Trong thực hiện công tác dân số, việc hòa giải đóng vai trò và ý nghĩa quan trọng đối với công tác tuyên truyền, hỗ trợ đắc lực cho kết quả của mỗi địa phương trong thực hiện chủ trương chung của ngành đề ra.
Người làm công tác hòa giải có nhiệm vụ thuyết phục, giúp các bên tranh chấp tìm được tiếng nói chung để tự dàn xếp mâu thuẫn một cách ổn thỏa. Do đó, hòa giải viên phải tôn trọng sự tự nguyện của các bên, tôn trọng ý kiến của những đối tượng này. Là người làm công tác hòa giải trung gian, hòa giải viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn, giúp đỡ, thuyết phục các bên giải quyết tranh chấp bằng con đường hòa giải chứ không áp đặt, bắt buộc họ. Trong trường hợp các bên không chấp nhận việc hòa giải, hòa giải viên thông qua tổ hòa giải có trách nhiệm báo với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để xử lý kịp thời, không nên dùng ý chí chủ quan mà bắt buộc đối tượng phải tiến hành hòa giải.
Cán bộ tuyên truyền công tác dân số cho người dân – Ảnh: CTV
Để làm tốt công tác hòa giải, hòa giải viên phải thực hiện trên nguyên tắc có lý, có tình, việc hòa giải phải dựa trên cơ sở pháp luật và đạo đức xã hội, đề cao yếu tố tình cảm, dựa vào đạo đức xã hội để phân tích, khuyên nhủ các bên ứng xử phù hợp với chuẩn mực đạo đức truyền thống, lấy chữ tình chữ nghĩa làm gốc. Qua đó, giúp đối tượng thấm nhuần tư tưởng đạo đức cơ bản như, con cái phải có hiếu với cha mẹ; anh chị em phải biết thương yêu, đùm bọc lẫn nhau “Anh em như thể tay chân”, “Máu chảy ruột mềm”, “Môi hở răng lạnh”; vợ chồng sống với nhau phải có tình, có nghĩa, tất cả vì con cái, “Đạo vợ, nghĩa chồng”, “Gái có công, chồng chẳng phụ”… Hòa giải viên sẽ thực hiện hòa giải trên cơ sở cân bằng giữa việc ứng xử theo quy tắc đạo đức xã hội và dựa theo quy định của pháp luật, từ đó, có lời khuyên và hướng dẫn các bên thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật.
Những người hòa giải viên mong muốn được tổ chức tập huấn kỹ năng hòa giải, phổ biến kiến thức pháp luật cho hòa giải viên và cung cấp tài liệu, văn bản pháp luật cần thiết cho họ. Cùng đó là sự phối hợp giữa chặt chẽ các phòng, ban trong công tác tuyên truyền, phổ biến. Để việc hòa giải đạt hiệu quả, hòa giải viên đặt mình vào từng trường hợp, lấy chuẩn mực của một gia đình hạnh phúc làm đối chiếu để có căn cứ thực hiện việc hòa giải và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Cùng với đòi hỏi về kiến thức, kỹ năng hòa giải, hòa giải viên còn phải là người có tâm huyết trong việc tuyên truyền công tác dân số, am hiểu địa bàn, kết nối mọi đối tượng lại với nhau.