Triển vọng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Canada

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tháng 12/2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Canada đạt 21,8 triệu USD, tăng 14,2% so với tháng 12/2022, là tháng tăng thứ 4 liên tiếp so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, do xuất khẩu đã liên tục giảm mạnh trong các tháng đầu năm 2023 nên tính chung cả năm 2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Canada vẫn giảm 38,5% so với năm 2022.

Cá ngừ vẫn là đối tượng thủy sản nhiều triển vọng tại Canada. Ảnh: ST

Theo Ibisworld, doanh thu của ngành thủy sản Canada đã giảm trung bình 1,0%/năm trong 5 năm qua, ước tính đạt khoảng 6,1 tỷ CAD (tương đương 4,5 tỷ USD) vào năm 2023. Tiêu dùng thủy sản của Canada giảm do người tiêu dùng chuyển từ các sản phẩm hải sản sang thịt bò, thịt gà và các mặt hàng protein khác khi kinh tế gặp khó khăn. Người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang sử dụng các nguồn protein có giá cả thấp hơn so với thủy sản. Mặc dù không phải tất cả các sản phẩm thủy sản đều đắt tiền, nhưng nhiều sản phẩm đắt hơn các mặt hàng chủ yếu như thịt gà. Tiêu dùng giảm khiến nhập khẩu thủy sản của Canada giảm. Theo số liệu thống kê của Cơ quan Hải quan Canada, trong 10 tháng năm 2023, nhập khẩu thủy sản của nước này đạt 2,48 tỷ USD, giảm 18,2% so với cùng kỳ năm 2022. Việt Nam là thị trường cung cấp thủy sản lớn thứ 7 cho Canada trong 10 tháng đầu năm 2023 với tỷ trọng chiếm 7,17%.

Cơ cấu mặt hàng thủy sản xuất khẩu sang thị trường Canada có nhiều thay đổi khi tỷ trọng tôm đông lạnh và cá ngừ đông lạnh giảm, trong khi tỷ trọng cá tra, basa và cá ngừ đóng hộp tăng. Điều này cho thấy kinh tế khó khăn, xuất khẩu các mặt hàng thủy sản có giá cao sang Canada giảm mạnh hơn so với các mặt hàng có mức giá thấp hơn. Theo đó, trị giá xuất khẩu tôm đông lạnh giảm 47,9%, xuất khẩu cá ngừ đông lạnh giảm 51%, trong khi xuất khẩu cá tra giảm thấp hơn, giảm 36,2%, cá ngừ đóng hộp lại tăng 7,5%.

Trong các mặt hàng thủy sản xuất khẩu, cá ngừ là mặt hàng xuất khẩu rất tiềm năng sang thị trường Canada. Theo VASEP, chỉ tính riêng tháng 11/2023, giá trị xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Canada tăng 117%. Con số này đã góp phần nâng tổng giá trị xuất khẩu sang Canada trong 11 tháng đầu năm 2023 lên gần 31 triệu USD, tuy nhiên giảm 37% so với cùng kỳ năm 2022.

Theo số liệu của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), trong 9 tháng đầu năm 2023 nhập khẩu cá ngừ của Canada từ các nước đạt gần 154 triệu USD. Việt Nam đứng vị trí thứ 3, với thị phần 12%, sau Thái Lan và Italy.

Trong số các sản phẩm cá ngừ, Việt Nam cung cấp chủ yếu thịt/loin cá ngừ đông lạnh và cá ngừ đóng hộp cho thị trường Canada, với tỷ trọng lần lượt là 54% và 40%. VASEP nhận định năm 2023, xuất khẩu 2 nhóm sản phẩm này của Việt Nam sang Canada đều giảm so với năm 2022.

Trong những năm gần đây, tỷ trong xuất khẩu các sản phẩm loin cá ngừ hấp đông lạnh trong tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ ngày càng tăng. Mỹ, Thái Lan và Italy lần lượt là 3 thị trường nhập khẩu nhiều nhất trong số 29 thị trường nhập khẩu nhóm sản phẩm này của Việt Nam trong năm 2023, chiếm hơn 60% tổng kim ngạch.

Canada là thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn thứ 12 trên thế giới trong năm 2022. Kim ngạch nhập khẩu của thị trường này đạt hơn 272 triệu USD, tăng 40% so với năm 2021. Với mức tăng trưởng này, Canada được đánh giá là thị trường cá ngừ tiềm năng cho Việt Nam nhất là sau khi hiệp định Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực. Tuy nhiên, dự kiến xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Canada sẽ vẫn chưa thể phục hồi hoàn toàn trong những tháng tới, nhất là trong bối cảnh nợ tín dụng tiêu dùng của người Canada ngày càng tăng cao, người dân sẽ thắt chặt chi tiêu hơn.

Ngọc Diệp (Theo Cục Xuất Nhập khẩu, Bộ Công thương)