“Thay đổi tư duy, tạo không gian sinh kế mới từ biển, giảm bớt áp lực khai thác”

Nằm trong khuôn khổ chương trình Hội nghị Phát triển bền vững nuôi biển – Nhìn từ Quảng Ninh, chiều 31/3, khoảng 20 giám đốc các hợp tác xã (HTX), doanh nghiệp nuôi biển đại diện cho hơn 100 hợp tác xã nuôi biển của tỉnh Quảng Ninh đã có buổi tiếp xúc với Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan và Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Cao Tường Huy. Tại đây, lãnh đạo Bộ, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh đã lắng nghe những chia sẻ, đồng thời giải đáp một số kiến nghị để gỡ khó cho người dân và doanh nghiệp. 

Lãnh đạo Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh Quảng Ninh đối thoại cùng doanh nghiệp, hợp tác xã.

“Tâm tình người nuôi biển”

Tham gia buổi đối thoại, ông Trần Văn Bảo, Giám đốc HTX Thủy sản Thắng Lợi đang nuôi trồng tại xã đảo Thắng Lợi, Vân Đồn chia sẻ: Sau một quá trình dài, những người nuôi biển ở Quảng Ninh mong mỏi có cơ chế, chính sách được Nhà nước cấp phép nuôi biển, giao mặt nước ổn định, lâu dài để yên tâm đầu tư sản xuất. Đến nay, mong muốn này đã thành hiện thực. Tuy nhiên, do đặc thù của vùng biển tại Vân Đồn, các hòn đảo trên vịnh Bái Tử Long liên kết với nhau tạo thành các vũng, vịnh kín sóng, kín gió đồng thời đây lại là vùng lõm sóng điện thoại. Người nuôi biển đặt lồng bè ngoài khơi, không có sóng điện thoại để liên lạc nên gặp khó trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm. Hiện Vân Đồn cũng chưa có cảng cá để tiêu thụ sản phẩm. Do vậy, bà con mong muốn có một cảng cá đủ tiêu chuẩn để những gì sản xuất ra có nơi mua bán, tiêu thụ. Các HTX mong địa phương có cơ chế chính sách bởi khi được giao mặt nước ổn định, lâu dài, nghĩa là người dân có “đất” để canh tác nên bà con sẵn sàng góp tiền để xây dựng đường điện thay vì dùng máy phát điện như hiện nay. 

Giám đốc HTX nuôi trai Đảo Ngọc Ngô Thị Vui mong muốn có quy hoạch riêng vùng nước cho con trai lấy ngọc bởi đây là giống nuôi kén nước, cần có môi trường biển an toàn, trong sạch. 

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng “Cần phát triển nuôi biển thành một ngành kinh tế”.

Liên quan đến việc mở rộng đối tượng nuôi biển, bà Nguyễn Thị Hải Bình, Tổng Giám đốc STP đề xuất mong muốn Quảng Ninh có kế hoạch đối với sản phẩm rong sụn để nuôi biển theo hướng đa giá trị. Tiếp nữa là cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp với các HTX. Nhiều năm qua, STP vẫn liên tục tìm kiếm sự phối hợp, liên kết với các HTX tuy nhiên đơn vị chưa tìm được tiếng nói chung và đây thực sự là một hành trình rất dài. 

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Cao Tường Huy giải đáp kiến nghị của người nuôi biển

Từ thành công của mô hình nhân giống và nuôi được mực trong môi trường bán tự nhiên trên biển tại tỉnh Ninh Thuận, anh Nguyễn Bá Ngọc, Giám đốc Công ty Mực nhảy Biển Đông đã nêu ra một số khó khăn của người nuôi biển trên vùng biển hở. Ngoài rào cản về cơ chế chính sách, có những giấy phép phải xin ý kiến của trên 6 bộ, ngành vẫn chưa ra được; không chỉ vậy giấy cấp phép mặt nước còn gặp khó khăn về ranh giới giữa các hộ khai thác thủy sản và các hộ nuôi trồng. Khi chưa được giao mặt nước, những xung đột này thường xuyên xảy ra và người nuôi biển cũng không có căn cứ, cơ sở để ngăn cản người đánh bắt, khai thác thủy sản gần khu vực nuôi thả. Ngoài ra, hạ tầng nuôi biển, lồng bè… của những người nuôi biển hiện tại đều có giá trị 0 đồng đối với ngân hàng, nghĩa là không được coi là tài sản thế chấp để vay vốn. Nếu có cơ chế, chính sách cho người nuôi biển sẽ giải quyết được những khó khăn, vướng mắc này khi đi mở biển. Anh Ngọc kiến nghị. 

Các đơn vị chia sẻ, kiến nghị với Bộ trưởng và lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh.

“Thay đổi tư duy, đoàn kết, tối đa giá trị”

Sau khi lắng nghe những chia sẻ, kiến nghị của các đại biểu đại diện cho người nuôi biển ở Quảng Ninh, Bộ trưởng Lê Minh Hoan dẫn chứng: Quảng Ninh đang gợi ý cho Bộ NN&PTNT một cảm hứng rất lớn. Chỉ trong vòng 2 năm mà tỉnh đã thành lập hơn 100 hợp tác xã, việc thay thế gần 10 triệu phao xốp đã giải phóng cho vùng biển Quảng Ninh, điều này đã thể hiện sự quyết tâm lớn của địa phương. Mặc dù còn khó khăn nhưng sẽ có giải pháp tháo gỡ. 

Bộ trưởng nhấn mạnh: Bà con nuôi biển cần có tư duy tối đa hóa sản phẩm, không nên coi nghề cá là nghề giải trí. Cần phát triển nuôi biển thành một ngành kinh tế, chứng minh giá trị đại dương không chỉ là tôm, cá, mực mà đa giá trị chủng loài như rong, tảo, sá sùng, san hô,… Bộ NN&PTNT đang cùng các địa phương nỗ lực tạo ra một không gian sinh kế mới, đưa nuôi biển trở thành ngành hàng, đồng thời giảm bớt áp lực cho hoạt động khai thác.

Về phía lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tường Huy ghi nhận ý kiến của các đơn vị, đồng thời nhấn mạnh tỉnh Quảng Ninh xác định ngành thủy sản là trụ cột kinh tế của địa phương; tỉnh đã có kế hoạch, chiến lược để phát triển ngành hàng thủy sản đồng bộ ở các khâu. Liên quan đến kiến nghị của người dân về vùng lõm sóng điện thoại, tỉnh sẽ có ý kiến với các nhà mạng để triển khai lắp đặt. Đối với cảng cá, Quảng Ninh đã có chủ trương xây dựng cảng cá đảm bảo theo các tiêu chuẩn hiện đại, đồng bộ để hỗ trợ ngư dân. Đối với hệ thống điện, chúng ta sẽ linh hoạt trong việc tận dụng khai thác các tài nguyên như điện năng lượng mặt trời…Tới đây, Quảng Ninh sẽ thực hiện theo quy hoạch các vùng nuôi, đối tượng nuôi… để phù hợp với môi trường vùng nước. 

 “Chúng ta cần có sự đoàn kết để tạo ra sức mạnh cộng đồng trong quá trình nuôi biển. Nếu các hộ đứng độc lập, cá thể sẽ không được giao biển, nếu kết hợp cùng nhau sẽ được giao biển quy mô lớn, ổn định, lâu dài”. Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Cao Tường Huy nhấn mạnh thêm.

Thùy Khánh