(TSVN) – Hỏi: Vào những ngày nắng nóng, tôi thấy tôm nuôi trong ao trên cát thường nổi lên mặt nước và có dấu hiệu giảm ăn. Xin hỏi nguyên nhân do đâu và cách khắc phục như thế nào?
(Nguyễn Văn Long – thị trấn Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh)
Trả lời:
Hiện tượng tôm nổi đầu, giảm ăn trong những ngày nắng nóng là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở các ao nuôi trên nền cát. Nguyên nhân chủ yếu do thiếu ôxy hòa tan, kết hợp với nhiệt độ nước tăng cao làm tôm stress nhiệt.
Cụ thể, nền cát hấp thu nhiệt nhanh, làm nhiệt độ nước tầng mặt vào giữa trưa có thể vượt ngưỡng 33 – 34°C, trong khi mức nhiệt tối ưu cho tôm sú và tôm thẻ là 28 – 32°C. Khi nhiệt độ nước tăng, lượng ôxy hòa tan giảm. Trong khi đó, tôm là loài có nhu cầu ôxy cao, nên buộc phải nổi lên mặt nước để hô hấp.
Ngoài ra, sự phân tầng nhiệt trong ao khiến tầng đáy thiếu ôxy nghiêm trọng, dễ phát sinh khí độc (NH₃, H₂S), làm tôm mệt mỏi, giảm ăn và dễ nhiễm bệnh.
Giải pháp khắc phục, che ao bằng lưới lan 30 – 50% hoặc dùng bạt phủ một phần mặt ao, đặc biệt vào khung giờ nắng gắt (10 – 15 giờ), tránh tháo – cấp nước đột ngột trong thời điểm nhiệt độ chênh lệch lớn.
Vận hành quạt nước, sục khí đáy liên tục, nhất là từ 10 giờ sáng đến chiều để phá lớp nhiệt mặt và tăng ôxy ở tầng đáy, có thể tăng thêm quạt nước hoặc bố trí lại để tạo dòng lưu thông hợp lý hơn.
Giảm lượng thức ăn 10 – 20% trong các ngày nắng nóng, tránh dư thừa gây ô nhiễm nước và tôm tiêu hóa kém. Bổ sung Vitamin C (5 – 10g/kg thức ăn) và khoáng điện giải (electrolyte) để tăng sức đề kháng và hỗ trợ tôm chống stress.
Đo nhiệt độ, pH, DO và độ mặn vào sáng – trưa – chiều để kịp thời phát hiện bất thường. Có thể sử dụng chế phẩm sinh học hoặc Zeolite để hỗ trợ ổn định nền đáy.
Lưu ý: Nếu tình trạng nổi đầu kéo dài hoặc xuất hiện thêm dấu hiệu tôm yếu, đỏ thân, phân trắng… thì cần kiểm tra thêm các yếu tố như khí độc, Vibrio, hay hội chứng phân trắng để xử lý kịp thời.
Ban KHKT