Những ngày này, người mua tôm nuôi ở Mỹ có rất nhiều vấn đề phải lo lắng. Giá tôm ngày càng tăng cao khi nguồn cung bị khủng hoảng nặng nề bởi Hội chứng tôm chết sớm (EMS) hoành hành ở Thái Lan và Mexico. Ngoài ra, Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) tổ chức phiên điều trần cuối cùng về thuế chống trợ cấp (CVD) tôm có thể được áp dụng đối với 7 quốc gia xuất khẩu tôm vào thị trường Mỹ.
Đầu năm nay, Liên minh Công nghiệp tôm vùng Vịnh Mỹ (COGSI) đã đệ đơn khởi kiện CVD lên Chính phủ Mỹ với cáo buộc tôm nhập khẩu từ Trung Quốc, Ecuador, Ấn Độ, Indonesia, Malyasia, Thái Lan và Việt Nam nhận được sự trợ cấp không chính đáng từ chính phủ, đẩy ngành tôm nội địa Mỹ rơi vào thế bất lợi trên thị trường.
Có một vài vấn đề về thuế CVD (và cả thuế chống bán phá giá trước đó). Trước hết là các khoản tiền trong những vụ kiện này không bao giờ được sử dụng để giảm nhẹ vấn đề bị cáo buộc ban đầu khi các vụ kiện đã được đệ trình. Liệu số tiền từ những vụ kiện chống bán phá giá có thể giúp ích gì cho ngành công nghiệp tôm trong nước? Tôi chưa thấy bất cứ bằng chứng nào cho thấy điều này đã xảy ra và phân vân rằng, liệu có thêm sự “bồi thường” nào nếu vụ kiện CVD sẽ thắng. Liệu số tiền thu được từ vụ kiện CVD sẽ làm giảm bớt chênh lệch giá mà ngành công nghiệp tôm nội địa Mỹ khẳng định rằng chính điều này đang cản trở doanh số bán tôm trong nước không?
Câu trả lời là không. Điều này dẫn đến vấn đề thứ hai về sự so sánh sản phẩm. Trong vụ kiện này, ngành công nghiệp tôm trong nước Mỹ cáo buộc tôm nuôi nhập khẩu có lợi thế không công bằng bởi vì nhận được sự trợ cấp của chính phủ, khiến giá thấp hơn, điều này buộc giá tôm nội địa cũng phải thấp hơn. Vấn đề ở đây là, tôm tươi khai thác tự nhiên nội địa và tôm nuôi đông lạnh nhập khẩu là hai sản phẩm hoàn toàn khác nhau trong suy nghĩ của người mua tôm ở Mỹ, nhưng vụ kiện đã cáo buộc rằng cả hai sản phẩm này đều như nhau. Rõ ràng những sản phẩm này đi vào hai thị trường khác nhau và có những mức giá khác nhau phản ánh điều đó.
Chỉ luật sư mới là người chiến thắng trong các vụ kiện thuế chống bán phá giá hoặc CVD. Luật sư nào cũng được trả tiền dù khách hàng thắng hay thua kiện. Họ tiếp tục thu về tiền bạc trong khi những người bán tôm nội địa tiếp tục phàn nàn về giá cả và chắc chắn sẽ lại quay về nơi mà họ đã nhập khẩu tôm sau 1 – 2 năm. Tôi muốn ngành công nghiệp tôm nội địa sẽ tìm ra giải pháp lâu dài cho những vấn đề của mình chứ không phải là treo tương lai của ngành công nghiệp tôm trên móc thuế quan.