Nuôi sò huyết là một nghề sản xuất mới nhằm tái tạo nguồn lợi đặc hữu đầm Ô Loan (huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Nhà nước đang đầu tư cơ sở hạ tầng, quy hoạch vùng nuôi; từng bước chuyển đổi nghề, tạo sinh kế mới, thêm thu nhập cho người dân địa phương…
Đối tượng nuôi mới triển vọng
Đầm Ô Loan từ lâu đã nổi tiếng với nhiều loài thủy sản quý, có giá trị kinh tế cao; đặc biệt sò huyết rất thơm ngon và là đặc sản địa phương này. Thế nhưng, nhiều năm nay nguồn sò huyết trong đầm đã cạn. Đó là do nghề nuôi tôm phát triển mạnh ở khu vực trong đầm; việc sử dụng thuốc, hóa chất xử lý ao nuôi đã ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái và sự phát triển tự nhiên của sò huyết. Mặt khác, một thời gian dài cửa biển Tân Quy bị bồi lấp đã làm hạn chế việc trao đổi nước giữa đầm Ô Loan với biển nên môi trường nước trong đầm không ổn định. Trung tâm Giống và Kỹ thuật thủy sản (Sở NN&PTNT Phú Yên) cho biết: Từ năm 2007, nguồn sò huyết đầm Ô Loan bị cạn; nhiều người chuyên khai thác sò huyết phải chuyển sang nghề khác. Cuối năm 2009, Trung tâm thực hiện đề tài nghiên cứu xây dựng mô hình bảo vệ và phát triển bền vững nguồn lợi sò huyết đầm Ô Loan; triển khai mô hình nuôi thử nghiệm sò huyết thương phẩm bằng chắn đăng. Mô hình đã bước đầu thể hiện hiệu quả, được đề nghị nhân rộng…
Hiện, sò huyết Ô Loan cỡ 70 con/kg có giá bán sỉ khoảng 200.000 đồng/kg
Năm 2014, từ vốn Nguồn lợi ven biển vì sự phát triển bền vững (CRSD), tỉnh Phú Yên thả nuôi 2 ha. Năm 2015, Ban quản lý dự án CRSD Phú Yên tiếp tục triển khai 6 ha. Ông Lê Hữu Phước ở xã An Hải, một trong những hộ tham gia mô hình, kể: “Năm 2014, gia đình tôi nuôi với diện tích 1 ha. Ban quản lý dự án CRSD tỉnh hỗ trợ sò giống, lưới mùng chắn đăng ao nuôi và hỗ trợ kỹ thuật. Tuy nhiên, sò giống khi thả xuống bị chết và hao hụt rất nhiều, có thể do quá trình vận chuyển. Trong quá trình nuôi, rong xuất hiện dày đặc ở đáy ao, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của sò. Không thành công lắm nhưng sau 4 tháng nuôi đã cho thu nhập hơn 50 triệu đồng. Hiện nay, ngư dân sống bằng nghề khai thác và nuôi trồng các đối tượng thủy sản khác ở khu vực đầm Ô Loan có thu nhập thấp và không ổn định, nếu nghề nuôi sò huyết phát triển thì nhiều ngư dân sẽ khá lên. Năm nay, gia đình tôi tiếp tục tham gia mô hình với diện tích 0,5 ha. Năm nay sò giống hơi nhỏ (1.200 con/kg), đến nay đã hơn 100 ngày nuôi và sò đạt kích cỡ khoảng 300 con/kg. Dự kiến nuôi 3 tháng nữa có thể đạt kích cỡ 70 con/kg. Hiện nay sò huyết Ô Loan cỡ 70 con/kg giá khoảng 200.000 đồng/kg”.
Lực đẩy cho cả vùng
Dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng hỗ trợ đa dạng hóa nuôi trồng thủy sản các vùng nuôi xã An Hải và xã An Cư (huyện Tuy An) do Ban quản lý dự án CRSD Phú Yên đại diện làm chủ đầu tư; nhằm đảm bảo giao thông thuận lợi cho vùng nuôi thủy sản ở các xã An Hải (40 ha nuôi sò huyết) và An Cư (30 ha nuôi thủy sản, hàu, rong câu). Theo ông Nguyễn Hữu Thiêng, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án CRSD Phú Yên, Dự án triển khai nâng cấp bằng bê tông xi măng hai tuyến đường ở xã An Hải và xã An Cư với tổng chiều dài gần 4 km, với tổng vốn đầu tư khoảng 14,5 tỷ đồng, thời gian thi công 12 tháng… Ông Phan Thanh Anh, cán bộ kỹ thuật Công ty CP Xây dựng giao thông Phú Yên (đơn vị trúng thầu tuyến đường xã An Hải), cho biết: Tuyến đường đang thi công dài hơn 2 km, nối từ tuyến đường cơ động ven biển (đường bê tông xã An Hải đi Gành Đá Đĩa) đi đến khu nuôi trồng thủy sản và sò huyết ven đầm Ô Loan.
Theo UBND huyện Tuy An, đầm Ô Loan rộng 1.570 ha, có nguồn lợi thủy sản phong phú, đa dạng, là nơi mưu sinh của dân 8 thôn thuộc 5 xã sống ven đầm. Sò huyết là là đối tượng ăn lọc, góp phần cải tạo môi trường đầm Ô Loan. Nuôi sò huyết ở đầm Ô Loan là một nghề sản xuất mới nhằm tái tạo nguồn lợi thủy sản đặc hữu của đầm, đồng thời từng bước chuyển đổi nghề, tạo sinh kế mới cho dân địa phương. Ông Phạm Ngọc Thanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An, cho biết: “UBND huyện đã tổ chức khảo sát và họp dân để triển khai quy hoạch vùng nuôi sò huyết đầm Ô Loan. Vùng nuôi sẽ có sò huyết tự nhiên sinh sống, diện tích quy hoạch chung cả đầm 120 – 150 ha, mỗi địa phương 20 – 25 ha, riêng xã An Hải 40 ha. Đồng thời, quy hoạch chi tiết theo điều kiện người nuôi, trung bình 0,5 – 1 ha/ô nuôi. Vùng quy hoạch được định vị theo tọa độ, đánh dấu bằng biển báo, phao ganh. Dự kiến cuối tháng 9/2015 công bố quy hoạch khu nuôi sò huyết đầm Ô Loan và triển khai rộng”.
>> Ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Phú Yên: Nuôi sò huyết bằng chắn đăng ở đầm Ô Loan là hướng nuôi mới, đảm bảo định hướng phát triển ngành. Mô hình này còn góp phần đa dạng hóa đối tượng nuôi, đồng thời bảo vệ nguồn lợi quý mang tính đặc thù, tạo thu nhập cho dân các xã ven đầm. |