Xuất khẩu cá tra: Thị trường dịch chuyển rõ nét

Bức tranh xuất khẩu cá tra 9 tháng đầu năm 2025 cho thấy một sự thay đổi lớn về cơ cấu. Dù tổng kim ngạch tăng trưởng 9%, đạt gần 1,6 tỷ USD, nhưng động lực tăng trưởng đã không còn đến từ các thị trường truyền thống. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), Trung Quốc – Hồng Kông, thị trường tiêu thụ lớn nhất, đã chững lại và giảm nhẹ 2%, chỉ đạt 409,8 triệu USD. Dù vậy, thị trường này vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất (gần 26%).

Tương tự, thị trường Mỹ cũng cho thấy dấu hiệu bão hòa, đạt 257,2 triệu USD, chiếm 16% tỷ trọng. VASEP nhận định, cá tra Việt Nam tại Mỹ đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các loại cá thịt trắng khác như cá minh thái Alaska, cá tuyết, cùng các rào cản thuế quan. Trong khi đó, thị trường EU vẫn duy trì ổn định, chiếm 8% tổng kim ngạch (134,2 triệu USD).

Sự chững lại của các thị trường lớn ngay lập tức được bù đắp bằng sự trỗi dậy của các thị trường mới. Nổi bật nhất là khối các nước tham gia Hiệp định CPTPP (như Nhật Bản, Canada, Mexico…). Nhờ tận dụng các ưu đãi thuế quan, xuất khẩu sang khối này tăng vọt 35%, đạt 271,4 triệu USD. Tỷ trọng của CPTPP trong tổng kim ngạch cá tra đã tăng từ 14% lên 17%.

Một “ngôi sao” khác là Brazil. Thị trường Nam Mỹ này ghi nhận mức tăng trưởng 45%, đạt 128 triệu USD. Thái Lan cũng là điểm sáng với mức tăng 27% (58,3 triệu USD). Nhóm “các thị trường khác” bao gồm Trung Đông, Nam Á, châu Phi cũng tăng 3,6%, đạt 340 triệu USD.

Điều này cho thấy cơ cấu thị trường cá tra đang trở nên cân bằng và bền vững hơn. Doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động mở rộng, giảm rủi ro tập trung vào một vài thị trường chủ lực. Sự thích ứng này, cùng việc đầu tư vào các sản phẩm giá trị gia tăng, là nền tảng để VASEP đưa ra dự báo tích cực. Các chuyên gia dự báo, quý IV/2025, xuất khẩu cá tra sẽ phục hồi mạnh mẽ nhờ nhu cầu lớn dịp lễ cuối năm và các đơn hàng sớm cho Tết 2026. Thách thức duy nhất là giá nguyên liệu đầu vào tăng, đòi hỏi doanh nghiệp phải tối ưu chi phí để giữ đà tăng trưởng.