Tây Ninh: Nuôi cá rô đồng trong ruộng lúa hữu cơ

Mô hình triển khai áp dụng sản xuất thí điểm tại hộ anh Lâm Thanh Hồng, ấp Phước Long, thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp NTTS Tràm Cát, xã Phước Chỉ, thị xã Trảng Bàng. Mô hình thực hiện trên diện tích khoảng 0,5 ha từ tháng 6/2022 đến nay.

Ban đầu, cá rô đồng được nuôi ương bằng thức ăn công nghiệp trong vèo xung quanh ruộng. Đến khi lúa đẻ nhánh, cá rô được thả ra ruộng lúa để ăn thức ăn tự nhiên trên đồng ruộng. Ngoài việc được hỗ trợ cá rô đồng giống, thức ăn, gia đình anh Hồng còn được cán bộ khuyến nông “cầm tay chỉ việc”, theo dõi, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc. Sau 4 tháng thực hiện mô hình, đàn cá rô đồng sinh trưởng tốt, sản lượng sau thu hoạch khoảng 2 tấn, thu nhập hơn 80 triệu đồng.

Trong khi đó, nhờ có cá ăn sâu rầy nên cây lúa phát triển rất tốt, ruộng lúa ít cỏ dại, các chất thải của cá có tác dụng làm phân bón, tăng độ mùn của đất, giúp cây lúa sinh trưởng thuận lợi, giảm lượng phân bón đáng kể. Đặc biệt, trong suốt quá trình canh tác, không phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, mà cây lúa vẫn không bị sâu rầy phá hoại.

Theo anh Hồng, nếu trước đây chỉ độc canh cây lúa, với 1 ha, trừ chi phí thu nhập không tới 30 triệu đồng/năm, thì nay chỉ tính riêng cá rô đồng, sau 4 tháng nuôi, với giá cá rô đồng khoảng 40.000 đồng/kg anh thu lãi hơn 80 triệu đồng, chưa tính thu nhập từ lúa.

Mô hình canh tác cá – lúa (thả cá giống vào ruộng với cơ cấu thích hợp) là một trong những mô hình sản xuất mới. Ưu điểm của mô hình là sử dụng hiệu quả mặt nước và ruộng lúa thường xuyên ngập nước. Đồng thời, cá và lúa hỗ trợ lẫn nhau tạo thành một hệ sinh thái khép kín, hạn chế được việc sử dụng hóa chất, phân bón nên an toàn cho con người và cho môi trường, tăng thu nhập, cải thiện đời sống, góp phần xóa đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.

Qua thực tế triển khai các dự án cho thấy, mô hình nuôi cá kết hợp trên ruộng lúa đã giúp nông dân tiết giảm chi phí đầu tư rất lớn. Bối cảnh giá vật tư nông nghiệp tăng cao như thời gian vừa qua, người nông dân gặp nhiều khó khăn, thách thức bởi chi phí đầu vào tăng cao… Theo đó, giá bán sản phẩm nông nghiệp chưa tăng tương xứng, thì mô hình cá – lúa đã giúp hạn chế côn trùng hại lúa, cỏ dại, ốc và các bệnh về cây lúa do cá sử dụng nguồn thức ăn sẵn có trên đồng ruộng, bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế. Mặt khác, mô hình không làm thay đổi lớn về kết cấu hiện trạng mặt ruộng, các hộ dân chỉ cần cải tạo khoảng 20% diện tích mặt ruộng, đắp bờ vùng, bờ thửa là có thể tiến hành sản xuất mà không cần tốn nhiều chi phí đầu tư. Mô hình cũng không đòi hỏi quá nhiều kỹ thuật, tỷ lệ rủi ro thấp, lợi nhuận bình quân đạt trên 100 triệu đồng/ha/năm.

Tuy nhiên, sau hai vụ triển khai nuôi, vấn đề đầu ra cho con cá sau thu hoạch vẫn là bài toán khó cho người nông dân. Nhất là khi mô hình được áp dụng rộng rãi, nhiều địa phương cùng trồng lúa và nuôi cá, sản lượng cá vào vụ thu hoạch sẽ tăng lên gấp nhiều lần, thị trường mua bán nhỏ lẻ tại các chợ chắc chắn không thể tiêu thụ hết.

Anh Vũ