Tôm Việt chưa thể lạc quan

Nhiều dấu hiệu tích cực

Nửa đầu năm 2025, ngành tôm có nhiều dấu hiệu tích cực, với sản lượng và giá trị xuất khẩu đều tăng trưởng so cùng kỳ năm trước.

Báo cáo từ ngành nông nghiệp các tỉnh, thành phố (mới) như Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Cà Mau, đều cho thấy có sự gia tăng đáng kể diện tích nuôi TTCT siêu thâm canh và siêu thâm canh. Hầu hết diện tích này đều có tỷ lệ thành công từ 80% trở lên và năng suất đạt rất cao. Chính nhờ sự thành công của những mô hình này đã góp phần đưa sản lượng TTCT cả nước trong 6 tháng đầu năm ước đạt gần 400.000 tấn.

Nửa đầu năm 2025, sản lượng và diện tích nuôi tôm nước lợ đều tăng so cùng kỳ. Ảnh: Trần Anh

Điểm đáng ghi nhận trong 6 tháng qua là có khá nhiều diện tích nuôi TTCT ao đất trước đây đã được người dân chuyển sang nuôi tôm sú bằng nguồn giống gia hóa thế hệ mới từ các thương hiệu như: Moana, Hawaii hay của Công ty CP Chăn nuôi C.P. Việt Nam có tỷ lệ thành công khá cao. Ưu điểm vượt trội của những dòng tôm sú này là có tốc độ tăng trưởng nhanh, tỷ lệ phân đàn thấp và chống chịu tốt với bất lợi môi trường. Sự chuyển đổi này đã đưa sản lượng tôm sú đạt hơn 125.000 tấn, tăng 3,6% so cùng kỳ năm trước.

Sản xuất tôm trong nước khá khả quan, cùng với đó, giá tôm đang ổn định ở mức cao nên vẫn đảm bảo cho người nuôi có lời khá, nếu nuôi đạt năng suất. Đơn cử giá TTCT loại 30 con/kg hiện đang được thương lái và nhà máy chế biến thu mua phổ biến ở mức 135.000 – 145.000 đồng/kg; loại 50 con/kg có giá 117.000 – 120.000 đồng/kg, loại 70 con/kg giá 112.250 đồng/kg, loại 100 con/kg giá 90.000 đồng/kg. Riêng TTCT loại 20 con/kg vẫn giữ giá khá tốt khoảng 204.000 đồng/kg nếu kiểm kháng sinh đạt. Tương tự, giá thu mua tôm sú cũng ở mức khá cao khi tôm cỡ 30 con/kg có giá 157.000 đồng/kg, cỡ 40 con/kg giá 143.000 đồng/kg và loại 20 con/kg giá 212.000 đồng/kg.

Không ít khó khăn

Các báo cáo ở một số địa phương đều cho thấy, tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi trong 6 tháng đầu năm có giảm. Tuy nhiên, theo người dân, việc nuôi tôm hiện vẫn gặp không ít khó khăn, vất vả, kể cả những hộ nuôi ao lót bạt đáy.

Ở các vùng nuôi của khu vực ĐBSCL, theo chia sẻ từ các đại lý, trong những tháng đầu năm, phần lớn những hộ nuôi theo mô hình cấp thấp, tôm nuôi thường khó vượt qua được 45 ngày. Cũng có một số diện tích ao nuôi lót bạt được đầu tư khá tốt, tôm vẫn bị nhiễm bệnh và thiệt hại, nhưng số này là không nhiều. Còn lại đa số những hộ nuôi ao lót bạt theo mô hình thâm canh, siêu thâm canh, sử dụng con giống, thức ăn, chế phẩm của các doanh nghiệp có uy tín đều có tỷ lệ thành công khá cao. Đặc biệt, số hộ sử dụng con giống G21 và thức ăn giai đoạn vèo thế hệ mới của Công ty CP Chăn nuôi C.P. Việt Nam đạt năng suất rất cao nhờ tôm lớn nhanh, tỷ lệ sống cao và nuôi được về kích cỡ lớn.

Ngành tôm kỳ vọng tăng tốc xuất khẩu những tháng cuối năm. Ảnh: Huy Khánh

Tại Hội thảo “Giải pháp phòng chống dịch bệnh trên tôm nước lợ, cua biển tại ĐBSCL” do Cục Thủy sản và Kiểm ngư phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường Cà Mau (cũ) tổ chức vào ngày 10/6, ông Nguyễn Văn Hữu, Quyền Trưởng phòng Quản lý bệnh thủy sản (Cục Thủy sản và Kiểm ngư), cho biết, tình hình hiện tại vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu, môi trường nuôi ngày càng bất ổn. Điển hình như việc kiểm soát những loại bệnh, như: đốm trắng, hoại tử gan tụy cấp, phân trắng,… đến nay vẫn còn hết sức khó khăn do nhiều nguyên nhân: giống không đảm bảo chất lượng, thức ăn và chế phẩm sinh học kém hiệu lực, điều kiện môi trường ô nhiễm, và đặc biệt là sự thiếu hụt dữ liệu dịch tễ học đáng tin cậy, nên dịch bệnh vẫn tiếp tục gây thiệt hại đáng kể trên tôm sú và TTCT.

Chủ động trong sản xuất

Hiện các tỉnh ĐBSCL đang bước vào cao điểm mùa mưa bão. Đây cũng là thời điểm các lứa tôm mới thả trong giai đoạn 1 tháng tuổi trở lại khá nhiều nên rủi ro vì thế sẽ càng lớn hơn đối với người nuôi.

Theo ông Võ Văn Phục, Tổng Giám đốc Công ty CP Thủy sản sạch Việt Nam, mùa mưa môi trường ao nuôi biến động rất mạnh và nhanh, nếu không xử lý kịp thời thiệt hại rất dễ xảy ra. Hơn nữa, mùa mưa cũng thường xuất hiện nhiều loại dịch bệnh hơn, nhất là bệnh EHP, nên nuôi tôm vụ này rất khó.

Tại Hội nghị khách hàng do Công ty CP Chăn nuôi C.P. Việt Nam tổ chức vừa qua, phần lớn các hộ nuôi tôm của TP Cần Thơ và tỉnh Cà Mau tham gia Hội nghị cho biết, bên cạnh sự háo hức thả nuôi vụ mới là nỗi lo về mưa bão và dịch bệnh. Anh Ngô Thanh Tuấn, phường Khánh Hòa, TP Cần Thơ, chia sẻ: “Hiện tại, dù các ao nuôi tôi đã lên ao lót bạt hết nhưng vẫn cảm thấy lo vì đầu vụ, vùng nuôi đã có bệnh EHP rồi, nay lại vào mùa mưa bão nữa thì việc chăm sóc, phòng bệnh cho tôm sẽ càng vất vả và tốn kém hơn”.

Để chủ động ứng phó với điều kiện thời tiết cực đoan và hạn chế được dịch bệnh trên tôm, ngành nông nghiệp các tỉnh, thành khu vực ĐBSCL khuyến cáo người nuôi quan tâm chất lượng con giống, quản lý môi trường ao nuôi, thức ăn, dịch bệnh,…

Theo đó, người nuôi cần tăng cường đo đạc các yếu tố môi trường, theo dõi màu nước trong ao nuôi thường xuyên trước và sau khi mưa và điều chỉnh các yếu tố môi trường sao cho ổn định và tối ưu cho tôm trong giai đoạn này. Đặc biệt, chú ý nhiều hơn đến khâu quản lý an toàn sinh học, bổ sung khoáng chất đầy đủ, đúng thời điểm và nhu cầu của tôm nuôi. Có thể nuôi thưa đối với ao đất hoặc nuôi mật độ cao kết hợp thu tỉa hay san thưa đối với mô hình nuôi thâm canh, siêu thâm canh,… để vừa giảm chi phí, vừa tăng năng suất và hạn chế dịch bệnh.

Những tháng cuối năm 2025 hứa hẹn mang lại nhiều cơ hội cho ngành tôm, đặc biệt vào mùa cao điểm xuất khẩu. Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội này, người nuôi và doanh nghiệp cần chủ động trong việc điều chỉnh lịch vụ nuôi, nâng cao chất lượng và tăng cường liên kết theo chuỗi. Đồng thời, doanh nghiệp phải tìm kiếm các giải pháp thích ứng với chính sách thương mại quốc tế để duy trì và phát huy đà tăng trưởng.

Xuân Trường