TP.HCM đưa phiên tòa giả định về IUU đến gần ngư dân

Hưởng ứng chỉ đạo của Chính phủ và Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU, ngày 13/11, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 phối hợp với Tòa án nhân dân TP.HCM, Tòa án quân sự Quân khu 7 và Báo Công lý tổ chức phiên tòa giả định kết hợp tọa đàm pháp luật tại phường Vũng Tàu và xã Long Hải (TP.HCM). Đây là hoạt động trọng tâm trong Tháng cao điểm phòng, chống khai thác IUU, nhằm đưa pháp luật đến gần cộng đồng ngư dân theo cách trực quan, dễ hiểu.

Phiên tòa được dàn dựng dựa trên một tình huống có thật, xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với hai bị cáo: Nguyễn Văn Dũng – chủ tàu, và Nguyễn Văn Hiền – thuyền trưởng. Cả hai bị truy tố về hai tội danh: “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép” và “Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử”. Theo cáo trạng, vì hám lợi từ hoạt động đánh bắt trái phép ở vùng biển nước ngoài, Dũng đã chỉ đạo Hiền đưa ngư dân xuất cảnh trái phép để khai thác hải sản. Để tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng, cả hai yêu cầu ngư phủ xóa số hiệu tàu cá và tháo thiết bị giám sát hành trình (VMS).

Quang Cảnh phiên tòa giả đinh tại xã Long Hải. Ảnh: Đức Định

Các cơ quan tố tụng nhận định hành vi này đặc biệt nguy hiểm, xâm phạm trật tự quản lý hành chính, làm gián đoạn hoạt động kiểm soát tàu cá và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nỗ lực chống IUU của Việt Nam trong bối cảnh toàn ngành đang quyết liệt thực hiện các yêu cầu của Ủy ban châu Âu (EC).

Sau phần tranh tụng và nghị án, Hội đồng xét xử tuyên phạt Nguyễn Văn Dũng 10 năm tù và Nguyễn Văn Hiền 8 năm tù. Đại diện Viện kiểm sát nêu rõ bản án thể hiện thái độ cứng rắn của pháp luật đối với những hành vi cố tình vi phạm, qua đó cảnh tỉnh ngư dân về hậu quả pháp lý khi tiếp tay cho hoạt động khai thác bất hợp pháp.

Phát biểu tại chương trình, Đại tá Lê Văn Tú, Chính ủy Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 cho biết mô hình phiên tòa giả định là cách tiếp cận hiệu quả, phù hợp với đặc thù của cộng đồng ngư dân: “Chúng tôi cụ thể hóa những vụ việc điển hình thành phiên tòa sinh động, giúp bà con dễ hiểu, dễ nhớ và nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật khi vươn khơi, bám biển”. Ông nhấn mạnh hoạt động này cũng nhằm đáp ứng yêu cầu siết chặt quản lý nghề cá, hướng tới mục tiêu gỡ “thẻ vàng” của EC.

Tại buổi tuyên truyền, ngư dân được trực tiếp trao đổi với cơ quan chức năng về quy định vùng biển được phép khai thác, cách sử dụng và duy trì kết nối VMS, cũng như các mức xử phạt khi vi phạm. Nhiều câu hỏi xoay quanh tình huống thực tế trong quá trình đánh bắt đã được giải đáp ngay tại chỗ, giúp bà con hiểu rõ hơn trách nhiệm của mình khi hành nghề.

Ông Nguyễn Văn Nhỏ, chủ tàu cá ở xã Long Hải, cho biết cách tuyên truyền qua phiên tòa giả định khiến bà con “dễ thấm” hơn so với các hình thức phổ biến pháp luật truyền thống. “Nếu vi phạm, tùy mức độ sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Nghe những bản án và lời cảnh báo trực tiếp như thế này, chúng tôi thấy rõ hậu quả và ý thức hơn khi ra khơi”, ông nói.

Bên cạnh công tác tuyên truyền, Ban tổ chức trao 20 suất quà cho các gia đình chính sách và 20 phần quà gồm cờ Tổ quốc, áo phao, nhu yếu phẩm cho ngư dân, động viên bà con yên tâm vươn khơi, góp phần giữ gìn chủ quyền biển đảo.

Theo kế hoạch, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 sẽ tiếp tục phối hợp tổ chức các phiên tòa giả định và tuyên truyền pháp luật về chống IUU tại Vĩnh Long trong các ngày 13 – 14/11 và tại Lâm Đồng ngày 18 – 19/11. Chuỗi hoạt động nhằm lan tỏa nhận thức trong cộng đồng ngư dân cả nước, củng cố quyết tâm xây dựng nghề cá có trách nhiệm, bền vững và phù hợp các khuyến nghị của EC.

Minh Khuê