từng lĩnh vực. Trong đó tập trung lựa chọn phát triển những cây trồng, vật nuôi có lợi thế, có thị trường gắn với chế biến, tiêu thụ để có giá trị gia tăng cao, hiệu quả cao hơn và phát triển bền vững. Đồng thời tổ chức lại sản xuất trên cơ sở liên kết theo chuỗi, triển khai chính sách khuyến khích, nhất là khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, liên kết với nông dân. Sẽ phân bổ có trọng điểm việc đầu tư công, nhất là đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, đồng thời ưu tiên đào tạo nghề cho nông ngư dân. Triển khai tốt các chính sách hỗ trợ của Chính phủ nhằm phát triển ngành Thủy sản theo hướng bền vững gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, trong đó tập trung thực hiện chính sách hỗ trợ cho ngư dân tham gia khai thác hải sản trên các vùng biển xa, Nghị định 67 về một số chính sách phát triển thủy sản, đề án Tổ chức mô hình thí điểm sản xuất cá ngừ theo chuỗi giá trị. Tăng cường hoạt động khai thác xa bờ, khuyến khích ngư dân đóng mới, nâng cấp tàu đánh bắt xa bờ và cung cấp dịch vụ hậu cần hải sản xa bờ có công suất từ 400CV trở lên. Đồng thời từng bước đổi mới công nghệ khai thác, bảo quản sản phẩm đánh bắt và kiểm soát bảo vệ nguồn lợi thủy sản để đảm bảo phát triển bền vững. Tổ chức lại sản xuất trong khai thác thủy sản thành các tổ, đội, HTX, trong đó cơ cấu lại ngành nghề phù hợp với từng ngư trường, phổ biến áp dụng công nghệ phù hợp để giảm giá thành sản phẩm, nâng cao hiệu quả khai thác.

Từ năm 2015, tỉnh sẽ tăng cường quản lý, phát triển nuôi trồng thủy sản theo vùng quy hoạch; tiếp tục chuyển dịch cơ cấu nuôi trồng thủy sản theo hướng bền vững, trong đó tập trung sản xuất thâm canh đối tượng nuôi chủ lực và đa dạng hóa đối tượng, phương thức nuôi. Tăng cường công tác khuyến ngư, chuyển giao công nghệ sản xuất và nhân rộng các mô hình nuôi đạt hiệu quả. Tổ chức tốt việc kiểm dịch, quản lý chất lượng giống, thức ăn, thuốc phòng bệnh thủy sản nuôi, thực hiện tốt công tác quan trắc cảnh báo môi trường nuôi trồng thủy sản. Khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng các cơ sở chế biến và xuất khẩu, gắn với phát triển nuôi trồng thủy sản, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nâng cao chất lượng đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa và xuất khẩu. Ông Tùng cho biết: “Sở NN&PTNT đã xin chủ trương của UBND tỉnh, trong năm 2015 sẽ xây dựng đề án Tái cơ cấu ngành Thủy sản Phú Yên theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Đồng thời xây dựng đề án Nâng cao giá trị gia tăng hàng nông lâm thủy sản chủ lực trong chế biến và giảm tổn thất sau thu hoạch phục vụ tái cơ cấu ngành Nông nghiệp đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030”.