Trung Quốc: “Nói không” với tôm hùm Australia

Trung Quốc từng là thị trường nhập khẩu tôm hùm lớn nhất của Australia và thỏa thuận thương mại song phương ký kết vào năm 2015 đã thúc đẩy thương mại giữa hai bên. Số liệu thống kê cho thấy, Trung Quốc đã nhập khẩu khoảng 90% tôm hùm bông của Australia vào năm 2019 và 2020. Tuy nhiên, theo tuyên bố trên, chắc chắn tôm hùm của Australia sẽ gặp rào cản lớn trên con đường xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc. 

Thực sự, ngay trước khi lời tuyên bố được đưa ra, ngành tôm hùm Australia cũng đối mặt không ít khó khăn. Xuất khẩu tôm hùm sang Trung Quốc giảm mạnh 80% vào tháng 11/2020 so cùng kỳ 2019. Tổng giá trị sản xuất của sản phẩm tôm hùm trên cả nước giảm 25% còn 0,544 tỷ USD từ 2019 đến 2020 suốt đại dịch Covid-19. Theo báo cáo của Chính phủ Australia, 11.000 tấn tôm hùm hàng năm chưa biết đi đâu về đâu nếu mất thị trường Trung Quốc. 

Để giải quyết tình huống này, Australia đã tích cực thúc đẩy tiêu thụ tôm hùm tại thị trường nội địa và chuyển hướng sang một số thị trường châu Á khác. Theo ngư dân và người xuất khẩu tôm hùm tại miền Nam Australia, họ vẫn đang nỗ lực tiếp thị sản phẩm ra nhiều nơi, mở rộng thị trường và tìm kiếm người mua tôm hùm đông lạnh tại Mỹ và châu Âu. 

Tuy vậy, các giải pháp này khó bù đắp thiệt hại nếu mất đi thị trường Trung Quốc vốn rất ưa chuộng tôm hùm tươi sống – mặt hàng có giá trị cao hơn tôm hùm đông lạnh. Ngành tôm hùm miền Nam Australia gần như sụp đổ sau khi Trung Quốc ban hành lệnh cấm vào năm ngoái, khiến giá tôm hùm lao dốc và 1/3 lao động bị mất việc làm. Thậm chí với nỗ lực lớn đến mấy, tổng giá trị sản phẩm của ngành tôm hùm Australia chỉ có thể phục hồi về mức tương tự năm 2013 – 2014. 

Trong khi tôm hùm Australia mất chỗ đứng tại thị trường Trung Quốc, thì các đối thủ khác lại chớp cơ hội để kiếm lời, điển hình là tôm hùm Canada. Ngày lễ 1/5 vừa qua, Canada đã xuất khẩu trực tiếp 150 nghìn con tôm hùm vào thị trường Trung Quốc. Số tôm hùm này không chỉ tươi, mà giá còn hợp lý do được hưởng ưu đãi thuế 0%.