Xuất khẩu tôm Việt Nam: Cơ hội và thách thức trong nửa cuối năm 2024

Xuất khẩu tôm vượt sóng

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP) cho biết, tháng 6/2024, xuất khẩu tôm Việt Nam ghi nhận tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái và tăng cao hơn so với tháng trước đó. Theo đó, giá trị xuất khẩu tôm trong tháng này đạt 344 triệu USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2023. Tính lũy kế 6 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu đạt gần 1,6 tỷ USD, tăng 6%.

Tại thị trường Trung Quốc và Hồng Kông, xuất khẩu tôm sang thị trường này trong tháng 5 giảm nhưng đã tăng trở lại ngay trong tháng 6, đưa giá trị xuất khẩu tôm 6 tháng đầu năm đạt 328 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái.

VASEP nhận định, những tháng tiếp theo cho đến cuối năm, Ecuador, Ấn Độ và Indonesia sẽ tập trung hơn vào thị trường Trung Quốc do Mỹ áp thuế cao. Vì thế, tôm của Việt Nam xuất vào Trung Quốc sẽ phải chịu áp lực về giá đặc biệt là tôm sú nguyên con, tôm thẻ chân trắng nguyên con.

6 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu tôm đạt gần 1,6 tỷ USD. Ảnh: Seabina Group…

Tương tự như thị trường Trung Quốc, xuất khẩu tôm sang thị trường Mỹ cũng giảm trong tháng 5 và cũng tăng trở lại ngay trong tháng 6. Lũy kế 6 tháng đầu năm, tôm xuất khẩu sang thị trường này đạt 303 triệu USD, tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo VASEP, lạm phát tại Mỹ vẫn còn cao. Hơn nữa, cước tàu biển tăng đột biến tới 40% từ tháng 5 do chiến tranh ở Trung Đông và tình trạng Trung Quốc gom container rỗng để dự phòng xuất hàng cho Mỹ trước kỳ hạn bị áp thuế mới. Đây là những thách thức không nhỏ cho ngành tôm Việt Nam. Ngoài ra, cạnh tranh về giá với tôm Ecuador, Ấn Độ, Indonesia cũng là trở ngại lớn.

Hiện, nhu cầu nhập khẩu tôm Việt Nam từ Mỹ được dự đoán có thể tăng nhẹ vào quý III năm nay khi các nhà nhập khẩu tăng mua, phục vụ nhu cầu lễ hội cuối năm.

Tại các thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc, xuất khẩu tôm 6 tháng đầu năm vẫn ghi nhận giảm nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái, lần lượt đạt 229 triệu USD và 149 triệu USD, giảm lần lượt 3% và 10% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, sản phẩm giá trị gia tăng của Việt Nam tại thị trường Nhật vẫn giữ được lợi thế cạnh tranh tốt hơn so với các nguồn cung khác như Ấn Độ, Ecuador. VASEP cũng nhận định, nhu cầu nhập khẩu của thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc dự kiến tăng nhẹ từ tháng 9 để phục vụ nhu cầu cuối năm.

Tại thị trường EU, sau quý I xuất khẩu tôm sang thị trường này tăng trưởng tốt. Tháng 6, xuất khẩu tôm sang thị trường này đạt 52 triệu USD, tăng 31%. Lũy kế 6 tháng đầu năm, xuất khẩu sang thị trường EU đạt 217 triệu USD, tăng 13%. Những tháng tới, nhu cầu nhập khẩu tôm của thị trường EU dự kiến tiếp tục tăng.

Chủ động nắm bắt

Dựa vào quy luật thị trường, kể từ quý III trở đi là giai đoạn các nhà nhập khẩu tăng cường mua vào để chuẩn bị nguồn hàng cung ứng cho các dịp lễ, Tết cuối năm. Do đó, giá tôm từ quý III trở đi nhiều khả năng sẽ được cải thiện tốt hơn so với hiện tại, nhưng cũng khó có khả năng tăng mạnh.

Ngành tôm đang đối mặt với hai vấn đề lớn, thứ nhất giá tôm xuất khẩu sang các thị trường thấp do phải cạnh tranh với tôm Ecuador, Ấn Độ. Thứ hai, dịch bệnh trên tôm nuôi diễn biến phức tạp, chưa được khắc phục, có khả năng gây thiếu nguyên liệu tôm trong nửa cuối năm 2024.

Vì vậy, để bứt phá trong giai đoạn cuối năm, người nuôi cần cân nhắc, chọn lựa mô hình, mật độ nuôi phù hợp để vừa đảm bảo tỷ lệ nuôi thành công cao nhằm giảm giá thành sản xuất, vừa thu hoạch được tôm cỡ lớn có giá ổn định hơn.

Với các doanh nghiệp xuất khẩu tôm cần luôn chủ động có chiến lược cho riêng mình. Điển hình như thị trường Hoa Kỳ, tuy có sức tiêu thụ lớn, nhưng tôm Việt gặp bất lợi trong cạnh tranh với tôm giá rẻ đến từ Ecuador và Ấn Độ và gần đây là giá cước vận tải tăng mạnh. Do đó, hầu hết doanh nghiệp đều giảm tỷ trọng xuất khẩu vào thị trường này, tập trung cho thị trường gần như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Trung Quốc… Có doanh nghiệp chủ động về hoạt động nuôi, đề ra giải pháp nuôi và thu hoạch, để bán được giá tốt hơn.

Tuệ Lâm