Tìm ra nguyên nhân cá nuôi lồng bè chết bất thường trên sông Mã

Từ ngày 20/3/2024 đến nay, trên địa bàn huyện Bá Tước đã xảy ra tình trạng cá nuôi lồng, bè trên sông Mã chết không rõ nguyên nhân, chia làm 3 đợt. Đợt 1 từ ngày 20/3 – 22/3/2024 hiện tượng cá chết xảy ra ở khu vực lòng hồ thuộc thị trấn Cành Nàng, thiệt hại khoảng 71 kg. Đợt 2 từ ngày 6/4/2024, xảy ra tại các vùng nước ít lưu chuyển thuộc các xã Ái Thượng và Điền Lư, thiệt hại khoảng 400 kg. Và đợt 3 từ ngày 27/4/2024 đến nay, là đợt cá chết nhiều nhất xảy ra tại 7 xã thuộc khu vực lòng hồ Thủy điện Bá Thước 1 và Thủy điện Bá Thước 2 với tổng thiệt hại trên 10,9 tấn. Đến ngày 3/5, thị trấn Cành Nàng là địa phương bị thiệt hại nặng nề nhất, với 61 lồng bè nuôi cá của 43 hộ dân bị ảnh hưởng. Tổng khối lượng cá chết hơn 5,9 tấn cá trôi, trắm và các loại cá da trơn khác.

Trước tình trạng này, UBND huyện Bá Thước đã báo cáo đề xuất với Sở Tài nguyên và Môi trường và Sở NN&PTNT tiến hành kiểm tra hiện trường, lấy 3 mẫu cá để xét nghiệm bệnh và 6 mẫu nước để xét nghiệm một số chỉ tiêu môi trường nước nuôi trồng thủy sản. Sớm tìm ra nguyên nhân, hạn chế thiệt hại về kinh tế cho người dân.

Cá nuôi lồng bè trên sông Mã chết hàng loạt. Ảnh: T.P

Mới đây, Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở NN&PTNT Thanh Hóa) thông tin, đơn vị và Chi cục Thủy sản đã phối hợp với UBND huyện Bá Thước lấy mẫu cá và nước đi xét nghiệm. Kết quả cho thấy không phát hiện các bệnh truyền nhiễm, ký sinh trùng, nấm trên cá chết được lấy mẫu, có hiện tượng thiếu ôxy hòa tan trong nước (DO) tác động làm cho cá chết.

Chi cục Chăn nuôi và Thú y đã thực hiện lấy 3 mẫu cá yếu và chết để xét nghiệm, không phát hiện các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm (nấm, ký sinh trùng, vi khuẩn, KHV, SVCV và GRCV). Đối với 6 mẫu nước cơ quan chức năng lấy xét nghiệm, kiểm tra về các chỉ tiêu phân tích COD, NH3, N-NO2+, H2S, P-PO43+, BOD5, TSS và vi khuẩn hiếm khí, tổng số kiểm tra đều nằm trong giới hạn cho phép theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia (QCVN 08:2023/BTNMT) và TCVN 13952:2014: Nước nuôi trồng thủy sản nước ngọt – yêu cầu chất lượng.

Về 3/6 mẫu nước kiểm tra mật độ vi khuẩn Aeromonas tổng số vượt ngưỡng từ 1,1 – 1,2 lần theo TCVN 13952:2024, tuy nhiên không phát sinh vi khuẩn Aeromonas này trong mẫu cá; mật độ vi khuẩn tại ngưỡng này chưa gây chết cá và chưa làm giảm đáng kể lượng oxy hòa tan trong nước…

Cùng với đó, qua kết quả kiểm tra thực tế của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Chi cục Thủy sản và UBND huyện Bá Thước cho thấy, cá chết trên sông Mã đoạn chảy qua địa bàn huyện Bá Thước không có biểu hiện lâm sàng của bệnh truyền nhiễm, bệnh ký sinh trùng, nấm trên cá, khi mổ khám thấy các cơ quan nội tạng hoàn toàn bình thường. Cá chết ở nhiều loài như cá trắm cỏ, cá lăng, cá nheo…, và nhiều độ tuổi khác nhau.

Có hiện tượng cá tự nhiên ngoi lên mặt nước, dạt vào bờ, đặc biệt có hiện tượng cá, cua tự nhiên chết như tại xã Thiết Ống, thị trấn Cành Nàng. Chỉ số ôxy hòa tan (DO) đo được tại thời điểm có hiện tượng cá chết từ 3,1 – 3,3 mg/l, thấp hơn ngưỡng thích hợp. Sau khi hướng dẫn người dân di chuyển cá đến nơi có nguồn nước khác như gần cửa khe, suối, mương, ao và sục tăng cường khí ôxy hoặc bơm nước sạch từ giếng, giếng khoan vào lồng nuôi thì cá hồi lại bình thường.

Để kịp thời khắc phục hậu quả thiệt hại, sớm đưa sản xuất ổn định trở lại, Sở NN&PTNT tỉnh đề nghị UBND huyện Bá Thước tiếp tục phân công cán bộ phụ trách địa bàn, tăng cường giám sát để phát hiện các trường hợp có động vật, thủy sản chết, báo cáo và thực hiện kịp thời các biện pháp khắc phục, xử lý giảm thiệt hại; tổ chức rà soát, thống kê và báo cáo đầy đủ tình hình thiệt hại.

Vân Anh