“Thời điểm vàng” để gỡ “thẻ vàng” IUU

Cùng tham dự có ông Lê Minh Hoan, Bộ NN&PTNT; lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và thành viên trong Ban Chỉ đạo quốc gia IUU…

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, hiện nay cả nước có 29.095 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên. Đến nay đã có 28.584 tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trong khai thác, đánh bắt thủy sản, đạt tỷ lệ 98,25%. Các địa phương đã tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, tổ chức trực ban 24/24 giờ để theo dõi, giám sát; rà soát công tác xác nhận, chứng nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, đến nay chưa phát hiện các lô hàng xuất khẩu sang thị trường EU vi phạm khai thác IUU.

Đoàn công tác do Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang dẫn đầu kiểm tra thực tế công tác chống khai thác IUU tại cảng cá Tắc Cậu, huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang. Ảnh: VGP

Tỷ lệ xử phạt hành vi vi phạm ngắt kết nối VMS khi hoạt động trên biển: từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 tính đến nay, tàu cá có chiều dài từ 24 m trở lên vi phạm mất kết nối trên 10 ngày không quay về bờ, đã xử phạt 17/172 lượt tàu vi phạm; mất tín hiệu kết nối trên 06 giờ đến 10 ngày trên biển và không báo cáo vị trí định kỳ theo quy định, xử phạt 18 lượt tàu/8.788 lượt tàu vi phạm…

Sau gần 7 năm thực hiện nhiệm vụ gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC và các ý kiến Kết luận của Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU, tình hình chống khai thác IUU đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, vẫn còn một số nhiệm vụ chuyển biến chậm, chưa đáp ứng yêu cầu theo khuyến nghị của EC. Điển hình như: Vẫn còn tình trạng tàu cá của ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý; tàu cá “3 không” (không đăng kiểm, không đăng ký, không giấy phép hoạt động); tình trạng mua bán, sang tên, đổi chủ tàu cá giữa các địa phương chưa được kiểm soát chặt chẽ. Tình trạng tàu vượt ranh giới trên biển, ngắt kết nối VMS khi hoạt động trên biển trên 10 ngày; hoạt động sai vùng xảy ra thường xuyên. Tỷ lệ sản lượng hải sản khai thác được giám sát còn thấp. Công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm IUU vẫn còn thiếu quyết liệt, thống nhất và chưa đồng đều giữa các địa phương

Tại Hội nghị, lãnh đạo các địa phương, bộ, ngành đã thảo luận, chỉ rõ những tồn tại, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp quản lý đội tàu cá, quản lý việc truy xuất nguồn gốc hải sản khai thác đối với các lô hàng xuất khẩu sang thị trường EU. Theo đó, nhiều đại biểu đề nghị trong thời gian tới cần vừa tuyên truyền, vận động, vừa theo dõi, kiểm soát ngăn chặn, xử lý kịp thời ngay từ trong bờ và trên biển, tiến tới chấm dứt tình trạng vi phạm; thực hiện nghiêm việc quản lý đội tàu, xử lý dứt điểm tàu cá “3 không”; theo dõi, giám sát chặt chẽ tàu cá tham gia hoạt động khai thác hải sản; giám sát sản lượng hải sản khai thác tại địa phương, xác nhận, chứng nhận truy xuất nguồn gốc hải sản và kiên quyết xử lý nghiêm, không có trường hợp ngoại lệ các hành vi khai thác IUU.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang khẳng định, đây là thời điểm vàng để Việt Nam gỡ “thẻ vàng” IUU theo khuyến cáo của EC. Do đó, cấp ủy, chính quyền, các bộ, ngành liên quan tích cực phối hợp vào cuộc một cách quyết liệt nhất để triển khai các giải pháp thực hiện. Trong đó, cần sớm có giải pháp thực hiện Nghị quyết số 04/NQ-HĐTP ngày 12/6/2024 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về “Hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển trái phép thủy sản” sẽ có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Cùng đó, các cấp, các ngành tuyên truyền sâu rộng Nghị quyết 04/NQ-HĐTP đến bà con ngư dân; quyết liệt xử phạt các tàu cá vi phạm; thực hiện truy xuất nguồn gốc sản lượng thủy sản khai thác; tăng cường kiểm tra, giám sát các tàu cá; tập trung nguồn lực cho công tác tháo gỡ “thẻ vàng”.

Hồng Hạnh